شهرستان ادب: یادداشتی میخوانید از شاعر برجسته کشور خانم کبری موسوی قهفرخی درباره دو کتاب «این بار به نام عشق» و «یک دشت دویدن». این یادداشت به تازگی در روزنامه جام جم منتشر شده است.
دو استکان از شوق
شعر جوان، شعری پرتپش، پویا و متحرک است و دست یافتن به ساحتهای فکری متفاوت و آفرینش مضامین نو، جذبه ای دارد که هر روح پویا را به دنبال خود می کشد.
شاعران جوان، این بار به نام عشق، یک دشت دویده اند و گاه با ابیات خیره کننده ای، یکه تازی کرده اند. بی تردید در آینده نام تعدادی از این عزیزان را بیشتر خواهیم شنید.
آنچه با خواندن مجموعههای «این بار به نام عشق» و «یک دشت دویدن» به چشم می آید، انرژی زیادی است که اگر مجال بروز پیدا کند و تداوم یابد برخی از این شاعران جوان را به عنوان شاعرانی با زاویه دید خاص و تاثیرگذار در فرآیند شعر معرفی خواهد کرد. تسلط بر دستور زبان فارسی که بی شک لازمه نوشتن است، در کنار دایره واژگانی نسبتا گسترده، تخیل همراه با اندیشه، استفاده از ردیفهای نو و کمتر استفاده شده و ظریف بینیهای ناشی از آن در بیشتر اشعار این مجموعه، نوید دهنده روزهای خوش در آتیه ادبی کشور است. اندیشه و در پی آن زبان پاک و پیراسته یکی از ویژگیهای بارز اشعار این دو مجموعه است و مایه خرسندی است که این طیف وسیع از شاعران جوان گرفتار جریانهایی نشده اند که بزرگ ترین هنرشان ترویج نبایدهاست...
هرچند اشعار پیش رو در قالبهای مختلفی اعم از غزل، رباعی، چهارپاره، ترانه، نیمایی، آزاد و طرح است، تراوشات ذهنی و ذوقی این شاعران جوان که متولد سالهای 1364 تا 1376هستند، بیشتر در قالب غزل نمود یافته؛ قالبی که همواره جایگاه رفیع خود را میان دیگر قالبهای نو و کهن حفظ کرده است.
آنچه در برخی اشعار به چشم می آید، این است که پرداختن به بازیهای زبانی مانع توجه شاعر به اندیشه نشده است. این ابیات موید این مطلب است:
من نشان صلح از موی سپیدم داشتم / ناگهان چشمی سیاه افروخت جنگ تازه ای (محمد بهشتی یک دشت دویدن ص27)
کم مانده کمی مانده به وصل تو بمیرم / آخر خودمانیم کم ِ بی تو زیاد است (نوید اسماعیل زاده یک دشت دویدن ص18)
جنگ را شطرنج می دانند شاهان دلیر / شرط می بندند گاهی بر سر سربازها (امیر تیموری این بار به نام عشق ص 22)
به یاد چشم تو روزی سه بار می خوردم / یک استکان از حسرت، دو استکان از شوق (سیدعلی رکن الدین این بار به نام عشق ص40)
از میان حدود 40 رباعی موجود در این دو دفتر نیز به اشعاری بر می خوریم که نشان دهنده شناخت خوب شاعر از رباعی و ظرفیت بالای این قالب کوتاه است. این دو رباعی مشتی است نمونه خروار:
یک عمر خوشی با غم ناچیز یکی ست
چون می گذرد تلخ و دل انگیز یکی ست
چون کاج دلم زنده به عشق است هنوز
عمری ست مرا بهار و پاییز یکی ست (صادق کرمی پیکانی این بار به نام عشق ص79)
کس غیر تو رهسپار این جاده نشد
این گونه برای مرگ آماده نشد
ای برگ به باد رفته! غیر از تو کسی
بر چوبه دار خویشتن زاده نشد (حمیدرضا نظری این بار به نام عشق ص90)
در کنار محاسنی که ذکر شد یادآوری چند نکته ضروری است:
از بین 128 شاعری که اشعارشان در این دو مجموعه آمده است، تنها نام 22 بانوی شاعر دیده می شود. این نکته باتوجه به حرکت سریع شعر زنان در سالهای اخیر جای تامل دارد. امید است دوستان گرانقدر در نهادهای مربوط ازجمله شهرستان ادب به ریشه یابی و رفع این نقیصه بپردازند.
تقلید ابتدای کار چندان مذموم نیست، چون هنرمند نوپا در حال محک زدن خویش و آزمون و خطا کردن است، اما توقف در این جایگاه پسندیده نیست. پس بهتر است هر هنرمندی پس از طی مراحلی به فکر انتخاب دیدگاه و زبان خاص خود بیفتد.
فراموش نکردن اصالت و توجه به خرده فرهنگ ها فرصتی ارزشمند برای شاعران جوان است تا از ظرفیتهای نهفته در زبان، گویش، لهجه، آداب و رسوم، نقاط دیدنی و... زادگاه خویش به عنوان عاملی مهم در غنای شعر خویش بهره مند شوند. البته شاعری در این راه موفق است که نه به صورت سطحی که به طرز هنرمندانه و چندلایه از این عناصر استفاده کند.
شاعران جوان در این دو مجموعه نگاههای تازه ای به موضوعات پر بسامد داشته اند و امید می رود در آینده شاهد پرداختن این عزیزان به موضوعات نو و متفاوت باشیم. فردایتان روشن تر از امروز باد!