شهرستان ادب: نخستین جلسه از حلقهی شعر آفتابگردانها، عصر چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۳ در محل موسسهی شهرستان ادب تشکیل شد. شاعران پس از ورود به موسسه به دیدهبوسی و تبریک عید نوروز پرداختند و پس از بیست و چند روز تشکیل نشدن حلقهی آفتابگردانها به خاطر عید نوروز، دیداری تازه کردند.
ساعت تقریباً ۱۸:۳۰ بود که حلقهی این هفته با مدیریت شاعر و محقق جوان کشورمان، سید وحید سمنانی، کار خود را آغاز کرد. سمنانی پس از یاد خدا و تبریک نوروز و آرزوی سالی خوش از حضار خواست تا اشعار خودشان را قرائت کنند.
یکی از شاعران جوان حاضر در جلسه، قاسم قاسمی بود که سابقهی عضویت در دورهی اول آموزشی شعر جوان موسسهی شهرستان ادب را هم دارد. از قاسمی به تازگی مجموعه رباعی «هربار که آمدی بیایی رفتی» توسط انتشارات فصل پنجم به چاپ رسیده است. قاسمی ضمن قرائت چند رباعی از این مجموعه، نسخهای از کتاب تازه منتشرشدهاش را هم به سمنانی هدیه کرد.
وحید اشجع از دیگر رباعیسرایان جوان کشور است که به تازگی مجموعهی رباعی خود با نام «پرواز در سقوط» را برای چاپ به انتشارات نیماژ سپرده است. اشجع که سابقهی عضویت در دورههای آموزشی آفتابگردانها را هم دارد، چند رباعی جدید از خود خواند که یکی از آنها اشارهای داشت به ماجرای ناپدید شدن هواپیمای مالزیایی در روزهای گذشته. خوانش این رباعی نظرات مختلفی در حلقه دربارهی تاریخمصرفدار بودن یا نبودن شعر برانگیخت. از طرفی سمنانی قائل به این بود که اینگونه شعرها در تاریخ ماندگار نمیشوند و پس از چندی فراموش میشوند؛ از طرفی هم میلاد عرفانپور، مدیر دفتر شعر شهرستان ادب، که خود از رباعیسرایان بنام کشور است به اثرگذاری اینگونه اشعار اشاره داشت و معتقد بود اشعاری که به ماجرای خاصی اشاره دارند، اگرچه در طول زمان فراموش میشوند، اما میتوانند در دورهی خود اثر مثبتی از خود به جا بگذارند.
خوانش چند رباعی دیگر توسط شاعران جوان حاضر در جلسه، کفهی رباعی را سنگینتر کرد. حضور عرفانپور هم بیش از پیش شاعران جوان را به خوانش رباعی وامیداشت تا از نقدهای این رباعیسرای برجسته استفاده کنند. از دیگر مباحثی که دربارهی رباعی مطرح شد، موضوع «رباعیهای پیوسته» بود. سمنانی در این باب از بیژن ارژن و جلیل صفربیگی یادکرد و نمونهی موفق این قالب را کارهایی از ارژن برشمرد. شایانذکر است چندی پیش در سایت شهرستان ادب از نسخهی صوتی و متنی چند رباعی پیوستهی بیژن ارژن رونمایی شد که برای علاقهمندان قابلدسترسی است.
پس از فرارسیدن زمان نماز، شعرا به امامت میلاد عرفانپور فریضهی نماز جماعت را به جا آوردند و پس از پذیرایی مختصری جلسه از سر گرفتهشد.
زمان دوم جلسه، زمان نیماییها و غزلها بود. ابتدا محمد برزگر، شاعر جوان شیرازی که پیش از این آثاری از او در سایت شهرستان ادب منتشر شدهاست به خوانش غزلی با این مطلع پرداخت:
ماه عیدم که به افسون محاق افتاده
چون کبوتربچه در فوج کلاغ افتاده
از آنجا که برخی ابیات این غزل بلند، علیرغم زیبایی و کشفهای بدیع، ارتباطی با دیگر ابیات نداشتند، بحث ارتباط عمودی در شعر در حلقه پیشکشیده شد. برزگر معتقد بود این از خصوصیات سبک هندی است که ارتباط عمودی ضعیف اما ارتباط افقی مصرعها قوی است.
شاعر بعدی که به شعرخوانی پرداخت مهدی صانعی بود. صانعی اهل اصفهان و دانشجوی حقوق قضایی ساکن تهران است که از اعضای سومین دورهی آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی(آفتابگردانها) است. صانعی غزلی با این مطلع خواند:
تمام شهر عاشق میشود تا او
فقط یک دم پریشان میکند گیسو
پس از صانعی محمدامین اکبری، از اعضای دورهی دوم آفتابگردانها نیمایی زیر را خواند:
با خود بهار آورد
اما خودش
در آن هیاهوی جشن
پنهان
مثل غریبهها رفت
اسفند بیصدا رفت...
این نیمایی و نیمایی دیگری که اکبری خواند با استقبال حاضران روبهرو شد. در حاشیهی خواندن این دو اثر هم، سمنانی و عرفانپور به بحث دربارهی قالب نیمایی و مخصوصاً جایگاه قافیه در شعر نیمایی پرداختند. سمنانی لزوم وجود قافیه در نیمایی را با توجه به این گفتهی نیما که «قافیه زنگ کلام است» مورد تاکید قرارداد.
جلسه با نیماییخوانی چند شاعر دیگر پیگرفته شد تا نوبت به شعرخوانی عرفانپور رسید. عرفانپور هم برخلاف انتظار حضار، دو کار نیمایی خواند که با استقبال روبهرو شد:
رودخانهای که میشناختی
در مسیر گرمسیر عمر
قطره
قطره
آب رفتهاست
شاعری که میشناختی
گرم در لحاف روزمرگی
به خواب رفتهاست
حسن ختام این جلسه، شعرخوانی سید وحید سمنانی بود. سمنانی غزلی با این مطلع خواند:
مثل کُما، مابین مرگ و زندگی... آری
حس بدی دارم، شبیه خواب و بیداری
لازم به ذکر است در این حلقه شاعران دیگری چون سجاد دیهیم، مسعود سعادتی، محمدحسین نجفی، علیرضا سیدطبایی، حسین حقشناس، علی غنی، فریدون شمس، سیدعلی هاشمی، سیدعلی لواسانی، سعید نیزاری، احمد یوسفی، علی نیکجو، محسن جعفری، علیرضا رحمانینیا، علی چاوشی و امیر مرادی حضور داشتند و به شعرخوانی پرداختند.