«مایۀ اصلی شعر من رنج من است. به عقیدۀ من گویندۀ واقعی باید آن مایه را داشته باشد. من برای رنج خود شعر میگویم. فرم و کلمات و وزن و قافیه، در همه وقت، برای من ابزارهایی بودهاند که مجبور به عوض کردن آنها بودهام تا با رنج من و دیگران بهتر سازگار باشد.» (نیما یوشیج)*
شهرستان ادب: نزدیک به یک قرن از تحولات اولیۀ شعر پارسی و شکلگیری جریان شعر نو میگذرد؛ از آن روز که شاعری از دیار مازندران آواز «افسانه» سر داد و گوشها را با صداهای تازۀ شعر آشنا کرد. صدایی که برخاسته از حقیقت جهان بود و با استفاده از طبیعت زبان معاصر بیان میشد. با ندای «آی آدمهای» او شاعران بار دیگر چشم گشودند، و اینبار دیدن را از پنجرهای تازه به تماشا نشستند.
اما در طی تمام این سالها جریان شعر نو با راه پرفراز و نشیبی همراه بوده است. راهی که هر شاعر متعهد در هموارتر کردن آن سهمی داشته است، و به قدر توان خود مسیر آبادانتری را برای شاعران پس از خود به ارث گذاشته است.
امروز شعر پارسی دیگر نمیتواند تحت لوای شعر سنتی به حیات خود ادامه دهد. البته این به معنای حذف سنتهای خوب شعر از ذهن و زبان شاعر نوگرا نیست. شعر امروز چه غزل و چه حتی قصیده و مثنوی، و چه نیمایی و سپید و ... یک رسالت مشترک بر دوش خود دارد. شعر امروز، فرزند زمان خویش است و همین دیدگاه است که سبب شده قالبی چون غزل پابهپای شکلهای نیمایی و سپید به حیات خود ادامه دهد.
با اینحال شعر نیمایی با همۀ خیرخواهی و خدمت خود به شعر معاصر، همچنان از جمله مهجورترین جریانهاست. البته در سالهای گذشته مؤسسۀ شهرستان ادب با برگزاری جلسات و کارگاههای شعر نیمایی، و با نیت بهرهگیری از نظرات صاحبنظران این حوزه، سعی در معرفی هرچه بیشتر شعر نیمایی به شاعران نسل جوان داشته است. مؤسسهای که کارنامۀ انتشاراتش، مجموعهای از بهترین اشعار نیمایی را نیز در خود دارد. جدا از کارگاههای متفاوتی که شهرستان ادب طی اردوهای آفتابگردانها با موضوع شعر نیمایی برگزار کرده است و نیز طرح مباحث نظری این قالب شعری در سالهای اولیه حلقه آفتابگردانهای تهران، سال گذشته کارگاه تخصصی «خلوت نیمایی» با تدریس استاد امیری اسفندقه در موسسه شهرستان ادب برگزار شد. همچنین انتشارات این موسسه مجموعه شعرهای نیمایی شاعران معاصر از جمله آقایان مصطفی علیپور، مرتضی امیری اسفندقه، حمیدرضا شکارسری، حامد محقق، علیمحمد مودب و علی داودی را روانه بازار کتاب کرده است و این به جز فعالیتهای رسانه ای سایت و تیم رسانه ای شهرستان ادب در جهت ترویج شعر نیمایی بوده است.
در همین راستا اینبار بر آن شدیم تا پروندهای را به بازخوانی و تأمل در اشعار برجستۀ نیمایی در دهههای گذشته، اختصاص دهیم و به معرفی شاعران و نمونههای ناب نیماییسرودههای آنان بپردازیم.
اسفندماه را برای این پرونده، ماه خجستهای دیدیم؛ چراکه زادروز شاعران نوگرای بسیاریست. شاعرانی چون مهدی اخوان ثالث، عمران صلاحی، سیاوش کسرایی، هوشنگ ابتهاج، پرویز ناتل خانلری، و البته اسفندماه سالروز درگذشت نادرنادرپور نیز هست.
با ما در این پژوهش جمعی همراه باشید.
صفحه پرونده شعر نیمایی در سایت شهرستان ادب
http://shahrestanadab.com/پرونده-شعر-نیمایی
*(روشنتر از خاموشی- برگزیده شعر امروز ایران، به انتخاب و مقدمه مرتضی کاخی، ص ۸۴)