گروه فرهنگي - رجانیوز: سه چهار ماهي مي‌شود كه چند نفر از مترجمان كشورمان بصورت همزمان ترجمه آخرين رمان يك نويسنده افغاني الاصل را آغاز كرده‌اند و هر كدام تلاش مي‌كنند زودتر و شايد بهتر از ديگران اين ترجمه را به دست انتشاراتي‌ها برسانند تا آنها هم چند هزار نفر ايراني‌اي را كه براي خواندن كتابهاي اين نويسنده له‌له مي‌زنند سيراب كنند.
به گزارش رجانيوز، از روز آخر خردادماه كه آخرين رمان خالد حسيني منتشر شد اين روند در ايران كليد خورده است؛ روندي كه شايد روي كاغذ چندان توجيه پذير نباشد اما واقعيت دارد. سومين رمان نويسنده‌اي افغاني الاصل كه حالا در آمريكا روزگار مي‌گذراند براي كتاب‌خوان‌هاي ايراني يك اتفاق ويژه در حوزه ادبيات حساب مي‌شود. مديريت فرهنگي آمريكا يك افغانستاني را از بيخ گوش ما برداشت و برد و بزرگش كرد تا اين نويسنده كه زبان مادري‌اش فارسي است، به انگليسي رمان بنويسد و بعد مترجمان و ناشران ايراني مسابقه بگذارند براي ترجمه اثرش به فارسي و فروشش به همسايگان و همز‌بانهاي سابق همان نويسنده! اوضاع كمي پيچيده و البته خيلي جالب است.
كاري كه آمريكا با خالد حسيني كرده است در مورد بسياري از نويسندگان ساير كشورها هم انجام شده و اينچنين آمريكا سفيراني از مليتهاي مختلف براي خود برگزيده و دوباره به همان كشورها صادر كرده است. نيت و خوي پليد و منفعت طلب آمريكايي‌ها را كه كنار بگذاريم اين اتفاق نشان‌دهنده فهم درست آنها از ظرفيت و تاثيرگذاري هنر و البته شناختشان از مديريت فرهنگي است.
همين فهم و شناخت است كه آنها را وامي‌دارد از هزارها كيلومتر آنطرف‌تر يك فارسي زبان را جوري هدايت كنند تا نه فقط در زبان كه حتي در انديشه هم آمريكايي بنويسد و بعد ترجمه‌اش را قالب كنند به هم‌زبانان سابق او.
مهاجرت نخبگان افغاني از ايران
رايزن فرهنگي افغانستان در ايران چندي پيش در گفتگو با تسنيم گفته بود: «کشور ما اکنون به وضعیتی رسیده است که بیش از 80 درصد خانواده‌های افغان حداقل یک یا دو فرزند خود را به کشورهای غربی و اروپایی فرستاده‌‌اند، که این افراد در درازمدت وابستگی‌های فرهنگی خود را از دست می‌دهند و این اصلا به نفع منطقه، زبان فارسی و کشور افغانستان نیست.»
او همچين از روند معكوس نخبگان افغاني از ايران خبر داده بود: «با توجه به عدم حق اشتغال افغان‌ها در ایران، بسیاری از دانشجویان ما به دلیل افزایش هزینه‌های تحصیل از دانشگاه‌های ایران ترک تحصیل کرده‌اند، برای نمونه در سال جاری صدها دانشجوی افغان از دانشگاه بین‌المللی امام خمیین(ره) قزوین در نیمه تحصیل انصراف دادند، همین وضع در دانشگاه فردوسی مشهد نیز تکرار شد، بنابراین این افراد که راهی جز رفتن به کشورهای دیگر پیش روی خود ندارند، از طرف دیگر کشورهای غربی نیز با فراهم کردن زمینه آنها را به سمت خود جذب می‌کنند.»
شايد شنيدن اين خبر براي كساني كه تصورشان از حضور افغان‌ها در ايران كارگران ساختماني است خوشايند باشد كه روند مهاجرت معكوس شده است، اما بايد توجه داشت كه اتفاقاً اينجا اين نخبگان افغاني هستند كه دارند ايران را ترك مي‌كنند. كساني كه با حضور در ايران مي‌توانستند سفيراني براي فرهنگ ايران باشند و در نگاهي حداقلي و خارج از چارچوب شعائر ديني، حداقل با رشد فرهنگي كشور همسايه ما، از مشكلاتي كه از سوي مرزهاي شرقي ما را تهديد مي‌كند بكاهند.
