«رسانه‎ها و حقوق مولف» یادداشتی از علی‎محمد مودب

شهرستان ادب: یادداشت زیر به قلم علی‎محمد مودب شاعر و مدیرعامل موسسه شهرستان ادب در تاریخ ۱۲ خرداد ۹۴ در روزنامه شهرآرا منتشر شده بود. اکنون به خاطر تشدید مشکلات سایت موسسه در همین رابطه در شهرستان ادب بازنشر می‎شود، هرچند این یادداشت با نگاهی کلی نوشته شده بوده است.

رسانه‎ها و حقوق مؤلّف

 سر صبحی سردبیر سایتی ایمیل زده بود که فلان خبرگزاری و فلان خبرگزاری چرا این طور رفتار می‌کنند و مطالب ما را بدون ذکر منبع بازنشر می‌کنند تازه یکی‌شان فسفر سوزانده و تاریخ مطلب را به نحوی عوض کرده است که اگر کسی جستجو کند و به این مطلب برسد گمان ببرد که ما بازنشر کرده‌ایم و اصل مطلب مال آن‌هاست!

 بعد البته بنده خدا نوشته بود که حالا خیلی هم مهم نیست چون غرض، رساندن آن مطلب به مخاطب است. من اما در پاسخ این دوستم نوشتم که نخیر همین چیزهای ساده مهم است و نوعی دزدی است و برکت را از کار همه ما می‌برد و همین است که حرفه‌ای نمی‌شویم و مخاطب به ما اعتماد نمی‌کند. برای تولید یک خبر ساده، هم هزینه می‌شود و هم کار می‌شود و خلاقیت و همتی لازم است تا حتی یک خبر ساده تولید شود. طبیعی است که در مورد هر مطلب جدی‌تری بیشتر کار شده است. دزدی حاصل کار دیگران کار زشتی است که متاسفانه اتفاق می‌افتد.

 مسئله حقوق مولف از مشکلات جدی ماست که چنانکه باید به آن نپرداخته‌ایم. بخشی از این مسئله به روابط ما و دنیای غرب باز می‌گردد که حساب این بخش را باید جدا رسید؛ چراکه بسیاری از حقوق ما را غربی‌ها پایمال کرده‌اند و به قول معروف به‌طور اساسی آنجا ما و غربی‌ها باهم حساب داریم که حالا در ریز مسائلش بحث‌های خاص خود را می‌طلبد؛ اما حداقل ماجرا این است که بین خودمان می‌توانیم و باید این مسئله را حل کنیم. وقتی برای تولید یک خبر ساده وقت و هزینه صرف می‌شود قطعا شعر و داستان ارزش مادی دارند و هر کسی نباید به خود حق بدهد به‌راحتی از یک اثر بدون اجازه مولف استفاده کند که متاسفانه وضع طوری است که به‌دلیل کثرت اجناس تقلبی و اهمیت نداشتن ادبیات و فرهنگ بسیاری از اوقات شاعران و نویسندگان خوشحال می‌شوند که اثرشان استفاده شده است. 

این مسئله در مورد آثار موسیقایی و صوتی و تصویری بسیار واضح  است و برای تولید یک دقیقه از این محصولات  باید بسیار هزینه کرد و همین است که کم‌کم دارد بحث حقوق مولف در این آثار طرح می‌شود که باید با اهتمام بیشتری دنبال شود و باید خود ما رعایت کنیم؛ اما به سادگی می‌توان گفت که  عدم رعایت این حقوق موجب بی‌برکت‌شدن مجموعه این فعالیت‌ها می‌شود و قصه همان مثل معروفی است که شاهی به مردم گفت که یکی یک عدد تخم‌مرغ بیاورند و فردا گفت که بیایند و پس بگیرند و توانست با درآمیختن اموال نظم و درستی را از بازار حذف کند و به مقاصد خودش برسد.

علی محمد مؤدب