شهرستان ادب: دارد فصل سرما تمام می‌شود. آن‌که با صفاتر است، غبار از آینه‌های مکدر می‌روبد، درد و کینه‌های کهنه را دور می‌ریزد و برای تولدی دوباره و آغاز روزی نو آماده می‌شود. در واپسین روزهای اسفند و در آستانۀ بهار 96، هیأت تحریریۀ سایت شهرستان ادب، از اساتید و کارشناسان حوزۀ شعر و همچنین شاعران جوان، دعوت کرد که در نظرسنجی کتاب شرکت کنند. البته عدم دسترسی به برخی از شاعران نامی و توانمند، فرصت نظرخواهی از ایشان را گرفت. به هر روی، این نظرسنجی با ذکر دو پرسش مطرح شد، که در ادامه پاسخ این شاعران آمده است.
لازم به یادآوری‌ست، هرچند پرسش ما پیرامون کتاب «شعر» برای این عزیزان طرح شد، اما برخی در کنار کتاب‌های شعر، کتاب‌هایی در حوزۀ ادبیات داستانی یا با مضامین دینی معرفی کردند. ضمناً چون برای برخی انتخاب بهترین کتاب دشوار بود، از هیچ کتابی نام نبردند یا برخی بیش از یک کتاب را به عنوان بهترین کتاب‌ها ذکر کردند.
1. بهترین کتابی که در سال 95، در حوزۀ شعر مطالعه کردید، چه کتابی بود؟
غزل تاجبخش: دختر مینیاتوری بودم (شیما احمدی شهسواران)، جدایی همین است (باران بیگی)، آهوی ناتمام (سینا بهمنش)، گزینۀ اشعار فاضل نظری، بانگ نی (هوشنگ ابتهاج)، حالا پشت صحنه (محمدتقی حرآبادی)
قربان ولیئی: شعلۀ آواز (مثنوی‌های بیدل دهلوی)
عبدالرحیم سعیدی‌راد: پاپ نامه (سعید کریمی)
مصطفی محدثی‌خراسانی: فواره‌ها، تقویم تنهایی، شرح بت‌پرستی‌ها (هر سه از علیرضا سپاهی لائین)
مهدی جهاندار: صیادان معنی (محمد قهرمان)
غلامرضا طریقی: مجموعۀ آثار مهدی اخوان‌ثالث
مریم جعفری‌آذرمانی: غزلیات شمس تبریزی
پروانه نجاتی: شرح مثنوی مولوی شش دفتر اول (کریم زمانی)
راضیه رجایی: خبرهای خوب (مریم کرباسی)
علی‌محمد مؤدب: عدم (محمود حبیبی‌کسبی)، دوشنبه‌های کوهی (سیده‌تکتم حسینی)، باغ وحش (افسانه غیاثوند)، تسکین (رسول پیره)، پری‌خوانی (امیرحسین اللهیاری) {و کتاب‌های دیگری که دقیق خاطرم نیست}
محمدجواد آسمان: تخیلات (دیوان فارسی نعیم فراشری، شاعر ملّی جمهوری آلبانی)
عالیه مهرابی: جلسه شعر (دکتر اسماعیل امینی)
مریم کرباسی: غزلیات سعدی
مطهره عباسیان: ریشه در ابر، ساده با تو حرف می‌زنم (هر دو از محمدرضا عبدالملکیان)
آرش شفاعی: آواز کرگدن (لیلا کردبچه)
زهرا محدثی‌خراسانی: موسیقی نواحی جان (قربان ولیئی)
مریم آریان: تابستان عاشقان (محمود درویش ترجمۀ عبدالرضا رضایی‌نیا)
الهام عمومی: ایمان بیاورید به تمدید فصل سرد (غلامرضا طریقی)
نغمه مستشارنظامی: ناشناسنامه (مرضیه فرمانی)
سودابه مهیجی: هفت پیکر (نظامی)
فاطمه نانی‌زاد: کتاب (فاضل نظری)
سیدوحید سمنانی: گاهی حواست نیست (علی داودی)