اخراج شاعر افغان همزمان با استقبال از پيشنهاد اعطاي حق شهروندي به نخبگان مهاجر افغاني
چندي پيش علي‌محمد مودب پيشنهاد اعطاي حق شهروندي به نخبگان مهاجر افغاني را مطرح كرده بود كه اتفاقاً مورد استقبال علي جنتي -وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي- هم قرار گرفت. اما دقيقاً چند روز بعد از اين استقبال مشخص شد كه حكم اخراج و انفصال از تحصيل يك شاعر افغاني در مقطع دكتراي دانشگاه علامه طباطبايي قطعي شده است.
قنبرعلی تابش، شاعر و طلبه اهل افغانستان که در تهران و در دانشگاه علامه طباطبایی مشغول به تحصیل در رشته علوم سیاسی و در مقطع دکترا بود از ابتداي سال تحصيلي 92-93 ناگهان با نامه‌اي مواجه مي‌شود كه از طرف مراجع ذي‌صلاح به دانشگاه ابلاغ شده بود تا از ادامه تحصيل او جلوگيري كرده و اورا ملزم به خروج از ايران مي‌نمود.
جمع آوري امضا توسط شاعران متعهد و پادرمياني شاعراني چون علي معلم دامغاني و عليرضا قزوه و حتي پيگيري‌هاي غلامعلي حداد عادل رييس فرهنگستان علوم هم نتيجه نداد و نهايتاً به اين شاعر افغان گفته شد كه بايد دو سال برود به كشور خودش خدمت كند و بعد برگردد!
قنبرعلي تابش هم ضمن تشكر از اين پيگيري‌ها گفته است ناچار است كه ايران را ترك كند و البته اعلام كرده كه احتمالاً براي ادامه تحصيل راهي جز رفتن به كشورهاي مالزي، هند و حتي اروپايي ندارد. جالب است كه آقاي تابش از افرادي هم بود كه بارها در جلسات سالانه شعرخواني شاعران در حضور رهبر انقلاب حضور پيدا كرده و شعر خوانده بود. اما حالا اين شاعر كه چند ماه بيشتر به پايان دوران تحصيلش نمانده بود مجبور است ايران را ترك كند و برود دنبال خدمت به كشورش!
از تابش افغاني تا پلیسیه فرانسوي
قنبرعلي تابش تنها نمونه از اين فرصت سوزي‌ها نيست. سيد ضياء قاسمي هم يكي ديگر از شاعران خوش ذوق افغاني بود كه چند سال قبل مجبور به ترك ايران شد و در سوئد اقامت گزيد. او در آخرين سخنانش قبل از ترك ايران گفته بود: «ایران برای من نه رفتار راننده تاکسی‌ها است و نه توهین های صف نانوایی. ایران برای من حوزه هنری است؛ جایی که 21 سال پیش بزرگ مردی مثل علی معلم در آنجا با من مشوقانه برخورد کرد و آینده شاعری من را مشخص کرد. من در تمامی این 21 سال فرزند حوزه هنری بوده‌ام و هر کجا که بروم، روزی دوباره به سوی آن بازخواهم گشت.»
اما «بروكراسي نفهم» فقط پيش پاي نخبگان افغانستاني و پاكستاني و يا كشورهايي از اين دست سنگ نيانداخته است. چندي پيش خبر خروج يك استاد دانشگاه فرانسوي هم منتشر شده بود.
ژولیان پلیسیه مردي فرانسوي الاصل بود كه شيعه شده ونام خود را به ياسين علي تعيير داده بود. با يك ايراني ازدواج كرده و دو فرزند داشت. در رشته اقتصاد اسلامي در دانشگاه تدريس مي‌كرد و دوستانش او را چنين توصيف مي‌كردند: «پيش از نماز عبا می انداخت و قرآن حفظ می کرد و وقت اذان هرجا بود خودش را به نزدیکترین مسجد می رساند.»
اما شرايط سخت براي گرفتن تابعيت ايراني موجب شد تا او از خير زندگي از ايران بگذرد و ناچار شود دوباره برگردد به فرانسه.
كشورهاي غربي تنها بر اساس منافع خود ميزبان نخبگان ساير كشورها مي‌شوند و اما مايي كه علاوه بر منافع خويش از نظر تقيدات ديني و انساني هم موظف به اين امر هستيم، اينچنين با اين افراد برخورد مي‌كنيم و با دستان خودمان ظرفيت‌هاي كم توقع و كم هزينه را مي‌سوزانيم.