به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، دوازدهمین عصرانه ادبی فارس پاسداشت رضا شیبانی اصل با حضور علیرضا قزوه، مصطفی محدثی خراسانی، علی‌محمد مؤدب، محمدمهدی سیار، میلاد عرفان‌پور، فرهاد مکاری، حامد محقق، جواد محقق، محمدتقی قشقایی، محمدحسین نعمتی و جمعی از شعرای جوان تبریزی عصر امروز در خبرگزاری فارس برگزار شد.
* تجلیات شعر تبریز در شعر شیبانی دیده می‌شود
خانم حسینا از شعرای جوان تبریزی در ابتدای این نشست گفت: آنچه ترغیبم می‌کند تا در مورد رضا شیبانی سخن بگویم شناخت عمیق از شخصیت وی است. از تجلیات شعر تبریز در شعر شیبانی دیده می‌شود و من سخنانی از شیبانی دیده و شنیده‌ام که جالب توجه است. شیبانی شخصیت دلسوز ادبیات، هنر، تبریز، جوانان و استعدادهای جوانان دور افتاده در روستای آذربایجان است و این آن چیزی است که باعث شده شیبانی به مدارج رفیع شعر دست یابد و سخن از او بسیار شود اگر قرار بر صحبت کردن در ارتباط با شیبانی باشد می‌توان ساعت‌ها از برجستگی شعر، زبان و قدرت تخیل و تسهیل شعر شیبانی سخن گفت. از چهره ممتاز شیبانی نیز باید سخن گفت شیبانی هنرمندی متعهد، شریف و دارای ویژگی‌های اخلاقی است. در پایان برای شیبانی و شعرآوردهایش آرزوی می‌موفقیت دارم.
مصطفی محدثی خراسانی در ادامه گفت: از این فضای به وجود آمده درشهر تهران که شهری غبارزده و غفلت زده است تا در این روز گرم دور هم جمع شویم باید تقدیر کرد خوشحالم که در این جمع که در ارتباط با رضا شیبانی است حضور دارم این شاعر از نظر ذهنی ، زبانی و شخصیتی دارای برجستگی است.
* کادرسازی در حوزه ادبیات انقلاب خدمت شیبانی به شعر انقلاب است
میلاد عرفان‌پور گفت: جریان برجسته شعر امروز متعلق به شعر انقلاب اسلامی است که شعر اصیل و فخیم فارسی را دامن می‌زند که شیبانی در پیشانی آن قرار دارد. جریان شعر انقلاب این سالها با چهر‌ه‌هایی مثل شیبانی آشنا شده که به دنبال مطرح کردن نام خود نیستند و هدف اصلی‌شان اعتلای شعر انقلاب اسلامی است اگر بخواهیم در مورد شیبانی حرف بزنیم باید و بعد را مدنظر داشته باشیم یکی بعد ادبی و دیگری بعد فرهنگی شیبانی است که در بعد ادبی شعر وی متعهد به ارزش‌های دینی و اجتماعی است استحکام و اصالت شعر شیبانی و موضوعات مغفول مانده در ادبیات امروز از شاخصه‌های شعر وی است و در بعد فرهنگی ایشان دارای دغدغه‌های فرهنگی در حوزه انقلاب و ادبیات انقلاب هستند و یک تنه پرچم ادبیات فارسی انقلاب را در آذربایجان برافراشته است.
وی افزود: انجمن شعر شهرستان ادب در تبریز حاصل تلاش شیبانی است و بسیاری از جوانان با استعداد شعر تبریز را شیبانی به این شعرآورد کشانده است و همت کرده تا غفلت‌های ادبی برخی افراد را بپوشاند تیم‌سازی و کادرسازی در حوزه ادبیات انقلاب از جمله خدماتی است که شیبانی به شعر انقلاب ارائه کرده است که در آینده ثمره و نتیجه آن به چشم خواهد آمد اگر در شهر شعرخیز تبریز جوان دغدغه‌مندی مثل شیبانی نبود بسیاری از جوانان که در این شهر شعر می‌سرایند اکنون در این سطح نبودند.
