شهرستان ادب: اختتامیۀ هفتمین جشنواره استانی شعر بسیج، عصر روز یکشنبه بیست و پنجم مردادماه در فرهنگسرای آیینۀ اراک برگزار شد.
به گزارش شهرستان ادب، «فصل شیدایی1»، اولین فصل از این جشنوارۀ چهارفصل بود که با محوریت «شعر عاشقانه و عارفانه» در استان مرکزی برگزار شد. فراخوان آثار این جشنواره از تیرماه آغاز شد و اختتامیۀ آن همزمان با ولادت باسعادت کریمۀ اهل بیت علیها السلام برگزار گشت.
در این همایش، جمع کثیری از شاعران استان مرکزی در همۀ رده‌های سنی حضور داشتند. دکتر عباس احمدی شاعر و طنزپرداز مطرح کشور دبیر این جشنواره بود و دربارۀ موضوع جشنواره گفت: «نگاه بسیج به شعر عاشقانه، نگاهی فاخر و بالاتر از نگاه جنسیت‌زدۀ امروز است و ما در این جشنواره به دنبال این بودیم که به یک شعر عاشقانۀ سالم برسیم که ضمن اتفاقات عاشقانه، به پوشیدگی شاعرانه نیز معتقد باشد.».
در بخش جانبی این جشنواره، کارگاهی با حضور دکتر اسماعیل امینی، از اساتید مطرح شعر معاصر، برگزار شد. در این کارگاه، نزدیک به 50 نفر از شاعران جوان و میانسال استان شرکت کردند. در این کارگاه دوساعته، ابتدا عباس احمدی با معرفی اسماعیل امینی، شرح مختصری از فعالیت‌های او را برای حاضرین بیان کرد. سپس اسماعیل امینی سخنان خود را پیرامون «شعر عاشقانه و عارفانه» مطرح کرد. او دربارۀ نگاه مردم عوام به شعر عاشقانه گفت:« کلمات در تلقی عام به گونه‌ای به کار می‌روند و در تلقی تخصصی به گونه‌ای دیگر. به عنوان مثال در تلقی عام، به هر آن‌چه خنده‌دار باشد، «طنز» می‌گویند و این در طبیعت زبان عام است که عام حرف می‌زند و دسته‌بندی نمی‌کند؛ اما متخصص به دسته‌بندی معتقد است. عموم مردم، هر کلام آهنگین مقفایی را «شعر» اطلاق می‌کنند، اما شاعر جماعت می‌داند هر کلام آهنگینی شعر نیست. در شعر عاشقانه هم با همین مشکل مواجهیم. عشق کلمه‌ای بسیار پرکاربرد است که سر زبان همه است و مفهوم سیالی پیدا کرده است. در قدم اول، یه تمایل بین زن و مرد عشق اطلاق می‌شود، اما پیشینۀ فاخر شعری ما «آن‌گاه که عاشق خودش را برای معشوق بخواهد، نه معشوق را برای خودش»، عشق رخ می‌دهد و از یک تمایل ساده فراتر می‌رود.» این استاد ادبیات دانشگاه، در ادامه با اشاره به پیشینۀ شعر غنی ما در حوزۀ شعر عاشقانه و عارفانه و فاصله‌ای که شعر معاصر از آن پیشینۀ استوار گرفته، گفت: «امروز مضامین ساده، دم دستی و گاه نازل‌تر از آن‌چه بین مردم مصطلح است، با زبانی بسیار سست و مبتذل به عنوان شعر عاشقانه عرضه می‌شود. شعر امروز به این ابتذال کشیده می‌شود چون می‌خواهد نازل‌ترین سلیقه‌ها را جلب کند؛ درست مثل کسی که سر بازار دادوفریاد به راه می‌اندازد تا بقیه به او نگاه کنند. این در حالی است که اولین چیزی که به شعر یثیت می‌دهد، «زبان» آن است. زبانی کمی منسجم‌تر و زیباتر از شکل مرسوم.»
اسماعیل امینی سپس با اشاره به ابیات فاخزرحافظ و سعدی در حیطۀ شعر عاشقانه، به مفهوم «وفا» در این اشعار اشاره کرد و گفت:« وفا شرط دوستی است و می‌دانیم که عشق بالاتر از دوستی قرار می‌گیرد. وفا یعنی به پایان رساندن و به انتها بردن عشق و این چیزی است که این روزها مایۀ تمسخر است. شاعران جوان این روزها تصور می‌کنند آنان که در گذشته دم از وفا زده‌اند، نادان و کوته‌فکر بوده‌اند و امروز، رندی و زرنگی در پشت پا زدن به عشق و خیانت است. این دسته احساس می‌کنند دامن زدن به سست عهدی و بی‌وفایی خوب است و برای همین است که جوی ایجاد می‌کنند که پایه‌های پیوندی آسمانی مانند ازدواج را سست می‌کند و بدعهدی را در جامعه رواج می‌دهد. شاعران متعهد باید به شدت از این فضا حذر کنند.»
