شهرستان ادب: امروز در تقویم شمسی، به عنوان روز قلم نامگذاری شده است. به همین مناسبت سایت شهرستان ادب با طرح دو سؤال اساسی، از برخی شاعران و نویسندگان برجستۀ کشور خواسته است تا مهمترین مطالبات خود از مسئولان فرهنگی کشور و نیز نظرشان درمورد مطالبۀ مخاطبان از اهل قلم را، بیان کنند. توجه خوانندگان محترم را به این دو سؤال و پاسخهای دغدغهمند اهل قلم جلب میکنیم:
1- مهمترین مطالبۀ فرهنگی اهل قلم از مسئولان اجرایی و فرهنگی کشور چیست؟
2- مهمترین مطالبۀ مردم، مخاطبین و فرهنگ ایرانی- اسلامی را از اهل قلم چه میدانید؟
گفتنیست همانطور که در دیگر گفتگوها با اهل قلم خواندهایم، در این گفتگوها هم اهل قلم مهمترین خواستۀ خود را «احترام به مولف» در همه زمینه ها عنوان کردهند.
مصطفی محدثی خراسانی- شاعر :
1- اصلاً درکشور ما کار فرهنگی در سیستم اداری قابل تعریف و عمل نیست. یعنی تجربۀ سیساله نشان داده است. متولیان بیایند و صادقانه بهجای شعار، این حقیقت را بگویند تا شاید فرهنگ، صاحبی پیدا کند.
2- اهل قلم منتظر برنامه و حمایت متولیان نباشند و بدون احساس خستگی به رسالت تاریخی خویش عمل کنند.
یاسین حجازی- نویسنده:
1- همینقدر متوقّعم از هرکس که اِسماً یا رسماً مسئول است ــ به هر اندازه که مسئولیت دارد و غیرتِ مسئولیتپذیرى ــ که شرایطِ اقتصادى را آنهمه متلاطم نکند که نویسنده مجبور شود از وقتِ نوشتنش بردارد و در طلبِ «نوالۀ ناگزیرِ» معاش بگذارد.
2- که بنویسند. که باشند و بنویسند. همین.
سعید بیابانکی- شاعر:
1- اهل قلم را به رسمیت بشناسند. آنقدر که هزینه برای فوتبال، سینما یا حتی موسیقی میشود، برای کتاب نمیشود. اهل قلم به عنوان کسانی که پایۀ فرهنگی جامعه را میسازند، مانند یک لشکر فرهنگی برای دولتاند و باید به همان اندازه به آنها اهمیت داده شود. بزرگترین مطالبۀ اهل قلم از مسئولان این است که آنها را به رسمیت بشناسند، و به ویژه در بحث معیشت و بهخصوص برای هنرمندانی که در کهنسالی از کار افتاده میشوند، باید کمک کنند.
2- اهل قلم با ذوق خودشان و با استفاده از رسانۀ قلم، حرف مردم را بزنند. باید از مردمی که با فشار اقتصادی و فقر همچنان مؤمناند و به نظام وفادار، سخن بگویند و اگر بیتوجهی کنند، دیگر اهل قلم نخواهند بود. بنابراین اهل قلم باید صدای مردم باشند و آینۀ مشکلات آنها.
علیمحمدمؤدب- شاعر:
1- به نظرم حرمتگذاری به مؤلف مطالبۀ اصلی است. اینکه مسئولان بدانند مهمترین نیروها در فضای فرهنگ و هنر، نیروهای مؤلف هستند. طبعاً توجه به این نکته نتایج جدی در همۀ حوزهها خواهد داشت.
2- مردم هم تولید بومی خوب میخواهند. مؤلفان و اهل قلم باید محیطشان و مردمشان را ببینند و بنا بر اقتضائات جامعۀ خودشان بنویسند. نگاههای مقلدانۀ صرف به آثار هنری جهان خوب نیست. نگاه صرف به فروش و گیشه و مشتریپسندی مشکل ایجاد میکند. باید مردم را دید و نوشت.
محمدحسن شهسواری- نویسنده:
1- رفع ممیزی غیر قانونی.
2- توجه و احساس مسئولیت بیشتر به مسائل فرهنگی و اجتماعی. نویسندگان ما حداقل در 20 سال گذشته تعهد کمتری نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی داشتهاند و درونگرا شدهاند و این شایستۀ کشور ما نیست.
علی اصغر عزتی پاک - نویسنده
1- مهمترین مطالبۀ فردی مثل من این است که اولاً مسئولان اجرایی و فرهنگی کشور، در مواجهه با فرهنگ و نویسندگان، از درِ دیکته کردن درنیایند؛ و هم زبان فرهنگی بگشایند در این برخوردها. دوم هم اینکه برخورد هیجانی را در این عرصه کنار بگذارند، و با طمأنینه و عقلانیت امور را تمشیت کنند. راههای مبادلۀ فرهنگی و هنری - بخصوص در عرصۀ ادبیات - را با کشورهای دیگر باز کنند و بستری مهیا کنند تا چنانکه ما صدای دیگران را شنیدیم، آنان نیز صدای ما را بشنوند.
2- مطالبۀ مردم هم از اهل قلم هم میتواند این باشد که از ما و برای ما بنویسید؛ و نه از خودتان و برای خودتان. و این «ما» که منظور مردم است، یک وجود بسیط است که ابعاد بسیاری دارد که اتفاقاً میتواند در صورت نوشته شدن، دیده شود و قابلیت طرح در جغرافیاهای دیگر هم داشته باشد.
مریم جعفری آذرمانی- شاعر:
1- یکی از مهمترین کارهایی که مدیران نهادهای فرهنگی ادبی باید در اولویت قرار دهند، تأمین بودجۀ مناسب برای فعالیتهای ادبی، بدون در نظر گرفتن گروههای مختلف ادبی و نحلههای اجتماعی و سیاسی است؛ زیرا فضاهای مختلف ادبی وقتی بودجههای مناسب را در اختیار داشته باشند، خودبهخود، گروههای مختلف شاعران و نویسندگان چه مخالف هم باشند چه موافق، باعث ایجاد تعاملات ادبی پویاتری میشوند، و فضای ادبیات در این حالت، خودش سطوح مختلف شاعران را در جایگاه واقعیتری قرار میدهد. در واقع باید در نظر داشته باشیم که فرهنگ یکی از پرهزینهترین بخشهاست و به ویژه شعر که در کشور خودمان نسبت به دیگر عناصر فرهنگی پیشینهدارتر است، باید به شکلی برایش هزینه شود که شایستۀ آن است، و متأسفانه این هزینهها را بسیاری اوقات خود شاعران تأمین میکنند؛ یعنی وقتی برآورد میکنیم میبینیم که بسیاری از شاعران، آثارشان را به طور رایگان در اختیار فرهنگ این سرزمین قرار میدهند. نکتۀ دومی که متصدیان امور فرهنگی در حوزه ادبیات باید در نظر داشته باشند قرار دادن اشخاص باصلاحیت در جایگاههایی است که به تخصص نیاز هست. مثلاً دبیر علمی یک برنامۀ ادبی باید متخصص و دارای اعتبار ادبی باشد.
2- اگر مواردی که در پاسخ به سؤال اول گفتم تأمین باشد، مطالبۀ مردم نیز، حتی اگر سلایق مختلفی داشته باشند، تأمین خواهد شد.
میلاد عرفانپور- شاعر:
1- ارج نهادن حقیقی به جایگاه مؤلف در همۀ ابعاد و حمایت از فعالیتهای مؤثر و مثبت.
2- تهذیب نفس و تهذیب قلم برای دریافت و بیان معارف زندگیبخش.