«اعلان دوستى و پيروى از اميرالمؤمنين على عليه السلام به قيمت آنچه داشتم تمام شد، اما اين تنها چيزى است كه می توانم به حضرتش تقديم كنم»
شهید الشیخ حسن بن محمد الشحاته
( تذکر: در این یادداشت صحنه های خشونت آمیزی وجود دارد که به همین خاطر خواندن آن برای خیلی ها حرام و برای خیلی ها هم واجب است. )
شیخ حسن شحاته از علمای سنی مذهب «الازهر» مصر بود که مقبولیت و محبوبیت قابل توجهی داشت. مدتی از انظار و مجامع پنهان شد و سرانجام مشخص شد او در این مدت به مذهب شیعه گرویده است. این واقعه مربوط به بیش از بیست سال پیش است. طبیعی ست که با مطرح شدن این خبر در الازهر، جار و جنجال بسیاری به پا شود. چه اینکه شیعه شدن یک دانشمند الازهری خیلی با شیعه شدن یک مسلمان سنی دیگر فرق دارد. این سختی ها برای شحاته وقتی اوج گرفت که دولت آقای محمد المرسی بر سر کار آمد، و هرچه جلوتر رفت تمایل دولت به گرایشات تندرو و سلفی ها بیشتر شد و وضع شیعیان مصر وخیم تر. دیگر همه ی مخالفان شیعه می توانستند به راحتی به آنان توهین کنند. اگر یادتان باشد همین چند وقت پیش بود که کار از مفتی های وهابی بالاتر رفت و یک وکیل سرشناس مصری هم گفت: «من با دست خودم و شخصا هر شیعه و یا مبلغ تشیعی که در مصر ببینم را خواهم کشت.»
من نمی توانم بگویم شیخ حسن شحاته یک شیعه ی کاملا معتدل بود، چه اینکه ظاهرا شواهدی وجود دارد که _در سایه ی غفلت بعضی نهادها و علما_ پس از شیعه شدن او گروهی که بیش از همه سراغش رفتند و تحویلش گرفتند شیعیان تندروی مخالف وحدت بودند. بنابر این احتمال این وجود دارد که به تحریک و تهییج ایشان از او اظهارات تندی هم دیده شده باشد. اما این تک و توک اظهارات احتمالی هیچ کدام در برابر حساسیت موقعیت مصر و نگاه شیعه ستیز بخشی از دولت و جامعه دلایل محکمی نیستند که باعث شوند این اتفاقات سخت برای او بیافتند. البته حسن شحاته د وبار در دوران حاکمیت حسنی مبارک هم به زندان افتاده بود، آخرین بار همین چهارسال پیش بود که او به همراه سیصد تن دیگر از شیعیان دیگر مصر به بهانه ی یکی دو بار سفر به ایران! و با اتهام واهی کمک به حزب الله و تعدادی اتهامات امنیتی دیگر دستگیر شدند. سطری که در ابتدای یادداشت نوشتم از مصاحبه ای برداشتم که پس از آزادی او از زندان انجام شده بود.
صحبت های رئیس جمهور مصر دکتر محمد المرسی در نشست غیر متعهد ها در ایران را یادتان می آید؟ مقدمه ی معنادار و طولانی خطبه اش که توسط رسانه های ایرانی سانسور شد را یادتان می آید؟ یادتان می آید تنها کشوری بود که بر خلاف فضای کلی حاکم بر اجلاس درباره ی سوریه سخنانی مطابق میل سعودهای و اسرائیلی ها گفت؟ با این حال همان زمان هم معلوم بود که مرسی آن حرف ها را هم نه از روی اعتقاد بلکه از ترس آمریکا و عربستان مطرح کرده است. چه اینکه در این مدت کوتاه که از انتخاب شدنش می گذرد، وقتی با مسئولین روسیه و ایران صحبت می کرد نظرش به اوضاع سوریه مثبت می شد و مواضعی مشابه مواضع ما اتخاذ می کرد و هرگاه که آمریکایی ها حالش را می پرسیدند تبدیل می شد به یک شیعه ستیز درجه یک. سرانجام مرسی و اخوان المسلمینی که خودشان را خیلی از جمهوری اسلامی ایران، حامی فلسطین و مسلمان تر می دانستند و پیش از به قدرت رسیدن شعار بستن سفارت اسرائیل و لغو پیمان کمپ دیوید را می دادند، نه تنها پس از اینهمه مدت روابط خاضعانه و عاشقانه اش با اسرائیل را کاهش ندادند بلکه مرسی هفته ی پیش در کنفرانس «یاری سوریه» قطع کامل روابط خود را با سوریه اعلام کرد. از دیگر حاشیه های مهم این کنفرانس این بود که سخنرانان در حضور محمد المرسی منتخب مردم مصر، سخنان تندی را علیه شیعیان ایراد کردند و آنها را «نجس» خواندند.
دیروز در شب نیمه ی شعبان در خانه ی شیخ حسن مراسم جشن بر پا شد _در کشوری که بسیاری از سلفی ها همه ساله در آن «عاشورا» را جشن می گیرند_ تعداد زیادی از مزدوران، اوباش و جوانان سلفی به خانه ی شیخ حسن حمله کردند؛ آنقدر با چماق بر سر او و برادرش زدند که این دو شیعه ی امیرالمومنین به شهادت رسیدند. به جز شیخ حسن و برادرش دو نفر دیگر هم کشته شدند، و تعداد بسیار زیادی هم شدیدا مجروح. سلفی ها سپس خانه ی شیخ حسن را به آتش کشیدند و جنازه ها را در شهر چرخاندند. صورت یکی از جنازه ها بر اثر کشیده شدن آنقدر آسیب دیده است که پلیس هویتش را نمی تواند تشخیص بدهد. وحشتناک اینکه این حمله ی وحشیانه در سایه ی سکوت پلیس مصر انجام گرفته است. وحشتناک اینکه فیلم قتل و همچنین فیلم و عکس های کشاندن جنازه در کوچه ها در سایت های خبری منتشر شده است. دلم می سوزد که سایت های فلان آیت الله ضد وحدت (که پیشتر درباره ی یکی از اقداماتش نوشته ام) در این شرایط حساس هم احمقانه و کینه توزانه خبر شهادت شیخ حسن شحاته را طوری منتشر می کنند که خود باعث فتنه و تفرقه شود. مثلا در بعضی از این سایت ها و صفحه ها دیدم نوشته اند که «فرزندان عایشه» شیخ حسن را کشتند. یعنی اینها واقعا نمی فهمند چه دارند می کنند؟ که چه بلایی دارند سر اسلام می آورند؟
تفاوت عمده ای که سرزمین مصر با تمام دیگر کشورهای مسلمان که در آنها گرایشات سلفی قوی وجود دارد این است که در این کشور در کنار همه ی تندروی ها، چیزی به نام «فرهیخته» و «دانشمند» هم وجود دارد، فرهیختگانی که می توانند حکومت را به خاطر خیانتش به اسلام تحت فشار قرار دهند. همانطور که دیدیم سرانجام تقوا و تدبیر این فرهیختگان مسلمان توانست حتی خود جامعه ی دانشگاهی الازهر و بزرگانش، و خود محمد المرسی و دولتش را هم در برابر این جنایت عظیم تاریخی وادار به واکنش کند.
پیوند این مسئله با مسائل داخلی کشور و جهالت ها و حماقت های بعضی مردان سیاست، خود داستان غم انگیزی است که مرا طاقت گفتنش نیست.