شهرستان ادب: به مناسبت فرارسیدن بهار ۱۴۰۰، ستون داستان سایت شهرستان ادب را با معرفی کتاب «خط مرزی» اثر «سیدحسین موسوینیا» بهروز میکنیم:
بسیاری فکر میکنند داستان کوتاه قالبی سهل و ساده است، هم در خواندن و هم در نوشتن. کاملاً به عکس، گونهای دشوار است در نوشتن و حتی خواندن. البته منظور داستان کوتاهی است که مخاطب را با خود همراه کند و چیزی به او بیفزاید و یا او را با اکنون و گذشتهاش پیوند بدهد. «خط مرزی» اثری است که در دو ساحت در حال حرکت است. اول آن که سعی میکند مخاطب را با خود همراه کند و دوم اینکه مفهومی را به او ارائه کند.
حال بیایید در مورد یکی از داستانها با هم حرف بزنیم. فکر کنید فرمانده عملیاتی هستید و قرار است به منطقهای حمله کنید. شما حمله کردهاید و هرچه به سرتان آمده، روایتی دارد که میشود بیان کرد و یا نکرد. حال نویسندهای سالها بعد میخواهد این داستان را برای شما نقل کند. نویسنده از طرف کسی سخن میگوید که کشورش مورد تجاوز قرار گرفته است. شما چگونه روایت میکنید که تنفرتان از کشور مهاجم، در نوشتهتان موج نزند؟
به نظرتان نوشتن با این خط و سیاق سخت نیست؟ موسوینیا کوشیده است به این سمت برود. یعنی داستانی را روایت کند که در آن نه روحیه ضدجنگش خدشهدار شود و نه به طرفی دیگر غش کند. موسوینیا در چنین فضایی کوشیده از ذهن یک افسر عراقی داستانش را روایت کند. مالیخولیایی فوقالعاده در دل روایتی خاص، داستان را جلو می برد. از این منظر میتوان بعد از خواندن این داستان به فکر فرو رفت. به لحظه مبارزه و جنگیدن و شکست خوردن و درگیری ذهنی بعد آن.
موسوینیا در داستان دیگری به ذهن و رویکرد یک رزمنده در جنگ با روایتی نزدیک به واقعیت میپردازد. یک رزمنده که در موقعیتی خاص گیر کرده است. نویسنده نه شعار میدهد و نه میکوشد فضا را احساسی کند. داستان خودش را روایت میکند و جلو میرود. حالا در چنین موقعیتی فرض کنید صحنه دهشتناک بریده شدن سر کسی را دیده باشید یا به شما گفته باشند؟ در این وضعیت آدم دچار ترس میشود. شما در این حالت چه میکنید؟
در داستانی دیگر موسوینیا به سراغ مسائل بعد از جنگ میرود. اگر شهیدی داشته باشید و یا مفقودالاثری، برای دیدن دوبارهاش و یا شنیدن خبری از او چه میکنید؟ در این داستان که آخرین اثر این مجموعه است، موسوینیا به شهدای غواص پرداخته است. روایتی که در عین شاعرانگی، از احساساتگرایی فاصله گرفته است. داستان نه شعاری جلو میرود و نه به حرفهای معمول رسانهای تن میدهد. نویسنده داستان را با تصاویری جذاب جلو میبرد که داستان را جذاب میکند.
به گمانم مجموعه خط مرزی میتواند، اثری خواندنی برای تعطیلات نوروز باشد با یادآوری این نکته که، در چنین روزهایی یادی کنیم از کسانی که دیگر در میان ما نیستند تا ما امروز در آرامش باشیم.
این اثر را از فروشگاه اینترنتی ادببوک تهیه نمایید.