شهرستان ادب: نگاهی می‌اندازیم به زندگی ادبی و فعالیت‌های آموزشی عباس یمینی شریف، به مناسبت سالروز میلاد او، اول خرداد ماه:
سال 1321 بود و تازه پا گذاشته بود به بیست‌وسه سالگی. مجلۀ «نونهالان» را در دست گرفته بود و لبخند می‌زد. اولین شعر کودک زندگی‌اش را چاپ کرده بودند. از همان اولین روزهای شاعری، می‌دانست که دلش می‌خواهد شاعر کودک و نوجوان باشد. کودکی خودش در پامنار و دربند گذشته بود و در ده سالگی، شعرهای فرخی یزدی را برای آوازه‌خوان دوره‌گرد محله‌شان می‌‌خواند تا آن‌ها را حفظ کند. در آن سال‌ها، میان مردمی زیسته بود که دردهایشان را به خاطر می‌سپرد تا بعدها با شعرهای زیبایش، لبخندی بنشاند بر لب کودکان آن‌ها. این رؤیا، چندان هم دور نبود و تنها سه سال بعد، پس از انتشار شعرهایش در مجلۀ «سخن» و چاپ نشریۀ «بازی کودکان» که آن را همراه «ابراهیم بنی احمد» تأسیس کرده بود، شعرهایش به کتاب‌های درسی راه پیدا کردند و او، «عباس یمینی شریف»، به صورت جدی وارد دنیای ادبیات شد.
گرچه امروز، عباس یمینی شریف که «یمینی» تخلص می‌کرد، به عنوان شاعر کودک و نوجوان شناخته می‌شود، اما کمتر کسی می‌داند او یکی از مهم‌ترین چهره‌ها در عرصۀ آموزش و پرورش ایران است. او که در دهۀ سی، با بورس تحصیلی راهی دانشگاه کلمبیا شده بود، از همان ابتدا با هدف‌گذاری مشخص خود، «آموزگاری برای کودکان مقطع ابتدایی» را به عنوان رسالت خود انتخاب کرد و در کالج تربیت معلم آن دانشگاه به تحصیل پرداخت. این معلم فرهیخته، با مدرک کارشناسی ارشد خود در کارشناسی آموزش و ادبیات کودک، به ایران برگشت.
در آن روزگار، ادبیات کودک و نوجوان جایی در ایران نداشت. عصر، عصر تاریکی و خفقان رضاخان پهلوی بود و کودکان، به جای تحصیل در مدرسه‌ها، یا ناچار به کار و امرار معاش بودند و یا در مکتب‌خانه‌ها، زیر دست ملّاها، کتک می‌خوردند و گلستان و بوستان حفظ می‌کردند. در آن عصر تاریک، تنها مرجع رسمی آموزش و پرورش کشور، سازمان اکابر بود که تنها بزرگسالان می‌توانستند از آن استفاده کنند و خواندن و نوشتن یاد بگیرند. با این همه، در روزگاری که تنها 15 درصد مردم ایران باسواد بودند، یمینیِ آموزش‌دیده که رنج کودکان پامنار را دیده بود و خود را در قبال کشورش مسئول می‌دانست، به همراه همسرش، «توران مقومی»، اولین مدرسۀ ابتدایی رسمی کشور را با نام «دبستان روش نو» پایه‌گذاری کرد. تلاش‌های یمینی برای توسعۀ وضع سواد در ایران به سرعت نتیجه داد و او توانست کودکستان خود را تا دبیرستان نیز توسعه بدهد. این مدرسه، تا سال 58 به حیات خود ادامه داد.
یمینی در طول سال‌های آموزگار و مدیریت خود در دبستان معروفش که ملجأ کودکان شیفتۀ دانش بود، این حقیقت را دریافته بود که پیشرفت میهنش با سرمایه‌گذاری و پرورش نسل کودک و نوجوان آن میسر خواهد بود. به همین خاطر، با تمرکز بر روی رشتۀ ادبیات کودک و نوجوان، یکی از موفق‌ترین نشریه‌های این حوزه را پایه‌گذاری کرد؛ «کیهان بچه‌ها» که امروز، پس از گذشت شصت سال، هنوز به عنوان یکی از محبوب‌ترین مجلات کودک، به کار خود ادامه می‌دهد.
با همۀ این‌ها، شاید بتوان مؤثرترین اقدام یمینی در حوزۀ آموزش کودکان را، تدوین نخستین کتاب آموزشی ایران توسط وی دانست. «دارا و آذر» که نامی آشنا و خاطره‌انگیز برای کودکان دهۀ سی است، نام کتابی است که او به عنوان کتاب آموزشی کلاس اول دبستان، تألیف کرده بود. این کتاب، تا سال‌ها در مدارس ایران تدریس می‌شد. پس از این بود که یمینی، با نگاه کلان و درازمدت، «شورای کتاب کودک» را به همراه عده‌ای دیگر از دوستانش تأسیس کرد.
با پیروزی انقلاب اسلامی، دریچۀ تازه‌ای رو به آموزش و پرورش در کشور گشوده شد. سپاه دانش که از دل انقلاب برآمده بود، با سرکشی به روستاها و دهک‌ها، وظیفۀ سوادآموزی کودکان و بزرگسالان را بر عهده گرفت. در این نقطه از تاریخ آموزش و پرورش ایران نیز، یمینی، این معلم واقعی، با تکیه بر تجربۀ چندین و چند سالۀ خود، کتاب آموزشی این سپاه را تدوین کرد. هم‌چنین او بعدها، برای آن‌که ایرانیان خارج از کشور نیز بتوانند زبان مادری‌شان را به فرزندان خود بیاموزند، کتاب «فارسی، زبان ایران» را نوشت که مخاطبش، کودکان آشنا به زبان انگلیسی بودند. بی‌شک تلاش‌های یمینی برای ماندگاری زبان فارسی و ارتقاء سطح سواد ملی ایران، شایستۀ تقدیر است.
عباس یمینی شریف، در طول همۀ این سال‌های آموزگاری و مدیریت، از شعر نیز غافل نبود. او بیش از سی جلد کتاب در این زمینه منتشر کرد که از آن میان، می‌توان به «گل‌های گویا»، «باغ دوستی»، «پلنگ یکه‌تاز»، «شعر با الفبا» و ... اشاره کرد. با این همه، پس از سال‌ها، هنوز، پیر و نوجوان و کودک، او را با دو اثر معروفش به یاد می‌آورند؛ نخست «یار مهربان» که سخنی بود از دل برآمده و لاجرم بر دل نشسته و دیگر، «فرزندان ایران» با مطلع معروف خود که ورد زبان همۀ کودکان است:
ما گل‌های خندانیم
فرزندان ایرانیم
ما سرزمین خود را
مانند جان می‌دانیم
این شعر ماندگار نیز، حرف دل کسی بود که در تمام طول زندگی‌اش، برای آموزش کودکان کشورش زحمت کشید. افسوس که در 28 آذر سال 1368، ادبیات کودک ایران، پدر مهربان خود را از دست داد و عمر این معلم شریف به دنیا نبود تا ببیند به برکت انقلاب اسلامی و زحمات خدمتگزاران آن، امروز رقم بی‌سوادی در کشور به هفت درصد رسیده است.