محمدمهدی شفیعی: گزیده غزلیات بیدل دهلوی (محمدکاظم کاظمی)
سمانه عابدینی: دیوان مهدی اخوان‌ثالث
حسن صنوبری: دیوان الامام علی(علیه السلام)
محمدحسین نجفی: آینه‌های ناگهان (قیصر امین‌پور)
فاطمه هاوشکی: دربارۀ تو (میلاد عرفان‌پور)
حامد محقق: کاخ (مجید سعدآبادی)
حمیدرضا کسرایی: انوار معرفت (علی آهی)
نیلوفر بختیاری: غزل هزارۀ دیگر (محمدسعید میرزایی)
احمدرضا رضایی: دربارۀ تو (میلاد عرفان‌پور)
حسین سامانی: کولی و نامه و عشق (سیمین بهبهانی)
المیرا شاهان: قرار (سعید پورطهماسبی)
هدیه طباطبایی: دست‌خون (علی‌محمد مؤدب)
الهام عظیمی: قرار (سعید پورطهماسبی)
محمدامین اکبری: نسخۀ اقدم (دکتر مظاهر مصفا)
2. کتاب‌های شعر (یا پیرامون شعر) پیشنهادی شما، برای تعطیلات نوروز 96، چه کتاب‌هایی هستند؟
قادر طهماسبی (فرید): کلیات سعدی، کلیات خواجوی کرمانی، آثار سهروردی
قربان ولیئی: سیبی و دو آینه (قاسم هاشمی‌نژاد)، مفهوم عرفان (علی موحدیان‌عطار)، نیایش (فریدریش هایلر)
محمدکاظم کاظمی: بدعت‌ها و بدایع نیمایوشیج (مهدی اخوان‌ثالث)، مفلس کیمیافروش (گزیدۀ شعرهای انوری، دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، ولی به این دیری (سمانه کهرباییان)، فواره‌ها، تقویم تنهایی، شرح بت‌پرستی‌ها (هر سه از علیرضا سپاهی لائین)، حریم سایه‌های سبز (مجموعه مقالات مهدی اخوان ثالث)
حمیدرضا شکارسری: اقلیماه (کبری موسوی‌قهفرخی)، اوراسیا (مانی معینی)، دنیا دنیایی که می‌گویند (شراره کامرانی)، راویه (مریم جعفری آذرمانی)، کنار تو ایفل ژست می‌گیرد (محمدحسین ابراهیمی)
مصطفی محدثی‌خراسانی: موسیقی نواحی جان و مجموع پریشانی (هر دو از قربان ولیئی)
عبدالرحیم سعیدی‌راد: کودکی‌های ماه (عبدالرحیم سعیدی‌راد)، باغ وحش (افسانه غیاثوند)، اشاره (مرتضی حیدری‌آل‌کثیر)، غریبه‌ای به غریبۀ دیگر (مجید سعدآبادی)، بنیاد ترانه (علی کمارجی)
مریم جعفری‌آذرمانی: شرح غزلیات سعدی (فرح نیازکار)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان (گزینش و ترجمۀ حسین پاینده)، از سعدی تا آراگون {تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات فرانسه} (جواد حدیدی)، مجموعۀ تاریخ هنر (ترجمۀ حسن افشار)، صحیفه‌های زمینی (نورتراپ فرای؛ ترجمۀ هوشنگ رهنما)
مهدی جهاندار: نهج‌البلاغه (امام علیعلیه السلام)، پنجره‌های تشنه (مهدی قزلی)، کفش‌های مکاشفه (احمد عزیزی)، شیعه‌نامه (شهید محمدرضا آغاسی)، رودخوانی (محمد مهدی سیار)
غلامرضا طریقی: هزارۀ دوم آهوی کوهی (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، کلیات حسین منزوی، کاغذ باد (سیدرضا محمدی)، دربارۀ عشق (مارتا نوسباوم، ترجمۀ آرش نراقی)، از پنجره‌های زندگانی (محمد عظیمی)
