به گزارش روابط عمومی شهرستان ادب شاعران بزرگ ایرانی در «مقام رضا»، سروده‌های خود را پیشکش امام هشتم شیعیان کردند. این شب شعر بزرگ به مناسبت دهه کرامت و میلاد با سعادت حضرت علی ابن موسی‌الرضا علیه‌السلام و خواهر گرامی‌شان، کریمه اهل بیت، حضرت معصومه سلام‌الله علیها، به همت موسسه فرهنگی هنری «شهرستان ادب» و دفتر تهران آستان قدس رضوی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
«مقام رضا» که از ساعت 18 روز دوشنبه، نهم مردادماه آغاز شد، با حضور گسترده دوستداران ادبیات همراه بود. همچنین در این برنامه از هنرمندانی که آثاری اثرگذار درباره امام رضا (ع) در حوزه سینما و ادبیات تولید کرده‌اند تقدیر شد.
قربان ولیئی، شاعر برجسته آیینی، و استاد دانشگاه، نخستین شاعری بود که حاضران را مهمان مثنوی خود کرد:
«صبح است و رسید نور نابی/ از سینه بر آمد آفتابی
صبح است و شراب در خروش است/ گوشم به ترنم سروش است
نوری که به ساغر رضا ریخت/ ساقی شد و محشری در انگیخت»
میلاد عرفان‌پور، که به تازگی کتاب «راه‌بندان»، حاوی مجموعه رباعی‌های خود را منتشر کرده است، دو غزل در مدح امام رضا خواند که با این ابیات آغاز می‌شد:
«این طرف مجاوران، آن طرف مسافران / پای سفره تواند، غایبان و حاضران
در پی تو رفته‌اند، رفته رفته شعرها/مانده زیر دین تو، واژه‌واژه شاعران
هیبت تو دیدنی است، شأن تو شنیدنی است/ بارها شنیده‌ایم، از تمام زائران...»
در ادامه برنامه، امیری اسفندقه، شعر مشهوری از شاعر بزرگ خراسانی، مهدی اخوان ثالث خواند که تضرعی است ستایش‌آمیز به درگاه امام هشتم شیعیان، از زبان یک «همشهری»: «ای علی موسی الرضا،/ ای پاک‌مرد یثربی، در طوس خوابیده/ من تو را بیدار می‌دانم/ زنده‌تر، روشن‌تر از خورشید عالم‌تاب/ از فروغ و فر شور و زندگی سرشار می‌دانم/ گر چه پندارند دیری هست، همچون قطره‌ها در خاک/ رفته‌ای در ژرفنای خواب/ لیکن ای پاکیزه باران بهشت، ای روح عرش، ای روشنای آب/ من تو را بیدار ابری، پاک و رحمت‌بار می‌دانم».
به گفته اسفندقه، این «دردنامه‌ای است از اخوان و او شفایی از درگاه امام هشتم می‌خواسته است.»
محمود حبیبی کسبی، شاعر مجموعه «با وجود عدم»، غزلی را خواند که به‌تازگی با صدای خواننده نامدار تاجیک دولتمند خالف، جامه ترانه پوشیده است و بنابراین برای همه آشناست:
«به آسمان تو با خسته‌بالی آمده‌ام/ دلم پر است، اگر دست خالی آمده‌ام
به رونمای تو چیزی نداشتم جز اشک/ به آبیاری گل‌های قالی آمده‌ام
به اشتیاق نوای نقاره‌خانه تو / مسیر را همه حالی به حالی آمده‌ام»
این آهنگ پرشور با لهجه تاجیکی که «شاه خراسانیم» نام دارد، در انتهای برنامه پخش شد.
علی داودی که به گفته مجری برنامه، «در پشت صحنه برنامه‌های مناسبتی همیشه فعال است»، و هم در شعر و هم در هنر گرافیک دستی دارد، شعری سپید در مدح امام رضا (ع) و غزلی در منقبت حضرت معصومه (س) خواند:
«وقتی کاسه دریا پر می‌شود از آب سقاخانه/ وقتی مردم/ خرد و ریز در آینه‌ها راه می‌روند/ و چون ماهی قطعه قطعه در سقف جابجا می‌شوند/ نگاه می‌کنم به دشت طلایی/هیچ آهویی نیست!/صداها همه صیادند که به ضمانت تو/آمده‌اند چیزی شکار کند/ دلی، گریه‌ای، شعری!...»
