يك هفته پيش خبر درگذشت «اميرحسين فردي» جامعه ادبي را در بهت فرو برد. خيلي‌ها كه منتظر بودند تا در نمايشگاه كتاب سراغ رمان جديد «اميرخان» بروند، حالا بايد خود را به حوزه هنري مي‌رساندند تا در مراسم تشييع پيكرش شركت كنند. حالا هفت روز از عروج «مرحوم فردي» ميگذرد. متن زير گفتاري است از وحيد جليلي كه به مناسب هفتمين روز درگذشت وي براي نخستين بار در رجانيوز منتشر ميگردد:
پيام تسليت رهبری در پي درگذشت آقای فردي نکات مهمی دارد. هم تصوير جامعی از شخصيت آقاي فردي ارائه مي‌كند، و هم به شكل خيلي خلاصه تصويري از فضاي جبهه‌ي فرهنگي انقلاب اسلامي پيش روي مي‌گذارد.
به عبارات دقت كنيد:"دشمنان عنود، همراهان سست‌عنصر، شكل‌گيري جريان هنر انقلاب در هسته‌هاي جوانان هنرمند انقلابي و ايمان راسخ و انگيزه وهمتي كه اين نهال پرتوان انقلاب را باغباني كرد تا به امروز به شكوفايي و باروروي رسيد"
در همين پيام كوتاه، بيش از ده صفت براي اقای فردي شمرده میشود كه جمع شدن اين صفات از آقاي فردي الگويي براي فعالان فرهنگي مي‌سازد.
از همين رو، آغاز حيات اخروي «اميرحسين فردي»، بايد تجديد مطلعي در نگرش مجموعه‌ي نيروهاي فرهنگي كشور به اين الگوي الهام بخش باشد. و انشاءالله ايشان حيات جديدي را در فضاي جبهه‌ي هنر و فرهنگ انقلاب آغاز كند.
چند صفت مهم در آقاي فردي وجود دارد كه بايد دائماً بازگو و مستند شود تا قابليت انتقال به نسل‌هاي بعدي را هم پيدا كند. حضرت آقا در پيام تسليت خود، از مرحوم فردي با صفات «هنرمند»، «متعهد»، «مجاهد»، «صادق»، «مومن»، «سخت‌كوش»، «پيشكسوت»، «بنيان‌گذار»، «برجسته»، «راسخ» و «باانگيزه» ياد كردند. اگر به زندگي پربركت آقاي فردي نگاه كنيم، شاهد نزديك چهار دهه فعاليت مستمر فرهنگي و هنري در خدمت دين و انقلاب خواهيم بود كه از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين مجموعه فعاليت‌ها، استمرار و استقامت ايشان است. ایشان از كساني بود كه در مسير انقلاب استقامت به خرج داد و تا آخرين لحظه‌ي عمر، در ايمان خودش، راسخ و به كاري كه مي‌كرد، مومن بود.
يكي ديگر از ويژگي‌هاي آقاي فردي، تواضع ايشان بود. به اين معنا كه نه تنها خودش را طلبكار از كسي نمي‌دانست، بلكه هميشه خود را بدهكار انقلاب مي‌خواند. جالب است كه آقاي فردي از جمله كساني بود كه از خيلي‌ها بيشتر كار كرد، از خيلي‌ها بيشتر به فرهنگ و هنر انقلاب بیشتر خدمت كرد و در عوض، از همه هم كمتر بهره‌ي شخصي برد. ساده‌زيستي، مردم‌داري و مردم‌واري ايشان، يكي از برجسته‌ترين ويژگي‌هاي آقاي فردي به عنوان يك هنرمند تراز انقلاب اسلامي است. به نظرم خيلي بايد به اين مردمي بودن ايشان توجه كرد.
مرحوم فردي پاكدست و ساده زيست بود و زاهدانه زندگي مي‌كرد؛ در حالي كه اين امكان براي ايشان فراهم بود كه شبيه كساني زندگي كند كه ما امروز آنها را به عنوان ريزش‌هاي هنر انقلاب مي‌شناسيم. اما پيكر اين هنرمند متعهد چنان كه ديديم، طي يك مراسم پرشور از همان محل سكونت ايشان در جنوب شهر تهران و از همان مسجدي كه سال‌ها در آن نوجوانان جنو شهري را با فرهنگ و هنر انقلاب آشنا كرده بود، تشييع شد.
مسجدي بودن آقاي فردي، يكي ديگر از برجستگي‌هاي اين نويسنده‌ي انقلابي است؛ فردي كار فرهنگي و هنري خود را از مسجد آغاز كرده بود و تا همين اواخر و در سال‌هاي اخير هم مي‌ديديم كه مسجد دغدغه و محور فعاليت‌هاي ايشان بود. جايزه‌ي ادبي شهيد غني‌پور كه مرحوم فردي و دوستان‌شان بنيان گذاشتند، يكي از الگوهاي ممتاز كار فرهنگي است و من اميدوارم كه از اين به بعد، بيشتر مورد توجه فعالان فرهنگي كل كشور قرار گيرد.