علی‌محمد مؤدب: نسخۀ اقدم (دکتر مظاهر مصفا)، مجموعه آثار احمد عزیزی، چمدان‌های قدیمی (علیرضا قزوه)، غزل زندگی کنیم (محمدعلی بهمنی)، گاهی حواست نیست (دکتر علی داودی)
محمدجواد آسمان: حرف‌های همسایه (نیما یوشیج)، شعر و شناخت (دکتر ضیاء موحد)، بلاغت تصویر (دکتر محمود فتوحی)، حبسیه در ادب فارسی (دکتر ولی‌الله ظفری)، لال حرف‌های آخر (آزاده طاهایی)
فریبا یوسفی: خانه‌اى که در آن زاده شدیم (مجموعه‌شعرهاى خواهران برونته)، موسیقى نواحى جان (قربان ولیئى)، ولى به این دیری (سمانه کهرباییان)، سیرى در شعر جهان
آرش شفاعی: صدای زنگ در می‌آید (سارا محمدی‌اردهالی)، صدای محزون موزیک در هدفون (جواد گنجعلی)، دلقک در باران (محمدباقر کلاهی‌اهری)، غزل هزارۀ دیگر (محمدسعید میرزایی)، بیایید شعر بگوییم (انسیه موسویان)
افسانه غیاثوند: دلقک و شاعر دربار (اسماعیل امینی)، چه تنهاست ماه (حمیدرضا شکارسری)، قرار (سعید پورطهماسبی)، عاشقانه‌های پسر نوح (محمدعلی مؤدب)، غروب پابه‌ماه (کبری موسوی‌قهفرخی)
عالیه مهرابی: نوآوری‌های شعر معاصر (دکتر کاووس حسنلی)، رصد صبح (محمدکاظم کاظمی)، گل‌نفسی‌ها (دکتر محمدعلی مجاهدی)، از نتایج سحر (دکتر محمدرضا سنگری)
مریم کرباسی: ده شاعر انقلاب، رصد صبح، روزنه (هر سه از محمدکاظم کاظمی)، نبضم را بگیر، همهمه بودن دارد (منیژه آرمین و فاطمه ابراهیمی)، جاودانه زیستن، در اوج ماندن (بهروز جلالی)
مریم آریان: درآمدی بر چارچوب (امیرحسین نیکزاد)، از زبان‌شناسی به ادبیات (کورش صفوی)، نقد شعر معاصر عرب (نازک‌الملایکه)، رفتارشناسی شعر مفهومی (رضا اسماعیلی)، وزن شعر فارسی (دکتر ناتل خانلری)
پونه نیکوی: ظرافت جوجه‌تیغی (موریل باربری)، مجمع‌الجزایر گولاگ (سولژنیتسین)، تذکره‌الاولیا (عطار نیشابوری)، نوشته بر دریا (ابوالحسن خرقانی، محمدرضا شفیعی کدکنی)، بار دیگر شهری که دوست داشتم (نادر ابراهیمی)
محمدرضا وحیدزاده: نیست‌انگاری در شعر معاصر (یوسفعلی میرشکاک)، قرار (سعید پورطهماسبی)، واژگان واژگون (محمدرضا طهماسبی)، شعر و همزبانی (رضا داوری‌اردکانی)، عشق با پاهای چوبین (گونتر گراس، ترجمۀ علی عبداللهی)
فاطمه هاوشکی: در عشق زنده بودن (گزیده غزلیات شمس، دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، بلاغت تصویر (دکتر محمود فتوحی)، رستاخیز کلمات (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، تاریخ بیهقی (دکتر خلیل خطیب‌رهبر)، جلسه شعر (دکتر اسماعیل امینی)
طیبه‌سادات ثابت: غم‌های قلابی (شاهین رهنما)، قطار ساعت هفت (جواد کلیدری)، شعر زنان جهان (ترجمۀ فریده حسن‌زاده)، خبرهای خوب (مریم کرباسی)
