سعید بیابانکی، شاعر و ترانهسرا و عضو شورای شعر و ترانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از وضعیت جاری ترانهسرایی در کشور و آثاری که برای تبدیل شدن به یک اثر موسیقایی به این شورا ارسال میشود، اظهار داشت: مسئله اصلی ما این است که این روزها ترانهسرایی امری بسیار سهل در نظر گرفته میشود. هر فردی که در شاعری موفق نیست و یا کتابی را منتشر کرده و کسی به خاطرش او را تحویل نگرفته است سراغ ترانه میآید و خودش را ترانهسرا معرفی میکند. همین مسئله منجر به این میشود که حجم انبوهی از آثار ارائه شده به شورای شعر و ترانه هم فاقد ارزشهای ادبی باشند.
وی افزود: در دورههای قبل، برخی از اشعاری که از نظر شورا تایید نمیشدند با اصلاحیهای مواجه میشدند که در آن از شاعر خواسته میشد شعر و ترانه را در بخشهایی که مد نظر شوراست، اصلاح کند، اما از سال جدید این مسئله در شورا کاملا منتفی شده و دیگر شعری اصلاحیه نمیخورد. در نتیجه ترانههای ارسالی به شورا یا قابل عرضه عمومی هستند و یا نه.
بیابانکی افزود: بسامد تمام ترانههایی که این روزها به شورا ارائه میشود، اشعار عاشقانه سطحی و نازلی است که به آنها میشود گفت: کوچه بازاری. این مسئله تا اندازهای شدت گرفته که وقتی در شورا یک شعر با قوت را میبینیم همگی اعضاء ذوق میکنیم!
سراینده مجموعه شعر «نامههای کوفی» در ادامه با اشاره به چرایی رواج این پدیده گفت: سیاستگذاریهای فرهنگی ما در چند سال اخیر به شدت نگاه سختگیرانهای به شعر و شاعری داشته است. بسیاری از اشعار انتقادی، اجتماعی، سیاسی و اعتراضی در کشور اجازه بازنشر نگرفتهاند و شاعران آنها به شکلی عجیب به سوی سرایش اشعار عاشقانه سطحی و نازل سوق داده شدهاند.
وی همچنین به شرکتهای تولیدکننده آلبومهای موسیقی اشاره کرد و گفت: بسیاری از این شرکتها حتی به خود زحمت نمیدهند شعری را که برای تایید به ما میسپارند را یک بار بخوانند و در آن تامل کنند. در حالی که این موسسات باید مانند ناشران عمل کنند که از میان کتابهای که برای انتشار به آنها داده میشود، برترینها را برای کسب مجوز انتشار به ارشاد میفرستند. به نظر من در صدور مجوز فعالیت این شرکتها باید به این نکته توجه کرد که مسئولان اداره آن باید صلاحیتهای حداقلی فرهنگی برای تشخیص توهینآمیز بودن و یا نبودن یک اثر هنری داشته باشند.
عضور شورای شعر و ترانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با انتقاد از برخی ترانهسرایان کشور گفت: ترانهسرایی شهرت یک شبه با خود میآورد و همین مسئله بسیاری از شاعران را به سوی این گونه ادبی سوق داده است. در واقع هرچه اعتبار شعر ذره ذره به حساب شاعر میرود اعتبار ترانه به صورت آنی به سوی او سرازیر میشود و همین مسئله آشفتهبازاری را در بخش ترانه ایجاد کرده است که نتیجهاش میشود سرایش و ارسال اشعاری به شورا که حتی دارای غلطهای وحشتناک املایی است.
وی تاکید کرد: به نظر من در حوزه شعر باید سختگیری کرد، اما از نوع ادبی آن. باید اجازه داد همه گونههای شعر سروده و منتشر شود و باور داشته باشیم با یک شعر اعتراضی و انتقادی قرار نیست ارکان کشور ما بر هم بریزد. باور نداشتن این حقیقت باعث شده آنقدر که ما در سالهای بعد از انقلاب اسلامی شاهد ظهور اشعار بیمحتوا و ناجور هستیم، در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد آن نباشیم و همین باعث شده سطح تولید آثار سطحی ما در این سالها از سالهای قبل از انقلاب سبقت بگیرد.
بیابانکی ادامه داد: ترانهسرایان این روزها شاعری را تبدیل به شغل کردهاند و به دنبال کسب درآمد از آن هستند و به همین خاطر باید درباره انتشار اشعار آنها سختگیری بیشتری را اعمال کرد. من بر این باورم که اشعار و ترانههایی که در شورای شعر و ترانه تایید میشوند حکم اوراق بهاردار را پیدا میکنند. بنابراین باید حساسیت روی تایید ترانهها را بیشتر کرد. در چنین فضایی است که وقتی یک شاعر به مشکلی در سرایش شعر بر بخورد فوری به سراغ سرودن ترانههای عاشقانه بیمحتوا نمیرود.
وی در پایان تاکید کرد: شعر و ترانه را باید این روزها کارشناسی کرد و نه ممیزی تا در نتیجه آن اشعاری تبدیل به اثر هنری شوند که به اصطلاح استاندارد باشند.