ادبیات معاصر ما وام‌دار نوحه‌سرایی‌ست

شهرستان ادب: نخستین اردوی تخصصی شعر هیئت در شهر مشهد در تاریخ نهم شهریور ماه 1397 به کار خود پایان داد. بانوان و آقایان مرثیه سرا، چهار روز در جوار امام مهربانی ها، امام رضا (ع) به همراه مادحین و شاعران مطرح کشوری، نخستین اردوی تخصصی شعر هیئت آفتابگردان‌ها را تجربه کردند.
در روز پایانی اردو، شاعران جوان در کلاس «اولویت‌های ساختاری و محتوایی در شعر هیئت – با حضور حاج سعید حدادیان» و کارگاه نقد با حضور محمد مهدی سیار، میلاد عرفان پور و علی‌محمد مؤدب حضور داشتند. بانوان شاعر کلاس دیگری را با حضور آقای وحید جلیلی با عنوان «شعر هیئت در دوران انقلاب اسلامی» تجربه کردند.

استفاده از کلید واژه‌های قرآنی در طراحی شعر عاشورایی
علی‌محمد مودب، مدیر عامل مؤسسه شهرستان ادب، بعد از کارگاه نقد، با اشاره به جایگاه و شان بالای شاعر اهل بیت (ع) گفت : «مسأله مهمی که در طراحی شعر عاشورایی و نگاه ما به شعر مذهبی وجود دارد استفاده از کلید واژه‌های قرآنی در فرایند فهم است، اگر ما نگاه دقیقی به آیات و روایات داشته باشیم می‌توانیم درست از امامت و ائمه سلام الله علیهم حرف بزنیم».
این شاعر معاصر در ادامه به وظایف شاعر اهل بیت (ع) در عصر حاضر اشاره کرد و گفت، روایت امام بدون روایت امت کامل نیست، امامت امام‌ به امت ارتباط پیدا می‌کند و شناخت امت در شناخت امام مهم است. باید بدانیم شاعرانی چون دعبل و فرزدق و.. . در شعر شیعی چه کرده اند. اینها روایت امام را با روایت امت همراه کرده اند. در روایات ما با ذیل تفسیر کلمه میزان از امام به عنوان میزان یاد شده است، و این میزان که امام است با کلماتی مثل کتاب و الناس و قسط معیت و همراهی دارد. او ادامه داد، نمی شود امام را که همیشه حاضر است با امت غایب روایت کرد. امت با همه صنوف و صفوفش باید در روایت امام دیده شود. مؤدب در پایان در توصیه به شاعران جوان گفت، نباید ذکر اهل بیت (ع) و حسین حسین گفتن برای ما حجابی از جنس نور بشود که ما را از رسیدن به مفهوم عمیق امامت بازدارد. امام و امامت با این مفاهیم و کلیدواژه‌ها گره خورده است و بدون اینها ما شاعران امامت نیستیم و امامت اگر در روایت ما با قسط و کتاب و مردم همراه نباشد روایت نشده است.

لزوم توجه به ولایت پذیری در شعر نوحه
سپس بانوان شاعران عضو اردوی تخصصی شعر هیئت در کلاس دکتر وحید جلیلی با موضوع « شعر هیئت در دوران انقلاب اسلامی» حاضر شدند.
وحید جلیلی ابتدا به اهمیت ولایت‌پذیری اشاره کرد و گفت: «خدای متعال خود، مفهوم ولایت را در قرآن برای ما تعریف کرده است و با آن به بندگان خود می‌فهماند که انجام فرایض مذهبی رافع مسئولیت اجتماعی نیست ولی در جامعه امروز ما این نگاه و این سبک زندگی مورد هجوم است، امروزه ضد ولایتی‌ترین تفکرات را با عنوان ولایت بیان می‌کنند، همانند عمر و عثمان زندگی می‌کنند اما دم از حضرت علی علیه‌السلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها می‌زنند.»
و در ادامه افزود: «در کربلا حضرت سیدالشهدا را محاصره کردند و گفتند حق ندارید پایتان را جلوتر و فراتر بگذارید؛ امروز نیز عده‌ای همین گونه‌اند و می‌خواهند ماجرای کربلا از سال ۶۱ هجری فراتر نرود و همت و دغدغه و آرمان‌های عاشورا به زمان حال وارد نشود اما شما وظیفه دارید خط‌شکن‌های این محاصره باشید.»