راضیه رجایی: موسیقی شعر (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، کلیات قیصر امین‌پور، گزیدۀ شعر حسین منزوی، روزنه (محمدکاظم کاظمی)، گنجشک و جبرییل (سیدحسن حسینی)
مطهره عباسیان: خواب ارغوانی (دکتر گرمارودی)، جای دندان پلنگ (یوسفعلی میرشکاک)، سکتۀ ملیح و هی شعر تر انگیزد (هر دو از سعید بیابانکی)
امید مهدی‌نژاد: قاف (ویرایش یاسین حجازی)، خاطرات حسنعلی‌خان مستوفی (ابوالفضل زرویی نصرآباد)
انسیه موسویان: صدای زنگ در آمد (رؤیا شاه حسین زاده)، من، پرندۀ کوچک و زنگوله (کانه کو میسوزو، ترجمۀ بهنام جاهدزاده)، زندگی با دور تند (زیتا ملکی)، وای اگر دم داشتم (مریم هاشم‌پور)، قچ قچ (طیبه شامانی)
زهرا محدثی‌خراسانی: مطالعۀ نوروز، با چراغ و آینه (مجموعه‌مقالات دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)
حامد محقق: حسین علی (م. مؤید)، سنگچین (سعید بیابانکی) گل‌ها همه آفتاب‌گردانند (قیصر امین‌پور)، آستانه (محمد غفاری)، ترنم داودی سکوت (قربان ولیئی)، عشق علیه‌السلام (علیرضا قزوه)
نغمه مستشارنظامی: کلیات عطار نیشابوری، قول می‌دهم خوب می‌شوم (زهره زارعی)، Modern Poetry of Iran
سودابه مهیجی: حریم سایه‌های سبز (مهدی اخوان‌ثالث)، عطا و لقای نیما یوشیج (مهدی اخوان‌ثالث)، حرف‌های همسایه (نیما یوشیج)
فاطمه نانی‌زاد: گل‌نفسی‌ها (محمدعلی مجاهدی)، دست‌خون (علی‌محمد مؤدب)، موسیقی نواحی جان (قربان ولیئی)، خبرهای خوب (مریم کرباسی)
الهام عمومی: از پنجره‌های بی‌پرنده (علیرضا بدیع)، در کوچه‌باغ‌های نشابور (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، بارون و بارفتن (خسرو احتشامی‌هونه‌گانی)، شور خدا (ابوالقاسم پرتو)، حمد و ثنا و ذکر خدا در شاهنامه (محمدحسین پاپلی‌یزدی)
سمانه عابدینی: دو جلد از زبان‌شناسی به ادبیات - نظم و نثر - (کوروش صفوی)، موسیقی شعر (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، صور خیال (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، اسرار البلاغه (عبدالقاهر جرجانی به ترجمه جلیل تجلیل)، تاریخ اساطیری ایران (ژاله آموزگار)
محمدمهدی شفیعی: نماشم (مرتضی امیری‌اسفندقه)، یلدا (سعید بیابانکی)، حق‌السکوت (محمدمهدی سیار)، نامه‌های ننوشته (عباس چشامی) تار و پود (سیدمهدی موسوی)
حسن صنوبری: انگیزۀ نیکسون‌کشی و جشن انقلاب شیلی (پابلو نرودا)، باغ وحش (افسانه غیاثوند)، خبرهای خوب (مریم کرباسی)، بامعرفت‌ها (ابوالفضل زرویی نصرآباد)، حریم سایه‌های سبز (مهدی اخوان ثالث)
حمیده‌سادات غفوریان: بوستان سعدی، دیوان مهدی اخوان‌ثالث، اسماعیل (رضا براهنی)، کلاغ (محمدباقرکلاهی‌اهری)، یوزپلنگانی که با من دویده‌اند (بیژن نجدی)