* استقبال رهبری از شعر شیبانی نشان از جایگاه رفیع وی دارد
محمدحسین نعمتی ادامه گفت: برگزاری مراسم ادبی که خبرگزاری فارس متولی آن است حرکت مبارکی است که به شاعران جوان کمک می‌کند. شیبانی را به چند دلیل دوست داریم اول به خاطر شخصیت ادبی ایشان است نحوه سرودن اشعار وی بسیار خاص است اشعار شیبانی آمیزه‌ای از تمام عواطف و احساسات را در خود دارد عاشقانه‌ها، اشعار حماسی و سایر گونه‌های شعری یک جامعیت به شعر وی بخشیده است. نحوه سرایش ایشان موجب شد که رهبری در جلسه شعر نیمه رمضان از ایشان به عنوان شهریار جوان یاد کنند. این استقبال از وی نشان از جایگاه رفیع شیبانی دارد.
محمدتقی قشقایی گفت: چقدر استعدادهای ناشناخته در گوشه و کنار این کشور وجود دارد که از آنها غفلت شده است اگر کسی بخواهد کار فرهنگی بکند به خصوص در حوزه ادبیات با سنگ‌اندازی از سوی برخی افراد روبه‌رو می‌شوند هرچند سنگ‌اندازی‌‌ها نشان از حرکت و پوپایی یک جمع است و این می‌تواند موجب دلگرمی شود.
*شهریارهای جوان افتخارات انقلاب اسلامی هستند
علیرضا قزوه دیگر شعاری بود که در این مراسم سخن گفت و اشاره کرد: اگر برای جوانان زیر 20 سال هم پاسداشت گرفته شود من باز حضور پیدا می‌کنم یکی از مکاتب هنری مکتب روسیه که تحت تأثیر تفکرات شوروی بوده است تجلیل از مشاهیر را در ابتدای 40 سالگی قرار می‌دادند. به نظرم تجلیل از شیبانی با توجه به سن کم وی خطرساز نیست و ایشان به خاطر حضور در فضای انقلاب اسلامی واکسینه شده‌اند اما باید یادآور شوم برگزاری تجلیل‌ها را به سنین بزرگتر اختصاص دهید. امسال در دیدار شعرا با امین شعر انقلاب حدود 20 نفر از جوانان شعر خواندند که در نوع خود ریسک بزرگی بود و موجب دلخوری برخی پیشکسوتان گردید که باید به نحوی حرکت کرد که هم پیشکسوتان را دید و هم به جوانان اهمیت داد. انقلاب اسلامی با مدد جوانان پیروز شده است و امروز باید به جوانان میدان داده شود و این برنامه‌‌ها قابل تقدیر است.
وی افزود: هنرمندان ما افراد جامعه را به خدا نزدیک می‌کنند شیبانی باید بسیار مراقب باشد و لقبی که رهبری در مورد شهریاری جوان به وی اطلاق کرد را فراموش کند زیرا مراد رهبری تمام شعرای جوان بودند. مقام ادبی استاد شهریار بسیار بالا است و شهریار هنرش سر به پای وحی می‌ساید و باید شعر خواننده را به خدا نزدیک کند و امیدوارم شعرای جوان نیز این موضوع را در شعر خود لحاظ کنند. شهریارهای جوان افتخارات انقلاب اسلامی هستند و افتخار می‌کنند که پیری چون امام خمینی و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را درک کرده‌اند. شعرای جوان ما چیزی در شعر از شهریار کم ندارند ولی ای کاش به معرفت شهریار دست یابند.
* بعد از فتنه 88 باید شناسنامه برخی شعرا را عوض کرد
علی‌محمد مؤدب در دوازدهمین عصرانه ادبی فارس گفت: یکی از مشکلات ما این است که اتاق فکرها، تصمیمات و... در همان خاکریزها برگزار می‌شود اگر رهبری انقلاب سالی دو سه ساعت برای شعر وقت می‌گذارند ولی مدیرانی فرهنگی که حقوق نیز می‌گیرند سالی همین مقدار نیز برای شعر چه رسد به شاعر وقت نمی‌گذارند باید بحث‌های جدی در حوزه فرهنگ در اتاق فکرهای سازمان‌های فرهنگی صورت بگیرد تا نتیجه وارد عمل شود. بسیاری از هزینه‌هایی که برای چهره‌های ماندگار کردیم به واقع هزینه بود زیرا آنها کارهای خود را کرده بودند و حضورشان جایزه است و به مجالس اعتبار می‌دهد.
