داستان سيستان

داستان سيستان  روایت کننده  سفر آيت‌الله خامنه‌اي رهبر جمهوري اسلامي ايران از سوم تا يازدهم اسفند 1381  به سيستان و بلوچستان است. اهمیت این سفر در شرایط خاص سیاسی كه مدت كمی بعد از جنگ افغانستان و شكست طالبان صورت گرفت، لزوم مطالعه این سفرنامه را می رساند که با نگاه تیزبین و قلم صادقانه رضا امیرخانی، به لذتی کم نظیر تبدیل می شود.
امیرخانی کتابش را  به جاي مقدمه با متني آغاز مي‌ کند كه در آن به چگونگي فراهم شدن زمينه حضورش در اين سفر اشاره دارد و از همان ابتدا بنای صداقتش را با خواننده می گذارد ( از نصیحت های دوست چپی اش گرفته تا تردید خودش و علی در اینکه تحت نظر هستند و ... ) و با زیرکی آن را با بیانی طنزگونه می آمیزد که همین نکته، مبنای جذب مخاطبش در چند صفحه نخست می شود البته به استثنای خوانندگانی که با شیوه نوشتاری او آشنایی ندارند و مدتی زمان می برد تا در طول کتاب با لغاتی که او به شیوه جدانویسی به کار می برد، اخت شوند.
امیرخانی یادداشت هایش را به بخش‌هاي روزانه تقسيم كرده و در پايان هر روز از سفر به آن بخش، پايان مي‌دهد. او با زبانی خودمانی و گیرا روایتی جزء به جزء از اتفاقات سفر را به تصویر می کشد که در آن نگاهی انتقادی را هم دخیل می کند و با کنایه و حتی تمسخری که پیش از همه نسبت به خودش، سوء ظن ها و قضاوت هایش دارد، این کار را انجام می دهد که گام دیگری در جهت جذب اعتماد خواننده اش است وسپس نگاهي انتقادي بر بخش‌هاي مديريتي استان  و ... دارد.
او به راحتی از رو دست خوردن هایش می گوید و یا حتی پیش داوری های اشتباهش؛ این شیوه انتقادی که نسبت به خودش و اطرافیان نزدیکش در پیش می گیرد، باعث می شود مخاطب احساس کند که اوست که در مرحله قضاوت قرار دارد و نویسنده به او این اجازه را داده است و بسیار با امیرخانی همراه می شود اما شیوه انتقادی او از سایرین نتیجه ای عکس را می دهد با این حسن که لحن او را در طول کتاب یکدست می سازد.
امیرخانی جمله " مؤمن در هیچ چارچوبی نمی گنجد " را در طول سفرش، یکبار می شنود ولی آن را همچون موتیفی در جای جای کتابش به کار می گیرد که نه تنها مخاطب را به دنیای ذهنی خودش نزدیک می نماید (که قطعاً از علایق خوانندگان هر اثری است )، بلکه به صورتی کاملاً نامحسوس تلنگری هم به او می زند و البته در جای درست و صحیحش و گاه بسیار زیباتر از برخی کتب مدعی ترویج اخلاق و ...
خط اصلی که در سفرنامه جاری است، بیشتر حول خود امیرخانی و مشاهداتش می چرخد تا شخصیت رهبر و سفرنامه ای خاص ایشان، و نمی توان آنرا سفرنامه ای کاملاً دقیق از خود رهبر به حساب آورد، هرچند که تلاش بسیاری برای ارائه برخی از اخلاقیات رهبر صورت گرفته است. ضمن اینکه امیرخانی، واقعه بزرگی  را برای دنبال کردن رویدادهای یک سفر در کار ایجاد نمی کند جز شناخت بیشتر و بهتر رهبرکه قطعاً برای غالب خوانندگان پیش از آغاز مطالعه اثر، مهم بوده است.
امیرخانی با استفاده از زبانی ساده، طنز، رک وخودمانی و با دوری کردن از ساختارهای تعریف شده در بیان سفرهای اینچنینی، ضمن جذب مخاطب و ایجاد رابطه ای صمیمانه و صادقانه با او، موفق می شود به سبکی کاملاً شخصی دست پیدا کند که مطالعه اثر را، حتی برای افراد بی علاقه به مطالعه هم لذت بخش می کند و می تواند محکم ترین دلیل بر جاودانگی نوشته او باشد.

شادی محمدی