«کتاب آه»، مقتلی برای اهالی امروز

«کتاب آه»، اثر نویسندۀ جوان، یاسین حجازی، ترجمه‌ای است از مقتل معروف «نفس‌المهموم». این کتاب اما، یک ترجمۀ عادی، به روال تمام ترجمه‌ها نیست و تفاوت‌های چشمگیری در آن لحاظ شده است که کتاب را به کلی با دیگر آثاری از این دست، متفاوت می‌سازد. در مقدمۀ کتاب آه، از زبان خود یاسین حجازی می‌خوانیم: «کتاب آه همه تصویر و دیالوگ و نامه است؛ تصویرها و دیالوگ‌ها و نامه‌های رد و بدل شده میان شخصیت‌های دخیل در حادثه کربلای سال شصت و یک هجری و چیزی بیش از این نیست. یک تصویر، پاره‌اى از یک نامه یا جملاتى که دو نفر با هم گفته‌اند و رفته‌اند و کسى آن میان شنیده، هر کدام، تکه‌اى از یک «کولاژ» است که از چیدن و کنار هم گذاشتنشان مى‌توان اصل واقعه را فهمید و یکپارچه کولاژ را دید. فراوانند کسانى که على رغم بسیارها که جسته گریخته شنیده‌اند، هنوز دقیقاً نمى‌دانند قتل حسین ابن على «چطور» اتفاق افتاد.»

این تصویرها شاید بزرگ‌ترین نقطۀ قوت کتاب آه هستند. هر صفحه، در پاراگرافی خلاصه می‌شود که با زبانی امروزی اما شکیل و فاخر، نوری به گوشه‌ای از واقعۀ عظیم کربلا می‌تاباند، حقیقت را نشان می‌دهد و مخاطب را با آه دریغ خویش، تنها می‌گذارد. روایت‌ها از مرگ معاویه و شروع حکومت یزید آغاز می‌شوند، با کاروان حضرت اباعبدالله ^{علیه‌السلام} در سرزمین کربلا همراه می‌شوند و پس از عاشورا، بی‌او به مدینه برمی‌گردند.

مزیت دیگر کتاب، توالی زمانی مرتب‌شدۀ آن است. بسیاری از ما در هیئت‌ها و تکیه‌ها، گوشه‌هایی از حادثۀ عاشورا را شنیده‌ایم و بر مصیبت‌های خاندان اهل‌بیت ^{علیهم‌السلام} گریسته‌ایم، اما شاید کمتر کسی باشد که بتواند سیر واقعه را به درستی از ابتدا تا انتها روایت کند. در حقیقت، کتاب آه با توجه ویژه به تاریخ حوادث، سیر منظمی از وقایع را از آغاز تا پایان به تصویر می‌کشد و به مخاطب کمک می‌کند این واقعه را به درستی در ذهن حفظ کند. چنان که خود نویسنده می‌گوید: «در بازخوانی، خط حادثه را پررنگ‌تر کردم و به ترتیب و توالی وقوع حادثه‌ها دقت کردم و رد نقل‌هایی را که با هم نمی‌خواندند در کتاب‌های دیگر گرفتم تا نقل معروف‌تر و مشهور‌تر را بیاورم و رجزهایی را که ترجمه نشده بود یا ترجمه‌اش واضح نبود، دوباره ترجمه کردم و رسم‌الخط را یکدست کردم و نقطه‌گذاری کردم و اعراب گذاشتم و بعد تازه کار اصلی‌ام شروع شد! پاراگراف‌ها را نگاتیوهایی فرض کردم که با حفظ ترتیب و ضرباهنگ و تعلیق بایست به هم می‌چسباندم و همۀ فکر و ذهنم این بود که صفحات برای خواننده راحت و بی‌وفقه ورق بخورد و یکبار برای همیشه معلوم شود «اتفاق» چگونه افتاده است. ابایى ندارم بگویم ترجمه‌ فارسی نفس‌المهموم را من پاره ‏پاره کرده‌‏ام تا در بازساختنش کاری کنم قدمت متن خواننده را سر ذوق بیاورد، نه آن‌که مثل همیشه اسباب دست‌انداز و فاصله گرفتن او از کتاب بشود.»

تصاویر کتاب آه کوتاه‌اند، اما در همان فرصت اندک یک صفحه‌ای، دست مخاطب را می‌گیرند و او را با خود به عمق واقعه می‌برند. صفحان کتاب، زود ورق می‌خورند و می‌گذرند، اما آه بلندی از سر درد و دریغ را در جان خواننده به یادگار می‌گذارند.

گفتنی است انشارات جام طهور کتاب آه را در قطع رقعی و در 580 صفحه منتشر کرده است.