به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات فارس، مراسم بزرگداشت عبدالرحیم سعیدی راد عصر دیروز در خبرگزاری فارس به عنوان چهارمین عصرانه ادبی فارس برگزار شد. در این مراسم که با حضور شاعران مطرح کشورمان برگزار شد، شاعران حاضر از این شاعر صادق و بیریای دزفولی گفتند که 4 دهه از عمرش در راه ادبیات میگذرد.
در ابتدای برنامه حسین قرایی که اجرای برنامه را بر عهده داشت گفت: تلاش عبدالرحیم سعیدی راد در حوزه نثر ادبی و شعر ستودنی است. در حوزه نثر ادبی هم خودش صاحب نظر و اثر است که میتوان این هنرمندی را در کتاب «حق با آفتابگردانها است» و «دیگر عرضی ندارم» به تماشا نشست و در حوزه شعر با عنایت به مقولههای مستحکم مذهب،انقلاب اسلامی و دفاع مقدس آثارش قابل بررسی است.
این برنامه با سخنان بهروز قزلباش شروع شد. این شاعر و منتقد ادبی در ابتدای سخنانش گفت: درباره سعیدیراد گفتنی بسیار است اما چیزی که سهم من است مختصری است. من مایلم پیش از اینکه درباره شخص سعیدیراد حرف بزنم. نکاتی را درباره بحث کلانتری در ادبیات انقلاب روشن کنم.
ادبیات انقلاب را میتوان از منظرهای مختلفی تقسیم کرد مثل ادبیات جنگ، ادبیات معاصر، ادبیات تبلیغ، ادبیات معرفتی. اما از منظر دیگر فارغ از گونهشناسی ادبی باید ببینیم در صورتبندی ادبیات با چه شاخصهایی مواجه هستیم و در این تقسیمبندی آیا افراد در تقسیمبندی نقشی دارند یا نه.
وی افزود: من سعیدی را در از سال 68-67 حوزه هنری میشناسم و از آنجا با او آشنا شدم و رفته رفته نزدیکتر شدیم. کارهایشان را تعقیب کردم. اگر چنانچه قائل به این باشیم که جمعآوری و طبقهبندی یکی از تقسیمبندیها در حوزه ادبیات باشد، آن وقت بسیاری از نامها زیر این سرفصل جمع میشوند که گویندهها و نامها متعدد هستند ولی حنجره، فکر و ایده یکسان. در اینجا سعیدی راد هم جایی که مجموعه شعر مستقل میدهد و هم جایی که با عنایت به علاقهمندیها و تفکراتش به نوعی انتخاب دست میزند و گردآوری میکند، در گروه ادبیات انقلابی متعهدی است که ذیل ایدئولوژی انقلاب اسلامی هویت پیدا کرده است و مشترک است در نامش با بسیاری از کسانی که مثل خود او فکر کردند و نوشتند. کارهایش منحصر به شعر هم نیست.
قزلباش اظهار داشت: علاقمندی او به شعر آیینی و عاشورایی این بخش را در کار او فربهتر کرده است هم در جمعبندی و انتشار اشعار در حوزه سایتهای اینترنتی و هم در حوزههای مکتوب و فارغ از ارزشبندی این کار که نشان از ارادت به اهل بیت دارد، به جمعآوری و گردآوری ادبیات و بعد توزیع آن از منظر این شاعر قابل بررسی و تامل است.
** شعر و ادبیاتش سالم و منزه و پاک است
وی افزود: یکی از مولفههای ادبیات انقلاب توجه به نهضت عاشورا و اهل بیت بوده و هست و مجموعههای مستقل فراوانی در این زمینه توسط گروه گردآورنده ادبیات خلق و تولید شده است. اما چرا عبدالرحیم سعیدی راد به ادبیات آیینی توجه بیشتری داشته و برای نوحههای زمان جنگ این کار با این وسعت انجام نشده اما برای عاشورا شده است؟
قزلباش در پاسخ به سوال مطرح شده، گفت: طبعا زمینههای انقلابی و اعتقاد به باورهای امام باعث پیوستگی باورها و تقویت توجه خاص او به مساله عاشورا و شعر آیینی شده است اما این کار کاملا تجربی و غیر حرفهای صورت گرفته است. البته هرچند خوب نیست در بزرگداشت نقدی مطرح شود اما چون ایشان بسیار پرظرفیت است و هم جایی باید حرفها زده شود تا دقتها بیشتر شود این مطلب را میگویم. منظور من از تجربی بودن به این معنا است که سلیقه بدون نظرگاه عالمانه و برگرفته از معیارهای ادبی دخیلی در گزینش شود. یعنی با توجه به اینکه صرفا اشعار قابل چاپ بودهاند، به مجموعه ورود پیدا کنند و بعد دستهبندیهای دیگر صورت نگرفته است.
