شعری و یادی از حجهالاسلام نیّر تبریزی
ای در غم تو ارض و سما خون گریسته
12 آبان 1393
19:10 |
0 نظر
|
امتیاز:
5 با 9 رای
شهرستان ادب: میرزا محمدتقی حجت‌الاسلام، معروف و متخلص به «نیّر تبریزی» از روحانیان و چهرههای درخشانِ شعر آیینی در دوره قاجار است. معروفترین اثر او «مثنویِ آتشکده» در روایتِ واقعه ی عاشوراست و سپس «لآلیِ منظومه» در مدایح و مراثی. دیوانِ نیّر تبریزی سال۸۶ با عنوان «گزارش عاشقانهی واقعهی عاشورا» به همتِ مرحوم بهروز ثروتیان منتشر شده است.
بسیاری از شعرهای مرحوم نیّر تبریزی تاهنوز در هیئتهای قدیمی و اصیل خوانده میشود و بسیاری از شعرهای او را همه شنیدهاند بیدانستنِ نامِ شاعر. از جمله این دوبیتیِ بسیار درخشان که به روایتِ مناجاتِ امام حسین (علیه السلام) با خداوند متعال میپردازد:
الهی! اکبر از تو، اصغر از تو
به خون آغشتگانم، یکسر از تو
اگر صدبار دیگر بایدم کُشت
حسین از تو، سر از، خنجر از تو
در افواه نقل است که شاعر بزرگ معاصر زندهیاد استاد محمدحسین شهریار گقته است حاضر است تمامِ ابیاتِ خود را با این بیتِ نیّر عوض کند:
ای فرس با تو چه رخ داده که خود باخته‌ای
مگر اینگونه که ماتی، تو شَه انداخته‌ای؟
یکی از شعرهای درخشانِ نیر تبریزی،ترکیببندِ ۲٨ بندیِ او در روایتِ عاشوراست که در کتابِ «لآلیِ منظومه» آمده است. شعری که سوای تعداد بندهایش، یادآورِ ترکیببندِ محتشم است. گفتنیست این ترکیببند نیر در همان دیوان که به اتمام بهروز ثروتیان فراهم آمده به اشتباه «ترجیعبند» معرفی شده.
ترکیببند نیر در مجموع از ساختاری زیبا و ابیاتی درخشان فراهم آمده است. اما این میان تکبیتهایی هستند که درخشش بسیار بیشتری دارند. برای مثال این بیت که بسیار هم امروزی مینماید:
بی شاهِ دین، چه روز، جهانِ خراب را؟
ای آسمان! دریچه ببند آفتاب را!
در ادامه، شما را به خواندنِ بندِ زیبایی از این ترکیببندِ عاشورایی دعوت میکنیم:
ای در غم تو ارض و سما خون گریسته
ماهی در آب و وحش به هامون گریسته
وی روز و شب به یاد لبت چشم روزگار
نیل و فرات و دجله و جیحون گریسته
از تابشِ سرت به سنان، چشم آفتاب
اشک شفق به دامن گردون گریسته
در آسمان ز دود خِیامِ عفاف تو
چشم مسیح، اشکِ جگرگون گریسته
با درد اشتیاق تو در وادی جنون
لیلی بهانه کرده و مجنون گریسته
تنها نه چشم دوست به حال تو اشکبار
خنجر به دست قاتل تو، خون گریسته
آدم پیِ عزای تو در روضهی بهشت
خرگاه درد و غم زده بیرون گریسته
گر از ازل تورا سرِ این داستان نبود
اندر جهان ز آدم و حوا نشان نبود
انتخاب و معرفی: حسن صنوبری
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.