وی افزود: این جلسات نه تنها برای جوانان بلکه برای بزرگان عرصه فرهنگ نیز در خور توجه نبوده ولی برای یک فوتبالیست 16 ساله چنان کاری شد که قابل بیان نیست و این فرد به مسیرهای انحرافی افتاد. شیبانی به لطف خداوند در جوانی دارای یک دقت خاص بود که به علاوه تربیت خانواده دارای یک شخصیت دوست داشتنی است شعر با توجه به تأکیدات رهبری باید بیش از این مورد توجه قرار گیرد اولین انجمن ادبی شهرستان ادب در شهرستان‌ها به همت شیبانی در تبریز ایجاد شد شعر شیبانی و تجربیات وی دارای برجستگی است.
مودب گفت: همگان غوغای سال 88 را به یاد دارند اما شعرایی چون شیبانی محکم ایستادند و حرف‌شان را مؤدبانه زدند که همین ایستادگی سن این افراد را بالا برد و باید شناسنامه‌هایشان را عوض کرد. یک زمانی علیرضا قزوه که رئیس شورای شعر بود و می‌خواست چند تن از شعرای جوان را وارد این شورا کند از طرف بزرگان با مخالفت روبه‌رو شد در صورتی که اگرانرژی جوانی آن افراد وارد شعر می‌شد حتماً تحولاتی رخ می‌داد اگر می‌خواهیم به دستاوردهای مطلوبی برسیم باید جوان مؤمن انقلابی را در آغاز راه کمک کرد.
دکتر محمدیان در ادامه گفت: شیبانی یکی از آتیه‌داران شعر فارسی است شعر وی دارای آمیختگی با فلسفه است تصاویر و مضامین در شعر ایشان چشم‌گیر است استقبال از شعر فارسی به ویژه ترجمه‌های شعر شیبانی در شهرهای انگلستان چشم‌گیر است.
* شعر شیبانی رشید، شنیدنی و خوش‌آهنگ است
محمدمهدی سیار در ادامه جلسه گفت: گفت: شعر شیبانی شعری رشید، شنیدنی و خوش‌آهنگ است. نکته جالب توجه برای من از زمان رونمایی کتاب وی تا امروز که مجدداً شعر وی را تورق کردم تکرار لذت بار اول شعر وی را داشت. ریزه‌کاری‌های زبانی در شعر شیبانی از برجستگی‌های شعر وی است امروز آنچه توجه من را به خود جلب کرد موسیقی کلمات و هم‌نشینی آوایی واژه‌ها در شعر وی است.
وی گفت: شاعر کارش نوآوری است و کاری می‌کند که معانی تازه از یک واژه زنده شود. وقتی برای اولین بار و قبل از چاپ اشعار شیبانی را خواندم خیلی لذت بردم و شب خوبی برایم رقم خورد. در کنار نقاط قوت شعر شیبانی نکته‌ای وجود دارد و آن هم نوعی تلخ کامی در بیان شیبانی است که این نکته در شعر هم‌نسلان ما به چشم می‌خورد. حسرت از دوره شکوه از دست رفته تمدن و سرزمین‌مان کودکی از دست رفته، برادری‌های از دست رفته و گلایه از نامرادی و نامردی در شعر وی به چشم می‌آید. روشنی که از اسلام به شعر شاعر تابیده موجب شده است تا یأس و ناامیدی در شعرش نباشد که در کنار حسرت و تلخی امید و انتظار در شعرش موجود است. امید است که این تلخی به روشنایی و آرامش بیشتری برسد.
شیبانی در ابتدای سخنانش گفت: یکی از عشق‌های دوران کودکی من خواندن اشعار بزرگانی بود که در این جلسه حضور یافته‌اند. بزرگان شعر و اساتید ادبیات به اندازه‌ای هستند که اطلاق عنوان پاسداشت برای این جلسه به خجالت من می‌افزاید و دلیلی که من را ترغیب کرد تا در این جلسه حاضر شوم غربت شعر فارسی آذربایجان بود. زبان فارسی علاوه بر زبان ترکی نیز زبان ما است و به تعبیر مرحوم استاد شهریار ما مردمی دو زبانه هستیم. ما نباید اجازه دهیم کسانی که دل در آن سوی مرزها دارند شعر فارسی را تبدیل به عاملی برای تفرقه میان ما کنند.