وی اظهار داشت:سعیدی راد خوش قریحه است و دغدغهاش عمومی کردن نوع خاصی از ادبیات است. البته او در جمع در برخی دوستان شاعر به عنوان یک عضو حضور داشته اما حمایت لازم از او نشده است. او خوش خلق و بدون تکبر است و شعر و ادبیاتش سالم و منزه و پاک است. در کارهای او هیچ منعی نمیبینید از دسترس کودکان و نوجوانان دور نگه دارید، این نکته مهمی است که بعضی توجه ندارند.
** سعیدی راد یکی از رهبران ایدئولوژیک شعر انقلاب است
قزلباش گفت: او یکی از رهبران ایدئولوژیک شعر انقلاب است. شعرش ذیل شعر کسی تعریف نمیشود، شخصیتش هم ذیل شخصیتی نیست اما نامش مشترک است با بعضی نامها. هرچند این کار و این نوع تقسیمبندی ادبیات در حوزه ترویج سابقه طولانی مدت چندانی نداشته، اما باعث شده آن شبیهسازی و یکسانسازی شکل نگیرد و کارهای سعیدی راد به صورت منفرد و جداگانه هویت خودش را حفظ کند.
در ادامه برنامه حسین قرایی یکی از ویژگیهای شعر سعیدی را شعر اعتراض خواند و پس از خواندن شعر «من یک شاعر دولتیام» از این شاعر از محمدرضا سهرابینژاد دعوت کرد تا درباره سعیدی راد سخن بگوید. این شاعر در این جلسه گفت:من خوشحالم که به بچههای انقلاب، بچههای جنگ و به عبارتی بچه مسلمانها توجه میشود. البته تا کنون توجه شده اما گزینشی بوده و به یک عده ذیحق توجه نشده بود. یکی از دغدغهها من این بوده که چرا دچار بیمهری شدیم.
**شاعر دولتی حداقل ویلا و ماشین میگیرد
وی افزود: من دهه 50 در بازار کار میکردم و شعرهایی که آن دوران منتشر میشد را پیگیری میکردم و آن زمان همیشه برایم دردآور بود که چرا شاعر مسلمان نداریم. من کتابهای آن دوره دارم و آدم شرم میکند از خواندن اشعار شاعران آن دوران. تا اینکه انقلاب شد. از شاعران مسلمان در اوایل انقلاب 40-30 نفر بیشتر کشف نشده بودند و میر شکاک آن روزها در غربت بسیاری هر کس را از گوشهای پیدا میکرد.
سهرابی نژاد اظهار داشت: از شاعران انقلاب شاید 3-2 نفر بیشتر نماندهاند یا روشنفکر شد یا مثل ما دولتی و گوشهگیر هستند. یکی از چهرهها سعیدی راد است متواضع و زحمتکش، دردآشنا و دردمند. سعیدی راد در حوزههای مختلف کار کرده و این خیلی ذیقیمت است و مسئولان باید بفهمند نه اینکه با گروه گرایی اسامی خاص را مطرح کنند. از اینکه برای سعیدی راد بزرگداشت گرفته شده است باعث مباهات است.
وی افزود: یکی از ویژگیهای ایشان ثبات در شخصیت در اعتقادات است. امروز بعضی لجنپراکنی در شبکههای اجتماعی علیه شاعران انقلاب انجام میشود که اینها شاعر دولتی هستند اما شاعر دولتی ویلا میگیرد و ماشین دارد. ولی ما چنین نیستیم. ما پایبند اعتقاداتمان هستیم. بعضی قلم به دستهای ما ادای روشنفکری در میآورند اما امروز قلمهای سیاری از ما مقابل صهیونیست ایستادهاند و این مقدس است. نگذارید این شاعران افسرده شوند و با بعضی رفتارهای نادرست به گوشهای بخزند. مگر چند نفر شاعر داریم که شعر برای انقلاب دارند یا در جنگ حضور داشتند ما باید این ادبیات را پاس بداریم .
**مثل یک رزمنده از شعر انقلاب دفاع کرده است
سخنران دیگر این برنامه میلاد عرفان پور بود که به نمایندگی از شهرستان ادب به بیان سخنانی پرداخت و گفت: سعیدی راد از شاعرانی است که واقعا از شان شعر انقلاب اسلامی مثل یک رزمنده در صحنه جنگ دفاع کرده است. این دفاع گاه با واژگان بوده و گاهی با ایستادگی و برپایی بزرگداشت و برنامههایی که نقش اساسی در حفظ کیان شعر انقلاب داشته است.
وی افزود:هر جایی سخن از شعر آیینی میشنویم، نامی از سعیدی راد میبینیم امیدواریم این نشستها باعث شود ایشان با انگیزه بیشتر در این عرصه که ادامه راه حضرت سیدالشهدا است، ادامه راه بدهند.