ما در بسياري از شهرها عناصر هنرمندي چون شهيد غني‌پور را داريم؛ كسي كه يكي از شاگردان مرحوم فردي به شمار مي‌رفت، در كلاس‌هاي ايشان داستان نويسي را آموخته بود و چند اثر چاپ شده هم داشت و در جنگ هم به شهادت رسيد. اگر همت و آن آينده‌نگري كه در امثال آقاي فردي وجود داشت، در همه‌ي شهرها وجود داشته باشد و دوستان جبهه‌ي فرهنگي انقلاب همت كنند، ما مي‌توانيم سالانه ده‌ها و بلكه صدها جايزه‌ي هنري با محوريت مساجد و به نام شهداي فرهنگي خود داشته باشيم. اين مي‌تواند خود آغاز يك جريان جدي فرهنگي و هنري در كشور باشد.
نكته‌ي مهم بعدي، شجاعت و منفعل نشدن ايشان در مقاطع سخت بود كه يكي از برجسته‌ترين مصاديق اين موضوع را در فتنه‌ي 88 مي‌توان ديد. جايي كه مرحوم فردي به عنوان يكي از پيشكسوتان هنر انقلاب اسلامي، نه تنها راه را گم نكرد، بلكه روشنگري كرد و راه را به ديگران نشان داد. در برابر برخي كه به تعبير مقام معظم رهبري همراهان سست‌عنصر هنر انقلاب بودند، قد برافراشت، روشنگري و بصيرت‌افزايي كرد؛ تا جايي كه موضع شجاعانه‌ي آقاي فردي در آن مقطع و در شرايطي كه عده‌اي دچار تذبذب شده و راه را گم كرده بودند، در جهت ابهام‌زدايي از فرهنگ و هنر انقلاب بسيار موثر و راه‌گشا بود. از اين جهت، اين حسنه‌اي بود كه در پرونده‌ي ايشان ثبت شد.
در اين چند روز ديدم كه بعضي از شبكه‌هاي وابسته با بيگانه نسبت به خبر درگذشت مرحوم فردي موضع گرفتند و سم‌پاشي كردند. اين نشان مي‌دهد كه آنها مي‌دانند اميرحسين فردي يك شخصيت تأثيرگذار و ماندگار در هنر و ادبيات ايران خواهد بود و آنها تلاش كردند و خواهند كرد كه الگوي اميرحسين فردي را تا جايي كه مي‌شود، تخريب كنند. ولي همين تلاش‌هاي اين عده نشان مي‌دهد كه اين هنرمند بزرگوار در جاي درستي ايستاده و موضع درستي اتخاذ كرده بود. اين مواضع درست و اصولي هم از ايمان و شجاعت ايشان ناشي مي‌شد. شايد بعضي تحليل‌هاي ايشان را قبول داشتند، اما فاقد شجاعت و صلابت لازم براي بيان حقايق در ميادين فتنه‌گون بودند.
آقاي فردي در فضايي كه بسياري در اثر جنگ رواني موجود سكوت كردند و به سوي انزوا و پرهيز از حمايت حق كشيده شدند، به صحنه آمد و مظلوميت نظام و انقلاب را فرياد زد. به نظر من، مواضع ايشان در ايام فتنه‌ي 88 جزو سندهاي افتخار تاريخ هنر انقلاب اسلامي محسوب مي‌شود و در تاريخ نيز انشاءالله خواهد ماند.
مسئله‌ي بعدي اينكه آقاي فردي حجت را تمام مي‌كند بر كساني كه به اسم جذب، از مواضع اصولي خود كوتاه مي‌آيند. اين به نظرم در تابلوي تشييع پيكر ايشان خيلي گويا بود. يعني در حالي كه مرحوم فردي در عين صلابت از اصول و آرمان خود تنازل نكرد، شما مي‌بينيد كه شمع جمع بود. بسياري از كساني كه با او اختلاف نظر و سليقه داشتند، نمي‌توانستند بزرگي و صداقت او را انكار كنند و جذب همين ايمان او به هدف و آرمانش مي‌شدند.
از اين نظر، پيام حضور افراد با سلائق متفاوت در تشييع پيكر مرحوم فردي، اين بود كه اگر كسي صادقانه و مخلصانه و به دور از كاسب‌كاري، در خدمت اصول انقلاب باشد، حتي كساني كه ممكن است در برخي از مقاطع اختلاف سليقه‌هايي با او داشته باشند، تحت تأثير او قرار مي‌گيرند. يادش گرامي و روحش شاد.
دیگر مطالب پروندۀ امیرحسین فردی:
پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت امیرحسین فردی
قلم‌مویۀ علی داودی در سوگ فردی
نگاهي به رمان سياه چمن
نگاهي به زندگي ادبي فردي
خاطرۀ يکي از شاگردان فردي
نگاهی به جایگاه اثرگذار فردی در ادبیات انقلاب
معرفي مهم‌ترين آثار فردي در قالب کتاب
یادداشت ناصر فیض دربارۀ مدیر پیشین مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه
گفتوگوی حامد شکوري با شاگردان و دوستان فردي
یادداشت جواد افهمی در سوگ فردی
بريدهاي از رمان منتشر نشده «گرگسالي» فردي
گفتگوی مجید اسطیری با دکتر محسن پرویز
نگاهی به رمان «اسماعیل» فردی
دیدار مرحوم فردی با رهبر انقلاب
یادداشت حامد محقق در سوگ امیرحسین فردی
یادداشتی از مسعود نوروزی در سوگ امیرحسین فردی
گفتاري از وحيد جليلي به مناسبت هفتمين روز درگذشت مرحوم اميرحسين فردي
سوگسرودی از محمدرضا ترکی برای مرحوم فردی
یادداشتی از علی داودی در سوگ امیرحسین فردی