«نویسنده‌ای که در 52 سالگی به مدرسه رفت» / معرفي مجموعۀ «قصه‌هاي خوب براي بچه‌هاي خوب» در سالگرد تولد نویسنده‌اش
شهرستان ادب: یادداشتی می‌خوانید از علی‌اصغر عزتی پاک که مروری داشته است بر آثار نویسنده بزرگ کودک و نوجوان، مهدی آذریزدی.
این کتاب‌ها را نویسندگان و بزرگان زیادی تایید کرده‌اند. همه تعریفش کرده‌اند و به نوجوانان سفارش کرده‌اند که آن را بخوانند. شاید اگر بخواهم بخش کوچکی از آن تعریف‌ها را در این‌جا بیاورم، دیگر فرصت پرداختن به خود کتاب و داستان‌هایی که دارد، باقی نمی‌ماند. و از طرفی هم، مهم‌تر این‌که حرف‌هایی که خودم دربارۀ این کتاب دارم، در دلم می‌ماند. نویسندۀ این کتاب‌ها آقای «مهدی آذریزدی» هیچ‌وقت نتوانست به مدرسه برود؛ پدرش بهش اجازه نداد. خودش می‌گوید برای اولین بار در سن 52 یا 53 سالگی پا به یک کلاس درس گذاشت و درست همان‌جا هم گریه‌اش گرفت! نکتۀ مهم دربارۀ جناب آذریزدی این است که ایشان اولین نویسنده‌ای است که در ایران به فکر نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان افتاد. به همین دلیل است که عنوان «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» را به او داده‌اند. آقای نویسنده اولین کتاب از مجموعۀ 8 جلدی «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» را در سال 1336 برای نوجوانان ایران منتشر کرد؛ یعنی 55 سال قبل! و بعد نوشتن جلدهای دیگر را پی گرفت تا این‌که در سال 1362 کتاب هشتم را هم به چاپ رساند. حدود 27 سال طول کشید تا او این 8 جلد کتاب را نوشت. نکتۀ مهم دربارۀ این مجموعه این است که خالق هیچ کدام از داستان‌های آن‌ها خود آقای آذریزدی نیست. این داستان‌ها، برگزیده‌ای است از داستان‌های زیبای ادبیات قدیم ایران و زبان فارسی که آقای آذریزدی آن‌ها را با زبان ساده برای نوجوانان کشورش روایت کرده است. به نظر من اگر کسی در نوجوانی یک بار این کتاب‌ها را بخواند، با بیشتر داستان‌های مهم ادبیات قدیم ما آشنا شده است. چون کتاب‌هایی که آقای آذریزدی قصه‌های آن‌ها را بازنویسی کرده است، جزو کتاب‌های خیلی مهم در ادبیات ایران و جهان هستند. کتاب‌هایی که خواندن هر یک از آن‌ها می‌تواند ما را در دنیایی از قصه‌ها و داستان‌های نغز و پرمغز غرق کند. در این مجموعه می‌خوانیم:
جلد 1: قصه‌های کلیله و دمنه
در این کتاب بیست و پنج قصه از قصه‌های زیبای کتاب «کلیله و دِمنه» انتخاب و به زبان ساده نوشته شده است. از داستان‌هایی معروفی که در این کتاب بازنویسی شده‌اند می‌توان به «خرگوش باهوش»، «موش آهن خور»، »خرچنگ و مرغ ماهی‌خوار»، «شتر خوش باور» و داستان خیلی زیبا و مشهور «سنگ‌پشت پرحرف» اشاره کرد.
جلد 2: قصه های مرزبان نامه
بیست و یک قصه از قصه‌های خیلی خوب این کتاب انتخاب و بازنویسی شده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به چند تا از بهترین‌هاش اشاره کرد: «آواز بزغاله»، »پیاده و سوار»، «شغال خرسوار»، «مرغ آتش‌خوار»، «روباه و خروس» و «الاغ سواددار».
جلد 3: قصه های برگزیده از سند باد نامه و قابوسنامه
از بهترین داستان‌های این کتاب نیز می‌توان به داستان‌های «بزرگی شتر»، «خیاط و کوزه»، «گواهی درخت»، «نان و حلوا» و «تو نیکی می‌کن و در دجله انداز» اشاره کرد. از این میان،داستان‌هایی نظیر «خیاط و کوزه» آن‌قدر مشهور هستند که در میان مردم ما تبدیل به ضرب‌المثل شده‌اند: «خیاط هم در کوزه افتاد!»
جلد 4: قصه های مثنوی مولوی
کتاب «مثنوی معنوی» مولوی در امروزه در تمام جهان کتابی شناخته شده و مهم محسوب می‌شود. مولوی در این کتاب داستان‌های زیادی را در قالب شعر بیان کرده است. مولوی معتقد است که تمام داستان‌هایش دارای پیام و معنی هستند و از خوانندۀ کتابش می‌خواهد که به معنی و پیام این داستان‌ها توجه ویژه کند. آقای آذریزدی داستان‌های خیلی زیبایی را از این کتاب بازنویسی کرده است، از جمله: «خر برفت و خر برفت»، «بقال و طوطی»، »موسی و شبان»، «اختلاف انگوری»، «فیل در تاریکی» و «سلمان کر و شعبان کرد».
جلد 5: قصه های قرآن
در این کتاب 18 قصۀ قرآنی که بیشتر آن‌ها قصه‌های پیامبران است، بازنویسی شده است. داستان‌هایی مانند «حضرت آدم»، «حضرت ایّوب»، «قارون»، «بهشت شداد»، «اصحاب کهف»، »لقمان حکیم» و «اصحاب فیل» در این کتاب به زبانی ساده و روان برای بچه‌ها به نگارش درآمده‌اند.
جلد 6: قصه های شیخ عطار
در این کتاب، 21 داستان از داستان‌هایی که «عطار» در کتاب‌هایش آورده است، به زبان ساده و قابل فهم برای نوجوانان نوشته شده است. برخی از داستان‌های خوبی که آقای آذریزدی از کتاب‌های عطار انتخاب کرده، از این قرارند: «کودک ماهی‌گیر»، «حماسۀ گنجشکی»، «پیر چنگی»، «کودک دانا» و «دیوانۀ نی‌سوار».
جلد 7: قصه های گلستان و ملستان
این جلد شامل قصه‌هایی از «گلستان» سعدی و کتاب‌های دیگری که به شیوۀ «گلستان» نوشته شده‌اند، است. آقای آذریزدی نام مجموعه کتاب‌هایی را که بعد از سعدی به شیوۀ «گلستان» نوشته شده‌اند را «مُلستان» گذاشته است. از داستان‌های زیبای و دلنشین این مجموعه می‌توان به این داستان‌ها اشاره کرد: «شمردن موی ریش»، «مردی که یکی را دو تا می‌دید»، «سیخ کبریت» و «پسر سبزی فروش».
جلد 8: قصه های چهارده معصوم(ع(
این کتاب که آخرین جلد از این مجموعۀ ماندگار نیز هست، داستان‌هایی از زندگی چهارده معصوم (ع) را نقل می‌کند که ماها تا کنون این همه داستان ریز و درشت از زندگی امامان را یک‌جا ندیده‌ایم.
علی‌اصغر عزتی پاک