احمدرضا رضایی: چهل کلید (بیژن ارژن)، پیاده‌ها (امید مهدی‌نژاد)، شیعه‌نامه (محمدرضا آقاسی)، آینه در آینه (گزینش اشعار ابتهاج، دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، اشعار ناصرخسرو قبادیانی
عصمت زارعی: صبح بنارس (علیرضا قزوه)، دست‌خون (علی‌محمد مؤدب)، آن صبح پرنیانی (مهرداد اوستا)، تنهایی من زنی جوان است هنوز (رقیه ندیری)، بیدل، سپهری و سبک هندی (سیدحسن حسینی)
حسین سامانی: بوی جوی مولیان (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، هفتاد سنگ قبر (یدالله رؤیایی)، سفر در مه (تقی پورنامداریان)، گفتگویی با زن مصلوب (یوسفعلی میرشکاک)، مترسک عاشق چشمان زاغ است (علیرضا رجبعلی‌زاده)
سیدوحید سمنانی: صیادان معنی (محمد قهرمان)، سبک شناسی (دکتر محمود فتوحی)، حافظ‌نامه (استاد خرمشاهی)، فن شعر ارسطو (ترجمۀ دکتر عبدالحسین زرین‌کوب)، دخیل هفتم (محمد رودگر)
نیلوفر بختیاری: گزیده ادبیات معاصر (شرح و تحلیل گزیده شعر نو، سیروس شمیسا)
هدیه طباطبایی: دست‌خون (علی‌محمد مؤدب)، گاهی حواست نیست (علی داودی)، ورمشور (مرتضی امیری‌اسفندقه)، خبرهای خوب (مریم کرباسی)، شاید به جا آوردی (وحیده احمدی)
الهام عظیمی: ادبیات در مخاطره (تزوتان تودوروف)، پیاده آمده بودم (محمدکاظم کاظمی)، نوشداروی طرح ژنریک (سیدحسن حسینی)، عاشقانه‌های پسر نوح (علی‌محمد مؤدب)، خبرهای خوب (مریم کرباسی)
المیرا شاهان: موسیقی شعر (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)، زیر سر کوه (فاطمه هاوشکی)، باغ وحش (افسانه غیاثوند)، سلام بر حیدر بابا (شهریار، ترجمۀ منظومِ حسن شادبه به زبان فارسی)، کلیات رهی معیری
حمیدرضا کسرایی: جامی ز خمخانۀ دل (سیدعلی خامنه ای)، اگر کشتند، چرا... (جواد حیدری)، جرس فریاد می‌دارد، بربندید محمل‌ها (جواد هاشمی و میثم کریمی)، سادات ببخشند (احمد علوی)، سه نقطه (علی‌اکبر لطیفیان)
محمدحسین نجفی: سر کوه بلند (مهدی اخوان‌ثالث)، پیشگامان شعر فارسی (محمدرضا ترکی)، حرف‌های همسایه (نیما یوشیج)، ارسطو و فن شعر (دکتر عبدالحسین زرین‌کوب)، حالات و مقامات م. امید (دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی)
محمدامین اکبری: غزلیات و گلستان سعدی، دیوان حافظ، غزل برای گل آفتابگردان (دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی)، گزیده غزلیات حسین منزوی، این حلۀ تنیده ز دل {قصیده از بهار تا به امروز} (عزت‌الله فولادوند)
به نظر می‌رسد، حتی اگر دسترسی به برخی از کتاب‌های فوق برای علاقمندان به حوزۀ شعر در تعطیلات نوروز ممکن نبود، مجموعۀ معرفی شده، لیست خوبی برای خرید در نمایشگاه کتاب اردیبهشت 96 باشد.
المیرا شاهان