حجت‌الاسلام جاودان گفت: شهدای کربلا هیچ کوچه‌ای را به نام خود نزدند و حتی می‌دانستند که از سوی عده زیادی خانواده‌هایشان طرد می‌شود، اما ماندند. این بودن و عزم آنها حاصل ایستادن در برابر همه هوی و هوس‌هایی بود که پیش روی آنها قرار داشت.
نشست درس اخلاق حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی جاودان از سلسله نشست‌های «حضور»، یکشنبه شب، 13 اسفند در حسینیه هنر برگزار شد.
حجت‌الاسلام جاودان در ابتدای این نشست با اشاره به فرازهایی از کتاب چهل حدیث و موضوع عزم در این کتاب اظهار داشت: عزم چیزی غیر از اراده است. برخی از مشایخ و علمای ما اظهار داشته‌اند که عزم جوهره انسانیت است و میزان امتیاز یافتن انسان نسبت به سایر موجوات را نشان می‌دهد و حتی تفاوت در درجات انسان‌ها را می‌توان با تفاوت در میان درجات عزم آنها جست.
وی ادامه داد: برخی معتقدند که عزم موضوعی است که می‌توان با آن میزان برخورداری از انسانیت را سنجید. به تعبیر دیگر انسانیت را تنها با داشتن عزم می‌توان سنجید و از همین رو برخی می‌گویند همه انسان‌ها یک پیکر هستند و میزان ریزش عزم در آنهاست که آنان را متمایز می‌کند.
این استاد حوزه علمیه افزود: در موجودات ذی شعور، آن موجود چیزی را در ذهن خود تصور می‌کند و سپس آن تصور برای او نمود پیدا می‌کند و در ادامه او به آن میل پیدا می‌کند و سپس اراده‌ای برای رسیدن به آن پدید می‌آید و بعد از آن عزم برای تحقق آن اراده.
جاودان ادامه داد: نمی‌توان دنیایی را تصور کرد که در آن عزم وجود نداشته باشد. اگر تصوری از جهان داریم و اراده‌ای به آن، تنها عزم ماست که می‌تواند ملاک و معیاری برای میزان این اراده باشد و این حس تنها در انسان پدیدآمدنی است. البته باید توجه داشت که تنها میل‌ها و اراده‌های عادی نیست که منشاء عزم و جوهر انسانیت می‌شود.
این استاد اخلاق افزود: عزم در یک مثال کلی یعنی حسی که آدمی را نیم ساعت مانده به اذان صبح زجر می‌دهد، اما از خواب بیدار می‌کند و همین عزم است که در نهایت او را به انسانیت هم می‌رساند. عزم همان حسی است که به انسان کمک می‌کند تا بدون هیچ ترسی در برابر همه هوی و هوس‌ها بایستد.
جاودان افزود: برخی از ما عادت کرده‌ایم برای رسیدن به سودی از سود دیگری بگذریم. من نام این کار را عزم داشتن نمی‌گذارم. عزم یعنی وقتی هیچ سودی به سوی تو متوجه نیست و هیچ کسی هم نیست که نتیجه کار شما را ببیند به انجام فعلی و یا خودداری از فعلی بپردازیم.
این استاد اخلاق در ادامه با اشاره به اینکه فرق میان انسان و حیوان را می‌توان در عزم داشتن انسان جستجو کرد، گفت: طبیعت انسان به داشتن عزم است. امام راحل ما نمونه‌ای یکپارچه از عزم بود. وقتی تشخیص می‌داد که کاری باید انجام شود، انجامش می‌داد و هیچ چیز مانعش نمی‌شد. نمونه دیگر عزم داشتن را می‌شود در عاشورا دید. یاران امام حسین (ع) برای حضور در عاشورا از جان و مال و خانواده خود گذشتند، با اینکه نمی‌دانستند که فردای عاشورا برای خانواده‌شان چه رخ می‌دهد، اما ایستادند و شهید شدند؛ این یعنی یکپارچه عزم داشتن.
جاودان ادامه داد: شهدای کربلا هیچ کوچه‌ای را به نام خود نزدند و حتی می‌دانستند که از سوی عده زیادی خانواده‌هایشان طرد می‌شود، اما ماندند. این بودن و عزم آنها حاصل ایستادن در برابر همه هوی و هوس‌هایی بود که پیش روی آنها قرار داشت. می‌دانستند که همه چیز بر ضد آنهاست، اما ایستادند. این عزم آنها یعنی تنها از خدا ترسیدن و تنها را عاملی برای چشم بستن بر موضوعاتی دانستن.
وی تاکید کرد: عزم عاملی است که می‌شود آدمی با آن خودش، دین و تقوایش را بگذارد در ترازو و بسنجد.
جاودان در ادامه با اشاره به راه‌های ایجاد عزم در درون انسان گفت: گام اول در این راه ترک گناه است و پس از آن انجام واجبات، اما گام مهم بعدی توبه است. توبه یعنی هر آنچه از تو فوت شده است باید جبران شود و حضور این دو تنها گام نخست در ایجاد عزم در درون انسان‌هاست.
در همین رابطه:
گزارش تصویری از درس اخلاق آیت الله جاودان برای فعالان فرهنگی