اسماعیل امینی در بخش انتهایی سخنانش، با نگاهی به واقعۀ عظیم عاشورا و پس از آن، جنگ تحمیلی ایران و عراق، گفت: «حضرت عباس علیه‌السلام اسطورۀ وفا هستند چون عهد خود را با حضرت سیدالشهدا علیه السلام به پایان بردند و با نثار جان خود، وفایشان را به آن حضرت ثابت کردند. از این دست تجلی‌های ناب وفا و از خود گذشتگی در راه عشق را ما در جنگ تحمیلی میان رزمندگان ایرانی بسیار دیدیم. مانند رزمنده‌ای که علیرغم معلولیتی که منجر به معافیتش از جبهه و سربازی می‌شد، راضی به استفاده از این معافیت نشده و در آشپزخانۀ جبهه خدمت می‌کرد.»
پس از اتمام این کارگاه، با وقفه‌ای کوتاه، مراسم اختتامیه در حیاط فرهنگسرا انجام شد. جواد مختاری، عضو ثابت سه‌شنبه شعرهای اراک که از مجریان باسابقۀ استان است، اجرای این برنامه را بر عهده داشت. سرهنگ گلشن، جانشین فرماندۀ سپاه روح‌اله، با سخنرانی کوتاهی، از دست‌اندرکاران جشنواره و شاعران شرکت‌کننده تقدیر و تشکر به عمل آورد. پس از قرائت بیانیۀ هیأت داوران توسط عباس احمدی، اسماعیل امینی در جایگاه حاضر شد و غزل از خود را تقدیم حضار کرد. در انتها نیز، شاعران برگزیده به خوانش آثارشان پرداختند و جوایز خود را دریافت کردند.
اسداله عباسیان، از شاعران و هنرمندان پیشکسوت استان و مهدی رحیمی، شاعر آیینی مطرح کشور، داوری آثار این جشنواره را بر عهده داشتند. انتخاب سه اثر برگزیده و شش اثر تقدیری از میان 385 اثر رسیده، حاصل این داوری بود. همچنین سی اثر برای چاپ در کتاب گزیده اشعار فصل شیدایی انتخاب شدند.
در این جشنواره مهدی علیمرادی و الهام عظیمی که هر دو از اعضای سه‌شنبه شعرهای شهرستان ادب در اراک هستند، به ترتیب رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص دادند. خانم‌ها فاطمه یزدانپرست و پرستو علی عسگرنجاد و آقای حمید روشنایی نیز که از آفتابگردان‌های شهرستان ادب هستند، جزو تقدیرشدگان این جشنواره بودند.
الهام عظیمی که از اعضای دورۀ دوم آفتابگردان‌هاست، در حاشیۀ این جشنواره، دربارۀ شعر عاشقانه و عارفانه گفت: « به نظرم این درست است که شعر عاشقانه در تمام ادوار شعر فارسی پرطرفدار بوده و در دورۀ حاضر نیز به نوعی همین‌طور است، اما در عین حال امروز نوعی شعر عارفانه بین شاعران جوان این دوره رشد کرده است که جای کار دارد و این روند باعث خوشحالی است. البته منظورم از عرفانی که در این اشعار هست، نوعی خودشناسی و نگاه به خویشتن از درون و برون است و شاعر به عنوان یک تحلیلگر شخصیت، خودش را بررسی می‌کند.»
علی جانباز که از عوامل اجرایی این جشنواره بود، دربارۀ رویکرد کلی جشنواره گفت: « ما به دنبال این بودیم که شاعران استان مرکزی را به بازبینی مثبتی در شعر عاشقانه واداریم و تاکید کنیم که رویکرد شاعران در شعر عاشقانه، باید هماهنگ با ارزش‌ها و هنجارهای دینی و عرفی ما باشد. امیدواریم شاعران جوان با فاصله گرفتن از فضای مبتذلی که این روزها بر شعر عاشقانه حاکم شده، موفق به خلق آثاری ماندگار در این حوزۀ شعری شوند.»
در پایان، اثر نفر اول جشنواره تقدیم می‌شود:
هنوز ناودان شکستۀ این خانه
برگ بالا می آورد
و
از میانۀ دو انگشتانم گردبادی مرا می بلعد...
من مثل تمام درختان این شهر
روی تنم قلب و تیری را خراشیده‌اند
و
نام‌های زیادی را به خود دیده‌ام
عجیب نیست
که این سرزمین بی تو
دو فصل بیشتر ندارد
و حجم شن های شبانۀ
این ساعت شنی
مدام بیشتر می‌شود...