موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب
Menu
معرفی کتاب «مردی در تبعید ابدی» از نادر ابراهیمی

ادای دین به دانشمند بزرگ اسلامی (پروندۀ نادر ابراهیمی)

14 فروردین 1392 17:08 | 0 نظر
Article Rating | امتیاز: 3 با 4 رای
ادای دین به دانشمند بزرگ اسلامی (پروندۀ نادر ابراهیمی)
«و گناه از همان‌جا آغاز می‌شود که ما موجودیّتی را مستقل از وجود حقّ بپذیریم...»
گاه سفر مردی به آرزوهای بی‌پایانش و شنا در رؤیای خاطرات گذشته‌اش آنقدر شیرین است که می‌تواند در همیشۀ تاریخ جاری بماند و هر کسی را مجذوب ملای جوانی چون محمد صدرا کند؛ مجذوب روحی سرکش و خستگی‌ناپذیر که آرامش را در دانستن جستجو می‌کند و با هیچ جرعه‌ای از دریای علم سیراب نمی‌شود و سوالاتش بانگ هل من مزید سر می‌دهد. زندگی این طلبۀ ماجراجو پر است از فراز و فرودهای تلخ و شیرین که شرح آن با قلم شیوای "نادر ابراهیمی"، یکی از بهترین و فخیم‌ترین آثار ادبی عصر ما را رقم زده است.
«مردی در تبعید ابدی» را نادر ابراهیمی در سال 1375 براساس زندگی‌نامۀ ملاصدرای شیرازی به رشتۀ تحریر درآورده است و با زبانی ادبی و هنرمندانه به اتفاقات گوناگونی که برای این دانشمند بزرگ دنیای اسلام رخ داده، پرداخته است. قصه از حرکت ملاصدرا به تبعیدگاهی که معلوم نیست در کجاست شروع می‌شود و پس از آن به خانۀ ابراهیم قوام شیرازی می‌رود و زندگی محمد صدرا را از کودکی روایت می‌کند. تعلیق داستان و حرکت مداوم آن بین دوران زندگی و مسیر رسیدن به تبعیدگاه، از ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب است که نویسنده با هنرمندی تمام به آن می‌پردازد و به گونه‌ای که رشتۀ داستان از دست مخاطب خارج نشود، در شانزده فصل داستان به ترتیب یک فصل از راه می‌گوید و دو فصل از تاریخ زندگی صدرالمتأهلین.
هرچند زبان نوشتاری «مردی در تبعید ابدی»، ادبی است و بسیار به زبان شعر نزدیک و برای خواننده لذت‌بخش است اما نادر ابراهیمی هرگز به این لذت قانع نمی‌شود و از هر فرصتی استفاده می‌کند تا اندیشه‌ها و درس‌هایی از زندگی ملاصدرا را بیان کند و حتی از نکات تاریخی عصر صفویه نیز غافل نمی‌ماند. او از مناظره‌ها، گفتگوهای ملاصدرا با بزرگانی همچون شیخ بهایی، علامه میرداماد و علامه میرفندرسکی و یا حتی تاملات و فکرهای محمدصدرا کمال استفاده را می‌برد و در لابلای روایت داستان، سخنان و آموزه‌های ملا و دیگران را نقل به معنا می‌کند. برای مثال وقتی ملای جوان را به مسلخ مناظره با فقها و علما در محضر شاه عباس می‌کشانند، سوالاتی در باب حقیقت، وصول انسان به جایگاه حق، تقسیم برابر و تقسیم به نسبت و جایگاه عدل الهی مطرح می‌شود که نادر ابراهیمی پاسخ ملاصدرای هفده ساله به آن‌ها را به گونه‌ای که روند کلی کتاب علمی و نامتوازن نشود، برای خواننده شرح می‌دهد و به اطلاعات علمی او می‌افزاید.
بی‌گمان «مردی در تبعید ابدی» کتابی نیست که انسان به یک بار خواندن آن قانع شود و سرسری از آن بگذرد؛ بلکه این اثر فاخر را می‌توان یکی از ماناترین آثار منتشر شده در زمینۀ ادبیات داستانی تاریخی دانست و هیچگاه از خواندنش سیر نشد و همین یک اثر کافی است تا مرحوم نادر ابراهیمی را از بزرگترین نویسنده‌های عصر حاضر برشماریم. هر چند دیگر آثار ابراهیمی نیز همه درخشان‌اند و به این موضوع گواهی می‌دهند؛ روحش شاد!
انتشارات روزبهان در سال 1390 هفتمین چاپ «مردی در تبعید ابدی» را در 280 صفحه با قطع وزیری منتشر کرده است و برای خرید آن می‌بایست 7000 تومان هزینه کرد. از شیرین‌ترین سطرهای کتاب، عاشقانه‌هایی است که میان ملاصدرا و همسرش فاطمه رد و بدل می‌شود. در فصل نخست کتاب می‌خوانیم:
"ملا محمد لبخند زد.
-‌ همسر آگاه بر اصول و حکمت داشتن هم عذابی کم از آواره شدن در کویر نیست.
بانو لبخند زد. او شوخ‌ طبعی‌های ملای محبوبش را خوب می‌شناخت، همچنان که ذره ذرۀ خُلقیات او را، و باز یادش از آن مکالمۀ شیرین نخستین آمد:
-‌ سلام ملا!
-‌‌ سلام بانو!
ملا دمی، نگاهش به چهرۀ مهتابگون فاطمه افتاد: تبارک الله!
-  برادرم در محضر شما درس می‌خواند.
- کاش که همشیره‌ی برادرت در محضر بنده درس می‌خواند!‌
-  خجالت دارد ملا! بگذار باب آشنایی باز شود آنگاه شوخ طبعی کن!
- امروز که خریدار دارد باید فروخت. فردا دیگر کسی چه می‌داند که کالای شیرین‌زبانی‌ام مشتری دارد یا ندارد؟» 

محمدغفاری


دیگر مطالب پروندۀ نادر ابراهیمی:

گفتگوی خواندنی شهرستان ادب با خانم فرزانه منصوری، همسر نادر ابراهیمی

میزگرد نقد «با سرودخوان جنگ...» با حضور میرشکاک و جوادی یگانه

یادداشتی از سیدحسین موسوی‌نیا دربارۀ نادر ابراهیمی

خاطرۀ علی اصغر عزتی پاک از جلسات آموزش داستان‌نویسی نادر ابراهیمی

یادداشت محمود خداوردی، دربارۀ شخصیت هنری و آثار نادر ابراهیمی

یادداشتی از حسن کیقبادی دربارۀ نادر ابراهیمی

معرفی کتاب «مردی در تبعید ابدی» از نادر ابراهیمی 

داستان کوتاهی از نادر ابراهیمی

صوت:

دربارۀ نامه‌های نادر - لیلا قائم‌مقامی

روایت نادر ابراهیمی از عشقش به وطن

سرود «تصوير وطن» با خوانندگی محمد نوری

سرود «سفر به خاطر وطن» با خوانندگی محمد نوری 

 


کانال شهرستان ادب در پیام رسان ایتا کانال بله شهرستان ادب کانال تلگرام شهرستان ادب
تصاویر پیوست
  • ادای دین به دانشمند بزرگ اسلامی (پروندۀ نادر ابراهیمی)
امتیاز دهید:
نظرات

Website

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.