و سپس غزلی قرائت کرد که بخش‌هایی از آن چنین بود:
«از من سلام ای نور، ای آیین معنایت /ای قبله خورشیدها، صحن دل آرایت
غم را سپردم باز دست کفشداری‌ها/شاید دمی پیدا شوم افتاده در پایت
ای کاش قاطی می‌شدم با اشک زائرها / تا قطره‌ای باشم مگر من هم ز دریایت
بی بی مرانی از حریمت این کبوتر را / بگذار باشم از زیارتنامه‌خوان‌هایت»
مریم کرباسی نجف‌آبادی که به تازگی مجموعه شعر «خبرهای خوب» را منتشر کرده است، ابتدا شعری «نذر حضرت معصومه (س)» خواند که وصف حال مسافری بود که از اصفهان، زادگاه این شاعر، به قصد زیارت راهی قم می‌شود:
«دلم را می‌برد هر دم نسیمی مهربان تا قم/خدا را شکر نزدیک است راه اصفهان تا قم
اگر لازم شود کل جهان را دور خواهم زد / بفهمم باز راهی نیست از نصف جهان تا قم
و من هر وقت یاد حضرت معصومه می‌افتم/ سوارم می‌کنند این ابرهای بیکران تا قم»
شعر دوم کرباسی در عرض دلتنگی برای زیارت مشهد امام هشتم بود:
«می‌نویسم در میان بغض و حسرت نامه را/باز دلتنگت شدم بفرست دعوت‌نامه را
تا کبوترهای گنبد پستچی‌های منند / می‌رسانم آسمانی‌تر به دستت نامه را»
اسفندقه سپس از قیصر امین‌پور یادی کرد و همزمان با ورود حاج علی انسانی به سالن فرهنگسرای اندیشه، بخش اول شعرخوانی در «مقام رضا» به پایان رسید.
چنان‌که اعلام شده بود، قطعه موسیقی «اجازه سفر» تازه ترین اثر دفتر موسیقی شهرستان ادب -با همکاری معاونت فرهنگی تهران آستان قدس رضوی- در این مراسم رونمایی شد. خواننده این اثر مجید حسین‌خوانی و آهنگساز آن امیرحسین سمیعی است، شعر آن را نیز سید علی لواسانی سروده است. حسین‌خوانی این آهنگ را در این برنامه به صورت پلی‌بک اجرا کرد که با این ابیات آغاز می‌شود:
«پابرهنه به احترام حرم/ دم باب‌الجواد منتظرم
در و اذن دخول و عرض سلام/ می‌گذارم قدم به صحن حرم
وقت، وقتِ غروب خورشید است/پیکِ نقاره می‌کند خبرم»
بخش دوم شعرخوانی را دکتر محمود اکرامی‌فر آغاز کرد که مصرع مشهورش «یاعلی گفتیم و عشق آغاز شد» ورد زبان همه ایرانیان است. شعر او در توصیف زیارت عاشقی در مقام رضا بود:
«خسته‌ام، اما خرامان می‌روم/ خوش خوشک سوی خراسان می‌روم
«اشک‌هایم بی‌قراری می‌کنند/ روز و شب مژگان سواری می‌کنند
بی‌تکلف می‌دوم سوی حرم/ شعله‌ور می‌گردم از بوی حرم
می‌نشینم در رواق هشتمین/ زیر لب آهسته می‌گویم چنین:
ای هزاران ماه یک فانوس تو/ آسمان خاکستر ققنوس تو...»
اکرامی‌فر سپس شعری از مجموعه جدید خود «حال استمراری» خواند که در آن به موضوع کولبرها نیز اشاره شده بود و با استقبال حاضران همراه شد:
«خدا از پا نیندازد تمام همسفرها را/خطرمردان خاطرخسته از کوه و کمرها را
همان‌هایی که خواب زندگی را هم نمی‌بینند/همیشه دیده‌اند انبوهی از دیوار، درها را
کسی نه مرد دیگرگونه‌ای را منتظر هستم/ که سالم بازگرداند به خانه کولبرها را...»
علیرضا قزوه، شاعر برجسته انقلاب نیز قصیده «خورشید بطحا» را در مدح امام رضا (ع) خواند:
«السلام ای موسی طوس تجلّی السلام/ یوسف افتاده در چاه خلافت ای امام
از مدینه تا خراسان کعبه دنبال تو بود/مرو را کردی مدینه، طوس را بیت‌الحرام
ای شبستان همیشه، ای نماز دائمی/ ای خمستان مداوم، ای بهشت مستدام
در خراسان خور اگر آسان برآید لطف توست/ماه با شوق تماشای تو می‌آید به بام...»
دکتر محمدمهدی سیار، شاعر برجسته نیز شعر سپید «وقف‌نامه» را خواند و سپس غزلی درباره سفر مشهد و زیارت امام رضا:
«جای شما هم خالی بود... دو سه روزی مشهد ماندم/ جای خودم هم خالی بود، دو سه روزی خوش گذراندم
هم کودکی‌ام را دیدم، در حوض حرم پا می‌شست/ هم پیری من آنجا بود همراهش قرآن خواندم:
لا تأخذه...خوابم برد...اما با پر خادم‌ها/ یکباره پریدم از خواب، شرمنده رویا ماندم...»