عرفان پور درپایان سخنانش این رباعی را خواند و جایش را به علیرضا قزوه داد.
تا به سر ما سایه مولاست بیا/ تا در دل ما روضه زهراست بیا
حالا که قرار است بیایی ای مرگ/ تا نام حسین بر لب ماست بیا
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات فارس، مراسم بزرگداشت عبدالرحیم سعیدی راد که عصر دیروز در خبرگزاری فارس به عنوان چهارمین عصرانه ادبی فارس برگزار شد، با سخنان علیرضا قزوه ادامه پیدا کرد.
قزوه در این مراسم گفت: در عالم شعر افرادی که اهل هیاهو نیستند ولی کار میکنند، زیاد نیستند و یکی از آنها سعیدی راد است. او اگر 90 سال هم زندگی کند همان سادگی همیشهاش را دارد. او را از زمان دانشجویی در دانشگاه شهید چمران اهواز میشناسم با یک ژیان زرد رنگ و یک اتاق ساده که با همسرش و دو فرزندش در نهایت سادگی زندگی میکرد.
وی افزود: کمی بعدتر از این زمان که مصادف شد با فعالیتهای ما در روزنامه اطلاعات، اگر سعیدی راد و بچههای دزفول به ما کمک نمیکردند، آن ستون پا نمیگرفت که هم اکنون چراغ راهی شده است برای خاطرهنگاری از جنگ و حفظ خاطرات دفاع مقدس.
قزوه اظهار داشت: او همیشه پای ثابت کنگرههای دفاع مقدس بوده است.همیشه سادگی و بسیجی بودنش را داشته و آخرین همکاری ما به سایت شاعران پارسی زبان برمیگردد که ایشان و دوستان دیگر شبانه روز برای رونق و برپا بودن این سایت زحمت میکشند. و صداقت آقای سعیدی راد و تیم همراهش است که این سایت به این تعداد بازدید و عضو رسیده است و این نمونه یک کار بسیجوار است و همه ایستادند پای این کار.
**او یک الگوی مناسب برای شاعران جوان است
وی افزود: سایت شاعران پارسی زبان در تمام رویدادهای انقلاب و درباره هر یک از مناسبتها پر از شعر است. وقتی اتفاقی مثل شهادت شخصیتهای انقلابی میآید، در شعر شاعران ایران و حتی شاعران خارج تجلی پیدا میکند و از اتفاقات انقلابی استقبال میکنند. فکر نمیکنم سازمانهای عریض و طویل این قدر کار کنند و مطمئن هستم این کارها با برکت است و پیش خدا پاداش دارد.
مدیر دفتر آفرینشهای ادبی حوزه هنری اظهار داشت: از جهت ادبی و دانش ادبی که سعیدی راد دارد، او یک چهره شاخص است اما بیش از آن سلوک و روش او، آرامش و بی ادعایی او به چشم میآید. اینها همه نشانههای خوبی برای شاعران جوان است. امروز شاعران مغرور زیاد داریم که هالههایی را در دل خود و در اطراف خود ایجاد کردهاند اما امثال آقای سعیدی راد و اسماعیلی ثابت کردند میتوان خیلی صمیمی و خودمانی بود و علم و آگاهی هم داشت.
قزوه در ادامه با تشکر از خبرگزاری فارس در برپایی چنین برنامههایی گفت: این برنامه جای تشکر دارد.من همیشه اولین سایتی را که باز میکنم و به آن اعتماد دارم خبرگزاری فارس است و این قبیل کارها برای شاعران انقلاب قابل تقدیر است هرچه برای این بزرگان برنامه بگیرید، کم است. البته ای کاش فضای نقد و بررسی فراموش نشود و صرفا برنامه به جانب بزرگداشت گرفتن نرود. خیلی خوب است احترام بگذارید به کسانی که چند دهه زحمت کشیدهاند و خبر دارم در استان خودشان میخواهند بزرگداشت بگیرند و من از این برنامهها استقبال میکنم.
**شعر انقلاب روی شعر ضد انقلاب را کم کرده است
شاعر «مولا ویلا نداشت» گفت: الان فضای شعر انقلاب فضای غالب در شعر ما است و روی شعر ضد انقلاب را کم کرده و در همین حوزه بهترین شاعرها در جناح شعر انقلاب و ارادتمند به رهبری وجود دارد و همه اینها چند سر و گردن بالاتر از کسانی هستند که یکی دو بیت برای انقلاب شعر گفتند و امروز طلبکار و مدعی هستند. ما امروز در جبهه شعر انقلاب از چهرههای پیشکسوت بگیرید تا شاعران جوان چهره شاخص شعر انقلاب داریم که شعرشان یک سر و گردن از شعر کسانی که ادعا دارند، بالاتر است. و وضعیت شعر انقلاب خیلی خوب است. و تقریبا ماهی نیست که نام چند نفر شاعر انقلاب را در رسالههای دانشگاهی نبینم.