*رهبری به شعر من لطف داشتند
وی افزود: رهبری نسبت به شعر بنده لطف داشتند، ولی تعبیر «شهریار جوان» نباید وسیله‌ای برای تبلیغ شود و این موضوع از سوی من هیچگاه رسانه‌ای نشد و از سوی رسانه‌ها بازگو شده است. شاعرانی بزرگ خواهند شد که تاثیر مثبت در جامعه داشته باشند. امروز باید به تکلیف خودمان در حوزه شعر فارسی عمل کنیم.
*شعرای آذربایجان مورد بی‌مهری قرار نگیرند
شیبانی گفت: در جلسات شعر تبریز ما از عکس آقا استفاده می‌کردیم که گروهی که دارای تفکرات ملی بودند پیام دادند ما با ایرانیت شما مشکلی نداریم ولی با وجود آن عکس در جلسه شعر شما مشکل داریم. ما در پاسخ گفتیم این عکس بخشی از رفتار و اصول ما است. ولی دیدم که همان‌ها که پیام دادند، بعد از چند جلسه به جمع ما اضافه شدند و امروز در زمینه‌های دینی نیز پیشرفت‌هایی داشته‌اند. این خوب است که در جلسه شعر رهبری از شعرای دیگر کشورها نیز دعوت شد و به شعرخوانی پرداختند ولی نباید از شعر خطه آذربایجان که همیشه نقش‌‌آفرین بوده‌اند مورد بی‌مهری قرار بگیرند.
*موضوعات قومیتی به وحدت ملی خدشه وارد می‌کند
این شاعر جوان بیان داشت: دامن زدن به آتش قومیت نباید در منطقه آذربایجان صورت بگیرد. برخی نمایندگان و مسئولین به خاطر چند رای بیشتر یا یک میز به این آتش دامن می‌زنند. مردمان آذربایجان ملی‌گراترین افراد هستند و عده‌ای مطالبات آذربایجان را به موضوعات قومیتی تقلیل می‌دهند و این موضوع می‌تواند به وحدت ملی ما خدشه بزند. تلاش‌های ما در «شعرآورد»های تبریز بر این بوده که نشان دهیم تعارضی میان زبان فارسی و ترکی نیست و تبیین این مسئله از وظایف ما است.
*شهریار وقوع انقلاب اسلامی را پیش‌بینی کرده بود
وی ادامه داد: مساله دیگر ما شهریار است، عده‌ای در روز روشن شعرهای مذهبی شهریار را تحریف می‌کنند و صدای بلندی برای جلوگیری از تحریف شعر شهریار وجود ندارد. عده‌ای بودجه می‌گیرند ولی برای شهریار کاری نمی‌کنند. عده‌ای می‌گویند که شهریار به خاطر مشکلات معیشتی، انقلابی شده است. ولی دست‌خطی منتشر نشده از شهریار موجود است که در کتاب «ناله‌های شبانگاهی» جمشید علیزاده منتشر شده که شهریار وقوع انقلاب را در سال 52 پیش‌بینی کرده بود. عده‌ای در مورد شهریار ناجوانمردانه سخن می‌گویند و به شدت مورد هجمه قرار گرفته است. شهریار نقطه اتصال ادبیات آذری با ادبیات فاری و سرزمین مادر است.
*باید به شعر شهریار توجه شود
صاحب کتاب «سکوت کاهگلی» گفت: با شعر شهریار نه تنها از تمامیت ارضی می‌توان دفاع کرد بلکه با آن می‌توان به آن به فرهنگ مهاجم، هجوم برد. تاثیر شعر شهریار در باکو جلب توجه کننده است و باید به شعر شهریار بیشتر توجه کرد.
*فحش خوردن شاعر ولایی، توشه آخرت است
شیبانی اصل در پایان عنوان کرد: فحش خوردن به جرم شاعر ولایی بودن توشه آخرت است و ما این نترسیدن را از علیرضا قزوه آموخته‌ایم و امیدواریم بتوانیم به وظیفه خود عمل کنیم.
در پایان از سوی خبرگزاری فارس، سازمان هنری رسانه‌ای اوج، حوزه هنری و شهرستان ادب از رضا شیبانی اصل تقدیر به عمل آمد.