پنجمین جلسه کارگاه شعر «خلوت نیمایی»، درس‌گفتارهای مرتضی امیری اسفندقه، شاعر در موسسه شهرستان ادب برگزار شد. علاقمندان ادبیات در این نشست با تحول صنایع ادبی در شعر و اندیشه نیمایی آشنا شدند.
در ابتدای جلسه پنجم «خلوت نیمایی»، امیری اسفندقه، شاعر و پژوهشگر، با اشاره به فقدان سبک کلاسیک در نظر نیما توضیح داد: «در شعر نیمایی به اندازه تعداد شاعران سبک وجود دارد، می‌توان هزار شاعر داشت و در عین حال هر هزار نفر متفاوت حرف بزنند. چون این شاعران درک و دریافت و درد و درس‌شان با هم متفاوت است و از همین تفاوت است که نام‌شان به یاد خوانندگان خواهد ماند.» او افزود: «اما می‌بینیم که ما شاعران زیادی نداریم، چون تنها کسی که توانسته باشد شبیه خودش باشد ماندگار خواهد شد. بنابراین به راحتی می‌توان تشخیص داد که فلان شخص شاعر نیست، چون راز و آوازش با فلان شاعر یکی است، حال آن‌که شعر همواره خلاف‌آمد عادت است.»
امیری اسفندقه با طرح این پرسش که «آیا در شعر نیمایی صنایع لفظی و معنوی وجود دارند؟» گفت: «صنعت‌گری و طبع روان داشتن دو مقوله جدا از هم است، چنان که شاعر سروده است: «آن را که خواني استاد گر بنگری به تحقيق/صنعت گرست ليکن شعر روان ندارد»، شعر صنعت‌بازی نیست، بلکه طبع روان است. شعر نیما نیز صنعتگر نیست اما خالی از صنایع ادبی نیست.» این پژوهشگر شعر نیمایی سپس در توضیح نگاه نیما به سبک افزود: «او نشان داد که صنایع ادبی پویا هستند، نه ایستا. بنابراین دیگر مفاهیمی نظیر ایهام کلاسیک در شعر نیمایی معنا ندارد. ابهامی که در نظرات نیما هست راهی است برای رسیدن به وضوح و بیرون آمدن از گره کور گمان، همان‌طور که سایه گفته است. دیگر صنایع از جمله ترجیع و رد‌المطلع نیز در شعر نیما و شاگردان او از جمله شاملو، اخوان و فروغ به شکل و معنایی دیگر و مطابق خواست و سلیقه شاعر وجود دارند.»
او با خوانش شعر «در کنار رودخانه» سروده نیما که توصیف سنگ‌پشتی پیر است که در اطراف رودخانه می‌پلکد به موضوع ابهام اشاره کرد و گفت: «این شعر هیچ ابهامی ندارد، ابهام در ذهن خواننده است، شاعر در ذهن او سوال می‌آفریند، و می‌تواند معانی گوناگونی داشته باشد، به عنوان مثال حسی از زندگی در شخص ایجاد می‌کند. و اگر چنین حسی در وجودش نباشد خواننده باید درون خود را بکاود تا ببیند چرا چنین نیست. به طور کلی در اشعار نیما و در شعرهای ناب، ابهام در کلام نیست بلکه در سلوک توی خواننده است. بر این شعر نیما نقدهای زیادی نوشته شده است. اگرچه برخی استادان کلاسیک مانند بدیع‌الزمان فروزان‌فر به چنین اشعار ساده نیما و از جمله شعر «آی آدم‌ها»ی او می‌خندیدند.»
امیری اسفندقه در ادامه با توضیح معناهای شعر «در کنار رودخانه» گفت: «این شعر برای هر کسی به اندازه‌ای که چراغ در وجودش روشن باشد روشنایی و معنا دارد. رودخانه در این شعر می‌خروشد، طوری که دست آدمی خیس می‌شود. سنگ‌پشت که نامش نیز به دقت انتخاب شده است، چون کنار رودخانه سنگ هست، و این لاک‌پشت که مشغول زندگی است به خواننده جنبش و حیات را یادآوری می‌کند. نیما شعری می‌گوید که مردم با آن ارتباط برقرار می‌کنند، بنابراین ساده و همه‌فهم است، او می‌خواهد نقاط کوری را که در وجود توست با کلمات روشن کند. حتی حروف و کلمات نیز در اشعار ناب و اشعار نیمایی بر اساس معنایی که در وجود خواننده است معنا می‌یابند. بنابراین هیچ واژه‌ای در چنین اشعاری بی‌فایده و بیهوده نیستند.»
«خلوت نیمایی» عنوان کارگاه آموزشی بررسی شگردهای سرایش و خوانش شعر نیمایی و پژوهش درباره سبک ادبی شاعر دورانساز ایرانی علی اسفندیاری معروف به «نیما یوشیج» است، منتقدان ادبیات او را بنیانگذار و پدر شعر نوی فارسی دانسته‌اند. او با شعر خود شیوه‌ای نو در سرایش شعر فارسی پایه گذاشت، و پس از وی نیز شاعران دیگری همچون مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و الف بامداد راه و روش او را پی گرفتند.
مدرس سلسله کلاسهای این کارگاه «مرتضی امیری اسفندقه»، شاعر و پژوهشگر حوزۀ شعر نیمایی است. نشست سوم این کارگاه روز دوشنبه عصر از ساعت 15:30 در محل موسسه شهرستان ادب به نشانی سه راه طالقانی - روبروی سینما صحرا - پلاک 168 - طبقه چهارم برگزار خواهد شد.
شاعران جوان، دانشجویان و عموم دوست‌داران شعر نو و ادبیات برای شرکت در این کلاس‌ها میتوانند از طریق سایت شهرستان ادب برای شرکت در این کلاس‌ها ثبت نام کنند. بدیهیاست که شرکت در این کلاس‌ها منوط و مشروط به انجام فرایند ثبتنام اینترنتی است. شرکت در این کلاس‌ها رایگان است.