**شاعر اهل بیت وارد وادی مقدس شده است
سخنران بعدی این مراسم قادر طراوتپور رئیس دفتر شعر و ادب وزارت ارشاد بود. او در ابتدای سخنش با اشاره به شخصیت بول سلامه از شاعران مسیحی گفت: ایشان میگوید وقتی میگویند شیعیان هواداران علی هستند از این حرف ناراحت می شوم. در وجود هر انسان آزادهای یک روح شیعی نهفته است و همه آزادگان عالم شیعیان علی(ع) است و او و دیگر شاعرانی که مسلمان نیستند از این دریچه به جریان شعر عاشورا وارد میشوند. و شاعران عالم مسیحی از این دریچه که وارد میشوند، با توجه به احادیث مورد تایید ائمه اطهار هستند.
وی افزود: هر شاعری که به عرصه شعر اهل بیت وارد میشود نیازی ندارد که به او بگوییم چه بکند و چه نکند چون وادی مقدس است و خودش فخلع نعلیک میکند و قبل از ورود به شعر این کار را کند.
این شاعر در ادامه از برگزاری چنین برنامههایی تقدیر کرد و گفت: از خبرگزاری فارس و همه از شاعران حاضر باید تشکر میکنم و سلام آقای جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد را میرسانم و برای پدر و مادری که توانستند شاعری از سلاله فاطمه زهرا تربیت کنند ، آرزوی سلامت دارم.
طراوت پور در ادامه شعری زیبا در وصف حضرت علی اصغر خواند و جایش را به عبدالرحیم سعیدی راد داد. این شاعر در ابتدای سخنانش از همه حاضران یک به یک و از خبرگزاری فارس تشکر کرد و گفت: من شعر را از دوران جنگ شروع کردم از لحظاتی که در جبهه بودم و از احساس نیازی که حس میکردم.
**شعرم با دعای صبحگاه جبهه شروع شد
وی افزود: من شعر را از دعای صبحگاهی که با رزمندهها میرفتم و با شعارهایی که زیر لب زمزمه میکردیم، شروع کردم بعد دیدم شعرهایمان تکراری شده و کمکم شعارها را سرهم کردیم.و شعر ساختیم. بعد هم در شبهای سینهزنی در جبهه بود، که نوحه کم داشتیم و همان جا نوحه میگفتم. این جرقههای اولیه و احساس نیاز بود که باعث شد شعر گفتنم در جبهه رقم بخورد.
سعیدی راد گفت: هیچ وقت به شاعر بودن فکر نمیکردم. شاید ندانید اما از زمانی که که شعرهای من در مطبوعات چاپ میشود، دو سال گذشته بود، خانواده من نمیدانستند شعر میگویم البته نمیخواستم بدانند. قضیه این طور لو رفت که همشیره من برای الگوی خیاطی از روزنامه استفاده میکرد و ناگهان چشمش به اسمم میافتد و همه چیز لو میرود.
**قزوه یکی از اصلی ترین الگوهای من است
وی افزود: بعد هم انجمنهای شعری بود در دانشگاه اهواز و بهروز یاسمی از اولین کسانی بود که کمک کرد شعرهایم بهتر شود و او از اولین استادهای من است و 5 سال با هم انجمن شعر دانشگاه را میگرداندیم و در هر جلسه 300-200 نفر شاعر شرکت میکردند اما وقتی تهران آمدم کمکم جلسات از هم پاشید.
سعیدی راد اظهار داشت: قزوه یکی از اصلیترین الگوهای من تا کنون بود.وقتی میبینم این قدر کار میکند، حس میکنم مقابل فعالیتهای او کم میآورم مخصوصا سالهای اخیر اصلا به گردش نمیرسم. من در اداره دولتی کار میکنم و همیشه وقتم پر است ولی من وقتی آن کار و نوشتن کتابها را کنار هم میگذارم میبینم باز هم از قزوه عقبتر هستم.
وی افزود: من همواره سعی کردم از «دو رکعت عشق» به این طرف ارتباطم با آقای قزوه حفظ شود و از او الگو بگیرم و اگر چیزی هست، به همت تلاش آقای قزوه است. من از خودم چیزی ندارم و دوستانی که همت میکنند و ما را در جمع خودشان میپذیرند.
در پایان این مراسم از عبدالرحیم سعیدی راد با لوح تقدیر و هدایایی از طرف خبرگزاری فارس، حوزه هنری، سایت شاعران پارسی، موسسه شهرستان ادب، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رادیو کیش تقدیر شد