در ادامه دو کارگاه نقد تخصصی شعر هیئت برگزار شد که کارگاه نقد بانوان، میزبان علی‌محمد مؤدب و محمد مهدی سیار بود و شاعران سمانه خلف زاده از قم و معصومه اسکندری از کاشمر در این کارگاه به ارائه شعر خود پرداختند.
در کارگاه نقد آقایان که میزبان میلاد عرفان پور و محمد مهدی سیار بود، شاعران رضا شریفی، مجبتی خرسند، رضا ابوذری شعرخوانی کردند.

ادبیات معاصر ما وام‌دار نوحه‌سرایی‌ست
آخرین کلاسی که در اولین اردوی تخصصی شعر هیئت برگزار شد کلاس «اولویت‌های ساختاری و محتوایی در شعر هیئت» با حضور حاج سعید حدادیان بود.
سعید حدادیان نیز درباره اهمیت مستند بودن نوحه‌ها اشاره کرد: «نوحه باید مستند و مستدل و قابل فهم برای توده‌ی مردم و نخبگان جهان امروز باشد. گاهی اوقات نوحه حکم بیانیه دارد و بیانیه اصطلاحا به معنای بیان خواسته‌های گروه قابل ملاحظه¬ای از جامعه است. اما باید توجه کرد این بیانیه قابل پذیرش عموم مردم باشد.
این شاعر و مداح اهل بیت (ع) در ادامه به ویژگی‌های شعر هیئت اشاره کرد و گفت شعر هیئت باید برانگیزاننده باشد و بر سر زبان‌ها بیفتند. رمز بر سر زبان افتادن شعر نوحه، تکرار آن است. او اضافه کرد، در ذکر مصیبت هم باید مدح ائمه تجلی یابد. وی در این موضوع، اشاره ای به مصیبت شهادت حضرت علی اکبر (ع) کرده و نمونه ای ذکر کرد: «آنقدر ضربه خوردي که از خون تو سرو پیراهنی از گل پوشیده»
حدادیان افزود: در نوحه حماسه، عرفان، و مصیبت باید باهم گره بخورند و نوحه باید عشق داشته باشد، عشقی از جنس ولایت و محبت داشته باشد.
این مداح اهل بیت (ع) اولویت‌های محتوایی شعر نوحه را تشریح کرده و ادامه داد که شعر نوحه باید از حیث محتوا اولویت بندی شود. به گفته ی وی، شاعر اهل بیت (ع) باید مسائل روز کشور و دنیا را دنبال کند و در هر مکان، ظلمی بر مظلومی تحمیل شود، شاعر باید آن را در نوحه اش منعکس کند. مسائلی چون مصائب مردم مظلوم یمن یا ماجرای روز 9 دی.
وی خطاب به شاعران عضو دوره تخصصی هیئت اظهار داشت: «شعر نوحه باید بدیع باشد و نوآوری و کشف داشته باشد، در نوحه باید به بینش و آفرینش جدید پرداخت، نوحه باید انقلابی و حماسی و شور انگیز باشد.»
پایان سخنان حدادیان به بحثی در باب جایگاه نوحه در ادبیات فارسی به ویژه ادبیات معاصر مربوط بود. او در این بخش از سخنان خود اظهار داشت که مادر شعر نیمایی نوحه است و ادبیات معاصر ما وام‌دار نوحه‌سرایی‌ست.
پس از اتمام کلاس‌های روز آخر اردو، شاعران برای وداع با حضرت رضا علیه‌السلام به زیارت رفتند و سپس با کوله‌هایی پربار از آموزه‌های جدید به شهرهای خود روانه شدند.