«محمد کاظم کاظمی»، شاعر و منتقد ادبی، پیرامون ویژگی کتاب «درختان تبعیدی» به فارس گفت: به نظر من آنچه به کتاب درختان تبعیدی برجستگی میدهد کیفیت و سطح شعرهایی است که در آن گنجانده شده است.
وی افزود: حقیقت این است که در این سالها بعضی از گزیدههای شعر افغانستان توسط کسانی گردآوری شده که که خود شاعر نبودهاند و همین مسئله سبب میشده که معیارهای نوین شعر فارسی در انتخاب شعرها چندان دخیل نباشد.
این شاعر افغان تأکید کرد: اما شعرهای این کتاب توسط 2 شاعر توانا که شناختی خوب از شعر امروز فارسی دارند انتخاب شده و همین سبب شده است که سطح شعرها در مجموع بالا و یکدست باشد.
کاظمی در مورد ویژگیهای دیگر این کتاب افزود: گردآورندگان این اثر به جای گزینش یک مجموعه کلی از قالبهای مختلف ـ که لاجرم دایره کار را بسَیار وسیع میسازد ـ فقط به قالب غزل پرداختهاند و همین، کتاب را قدری تخصصی ساخته و از پراکندگی و پریشانی باز داشته است.
این کارشناس ادبیات، کیفیت فنی و چاپ کتاب را نیز بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت: کیفیت طرح جلد، صفحهآرایی و چاپ کتاب بسیار خوب است و میتوان گفت که این کتاب از این نظر نیز بر همه گزیدههایی که در این سالها از شعر افغانستان چاپ شده است، برتری دارد.
به گزارش فارس، هنر و ادبیات یک جامعه در هر دورهای از تاریخ، آینهای از اوضاع و شرایط آن جامعه است و بهتر از هر چیز و هر وسیلهای، آن اوضاع را بازنمایی میکند. هنر و ادبیات افغانستان نیز از این قاعده مستثنی نیست و جامعه امروز افغانستان، بعد از گذراندن چند دهه جنگ و ناآرامی و تجربه تمامی شرایط و بحرانهای جنگ، در حال حاضر مثل تمام جوامع بعد از جنگ، گرفتار از سر گذراندن عواقب آن است.
در کتاب «درختان تبعیدی» نیز که نمونههایی از غزلهای شاعران معاصر افغانستان را در خود دارد، نشان گذار از جنگ و عواقب آن را به خوبی میتوان دید. در میان شاعران امروز افغانستان، غزل همچنان پر رونق است و آن گونه که در مقدمه این مجموعه نیز به آن اشاره شده است در بدنه شعر امروز افغانستان، غزل همچنان پر رونق و مورد استقبال است و حتی در میان شاعرانی که در کشورهای اروپایی و غزب به سر میبرند، غزل کانون گرمی دارد.
«سیدضیا قاسمی» گردآورنده این مجموعه بر این باور است که قالبهای کلاسیک و بیشتر از همه غزل، به دلیل وابستگیهای فرمی به زبان فارسی، در یک محیط و جغرافیایی زبانی دیگر ممکن است از رونق بیفتد.
اما در شعر امروز افغانستان، این اتفاق رخ نداده است و در این چند ساله غزل با کمیت چشمگیر و کیفیت قابل قبولی در هر کجای جهان که مهاجران حضور دارند رواج داشته است.
در مجموعه حاضر 218 غزل از 80 شاعر معاصر افغانستان به چشم میخورد، و حتی الامکان سعی شده است که در جمعآوری این مجموعه تازهترین غزلهای شاعران افغانستان منتشر شود.
این مجموعه با همکاری «سید ضیا قاسمی» از شاعران مطرح افغانستان و «علی محمد مؤدب» از شاعران جوان افغان منتشر شده است.
آنگونه که سید ضیا قاسمی در مقدمه این کتاب اشاره کرده است، علی محمد مؤدب پور طرحی را برای مسئولان پیشنهاد داده است که بر اساس آن به شاعران و نویسندگان برجسته افغانستان که در ایران سکونت دارند اقامت دائم داده شود و به عنوان شهروند افتخاری جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شوند تا حداقل در محیط زبان فارسی بمانند و از ریشههای خود دور نیفتند.
«در حرم» عنوان غزلی از «صفیه بیات» است که به امام رضا (ع) تقدیم شده است و در این مجموعه به چشم میخورد:
دو قطه اشک دو چشم غریب در حرمت
صدای خواندن «امن یجیب» در حرمت
نشسته کنج بهشتت چه ساکت و آرام
چقدر پر شده از عطر سیب در حرمت
دلش گرفته از این روزگار و هجرت و درد
روا مدار شود بی نصیب در حرمت
غریب تر شده حالا و دور دور از تو
غریب و حال و هوای عجیب در حرمت
دلم کبوتر صحنت، پریده ام تا تو
بگیر دست دلم را طبیب! در حرمت