گشایش پرونده‌پرترۀ «هادی حکیمیان» در سایت شهرستان ادب

شهرستان ادب: «پرونده‌پرتره» از جمله فعالیت‌های سایت شهرستان ادب است که در آن، هربار به بررسی آثار و وجوه ادبی یک شخصیت برجستۀ ادبی پرداخته می‌شود. پیش از این نیز پرونده‌پرترۀ نویسندگانی چون نادر ابراهیمی، محمود دولت‌آبادی، گابریل گارسیا مارکز، حمیدرضا شاه‌آبادی، مجید قیصری و شاعرانی چون فردوسی، شهریار،طاهره صفارزاده، محمدرضا شفیعی کدکنی و قیصر امین‌پور در سایت شهرستان ادب منتشر شده بود. 

در تازه‌ترین پرونده‌پرتره داستانی سایت شهرستان ادب بار دیگرسراغ یکی از نویسندگان و چهره‌های فعال ادبیات داستانی امروز می‌رویم که در عرصۀ رمان تاریخی آثار موفقی را رقم زده است؛ هادی حکیمیان.

مدتی است که رمان فارسی به تاریخ توجه کرده و نویسندگان، حوادث گذشته بر ما را به عنوان بستر روایت داستان برمی‌گزینند. از آنجا که تاریخ نقشی بی‌بدیل در فربه کردن ذهنیت اجتماعی دارد و آگاهی را افزایش می‌دهد، گسترش سوژه‌های تاریخی رمان‌ها اهمیت زیادی خواهد داشت؛ چون روی سخن رمان به صورت معمول با عموم جامعه است و رمان تاریخی می‌تواند ذهنیت اجتماعی و آگاهی سیاسی را بین عموم جامعه رشد بدهد. علاوه بر همافزایی عمق و گستردگی روایت در رمان تاریخی، اتفاق دیگری هم در این هم نشینی تاریخ و ادبیات دیده می‌شود. تاریخ به‌مثابه علم با مستندات کار دارد و ذهن مورخ را درگیر پیچیدگی‌های گذشتۀ ما می‌کند، اما رمان تاریخی از آنجا که رمان است، پیش از ذهنیت با احساس سر و کار دارد. مخاطب رمان تاریخی خود را در موقعیت داستان می‌بیند و با شخصیت‌ها همذات‌پنداری می‌کند؛ به همین دلیل رمان تاریخی می‌تواند موجب هم‌نشینی ذهن و احساس شود که اثری خاص و منحصربه‌فرد است. در این نحوه از نزدیک شدن به سوژه، تاریخ دیگر جدای از مخاطب نیست و به زندگانی او متصل است. نمونۀ درخشان این نزدیکی در متن بسیار مهم «تاریخ بیهقی» دیده می‌شود که عمق اثرگذاری و سطح فراگیری آن بر کسی پوشیده نیست. اگر نزدیک شدن رمان و تاریخ را به عنوان یک نوع از رشد چند جانبۀ اجتماعی مخاطبان قبول داشته باشیم، باید به نویسنده‌ای چون هادی حکیمیان اهمیت خاصی بدهیم. آثار بلند او هیچ‌گاه از این نقطۀ طلایی خالی نیستند و بخشی از آثار کوتاه وی نیز، مرتبط با این هم‌زیستی است. آثار او تاریخ را چون عکس‌هایی بیرون از ما، در برابر دیدگان ما قرار نمی‌دهد، بلکه دستان مخاطب را می‌گیرند تا بتواند همراه نویسنده در کوچه‌پس‌کوچه‌های تاریخ قدم بزند. برای همین هم هست که اثری خاص بر مخاطب می‌گذارد که به این راحتی‌ها از او جدا نمی‌شود.

اهمیت دیگر هادی حکیمیان یزدی بودن اوست؛ یزد در تاریخ معاصر نقش بسیار مهمی داشته و بخشی از سرنوشت همۀ ما ایرانیان در آنجا رقم خورده است. اما آن‌قدر که باید و شاید، صدای ویژۀ یزد به گوش مخاطب عمومی فارسی‌زبان نرسیده و نقش ویژه‌اش دیده نشده است. البته یزدِ حاضر در آثار هادی حکیمیان نیز چون یزدی‌های دنیای واقعیت، ساکت و کم‌سروصداست، اما حکیمیان با «نمایش» یزد از زوایای مختلف، مخاطب را بدان‌جا می‌برد و انس و الفتی بین ما و این شهر مهم ایجاد می‌کند. او یزدِ کم‌حرف را به سخن وا می‌دارد، اما نه با تولید صدای بلند، بلکه با نمایش بخشی از بودِ اهل یزد. این نمایش فرصتی است برای ایجاد ارتباط دیگران با پیچیدگی‌ها و ابهام‌های این شهر که زیر ظاهر ساده و ساکتشان، از چشم‌ها پنهان مانده است. کتاب‌های هادی حکیمیان از نظر طبقاتی نیز همین خصلت را دارند. زندگی اقشاری که سر و صدای چندانی ندارند، در آنها به «نمایش» درآمده است تا گروه‌ها و طبقات نام و نشان‌دار فرصتی پیدا کنند برای دیدن ایرانیان کمتر دیده شده. در اینجا هم او صدای مردمی بی‌صدا شده است؛ منتها نه با هیاهو، که با در معرض دید قرار دادن حاشیه.

با این توضیحات، به نظر می‌رسد هادی حکیمیان نویسندۀ مهمی است که این روزها مسیر خود در ادبیات داستانی را به‌خوبی پیدا کرده است و قدم‌های محکم و مهمی نیز در این راه برداشته است. سایت شهرستان ادب جدیدترین پرونده‌پرترۀ خود را به این نویسندۀ مهم اختصاص داده است. در این پرونده‌پرتره اخبار، یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها و مطالب مربوط به هادی حکیمیان و آثارش را می‌خوانید.

برای مطالعۀ این پرونده به صفحۀ اختصاصی‌ این پرونده در سایت شهرستان ادب مراجعه کنید:

پرونده‌پرترۀ «هادی حکیمیان»