اسفندقه سپس شعری از حسین منزوی در وصف مشهد امام هشتم خواند:
«در این مشهد که همبالین طوس و طابران خفته است/ جهان جان و بالاتر از آن ، جانِ جهان خفته است
از این جا بردمد خورشید و اقطار جهان گیرد/زمینی که در آن هشتم امام شیعیان خفته است...»
سپس ناصر فیض، طنزپرداز، شعری طنز خواند که حال و هوای جشن «مقام رضا» را تغییر داد:
«حالا که شده نوبت وام من، از این رو/ این قدر مشو جان رضا ضامن آهو
پهلوی ضریح توام اما به چه وضعی!/ خدام تو نگذاشت برایم پک و پهلو
با فلسفه و منطق و طب کار ندارم/ بیمار تو نیست نیازی به ارسطو
صد بار برانی اگرم از درت، آقا!/ این زایر آواره مگر می‌رود از رو؟...»
حمیدرضا شکارسری، شاعر و منتقد ادبی نیز شعری سپید در توصیف وضع اجتماعی شهر مشهد خواند:
«شلوغ / شلوغ / شلوغ مثل همیشه / آن‌قدر که از هیچ زاویه‌ای پیدایت نمی‌کنم / و هیچ گوشه آسمان طلایی نیست... / شلوغ / شلوغ/ اما نه مثل همیشه پر از حس کبوتر... / راستی امروز چرا هیچکس / وسط خیابان و پیاده رو / ناگهان به سمت روشن شهر تنظیم نمی‌کند؟...»
سپس، با قرائت بخشی از مثنوی مشهور رهی معیری در مدح امام رضا:
« پرتو این کوکب رخشان نگر / کوکبه شاه خراسان نگر
آینه غیب نما را ببین / ترک خودی گو و خدا را ببین
هرکه بر او نور «رضا» تافته است/ در دل خود، گنج رضا، یافته است...»
نوبت به حاج علی انسانی، شاعر و ذاکر اهل بیت رسید تا با نفس گرم خویش، خاطره حل مشکل خویش به دست امام هشتم را تعریف کند و سپس یکی از اشعار قدیمی خود را بخواند:
«بار دگر به بارگهت بار من فتاد/ آمد مرید مرده‌دل، ای هشتمین مراد
من ریزه‌خوار سفره کس جز شما نِیَم / لطفت زیاد دیده‌ام و کم، برم ز یاد
گفتم به عاشقی، که گدایی چه سان کنند؟ /گفتا برو، نترس، بگو یا ابالجواد...»
بخش پایانی «مقام رضا» از هنرمندان و نویسندگانی که آثار تاثیرگذاری در باب امام رضا علیه‌السلام تولید کرده بودند یا در تهیه آن مشارکت داشتند تقدیر شد. ابتدا از استاد غلامرضا شکوهی، شاعر آیینی خراسانی، بابت سرودن اشعار فراوان در مدح امام رضا (ع) تجلیل شد. او که با وجود بیماری خود را به این محفل بزرگ رسانده بود، یکی از اشعار خود را قرائت کرد:
«ذکر پابوس شما از لب باران می‌ریخت/ ابر هم زیر قدمهای شما جان می‌ریخت
هر چه درد است به امید دوا آمده بود/از کفِ دست دعای همه درمان می ریخت
عطر در عطر در ایوان حرم می پیچید/بر سر دوش همه زُلف پریشان می ریخت...»
دومین هنرمندی که از او تقدیر شد «فرخ نعمتی»، «بازیگر» نقش امام رضا علیه‌السلام در سریال «ولایت عشق» بود. امیری اسفندقه قبل از دعوت وی برای صحبت کردن با حضار یادآوری کرد که نعمتی نقش یک شاعر را نیز در کارنامه هنری خود دارد. نعمتی ضمن خواندن ابیاتی از مولانا و ابراز خرسندی از حضور در جمع شاعران گفت:«سخن گفتن در جمع استادن سخن سخت است». اودر ادامه سخنانش با ابراز خوشحالی از این‌که بالاخره نامش به عنوان بازیگر این مجموعه تلویزیونی اعلام شده است، این کار را افتخاری برای خود نامید. به گفته او، هنگام پخش این سریال، نام او در تیتراژ ابتدایی ذکر نشده بود.
همچنین از حمیدرضا شاه‌آبادی نیز در این مراسم تقدیر شد. علی اصغر عزتی‌پاک مدیر دفتر داستان موسسه شهرستان ادب قبل از حاضر شدن شاه‌آبادی روی صحنه، دقایقی را به صحبت درباره او و بزرگداشت این نویسنده توانا اختصاص داد. شاه‌آبادی نویسنده رمان نوجوان «اعترافات غلامان» است، کتابی موفق که تاکنون نزدیک به 250 هزار نسخه از آن به فروش رفته است و از جمله موفق‌ترین آثار داستانی با موضوع حضرت رضا علیه السلام در ادبیات فارسی طی سال‌های اخیر محسوب می‌شود.