از «حسنا محمدزاده» به «رئیس‌جمهور منتخب ۱۳۹۶»

شهرستان ادب : یازدهمین مطلب از پرونده «نامه‌هایی به آقای رئیس جمهور» اختصاص دارد به سخنان خانم حسنا محمدزاده شاعر مجموعه قفس تنگی

سوال پرونده ما که از خانم محمدزاده و دیگر شاعران و نویسندگان پرسیده شده است چنین است:

* مطالبات فرهنگی شما از رئیس جمهور آینده و منتخب مردم در انتخابات ۱۳۹۶ چیست؟

حسنا محمدزاده:

ارزش و جایگاه اهالی قلم بر هیچ‌کس پوشیده نیست. در تأیید این سخن همین بس که معجزه آخرین پیامبر خدا(ص) حاصل قلم است و خداوند در قرآن به قلم سوگند خورده است.

مسلم است که اهالی قلم چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم نقش مهمی در انحطاط یا تعالی مردم دارند و همین امر، مسئولیت اصحاب قلم را دوچندان می‌کند. ارزشمندی هر قلم وابسته به پیام آن است و ماندگاری هر اثر به ریشه داشتن در حقیقت بستگی دارد. بنابراین اگر سلطۀ بی‌چون‌و‌چرای قلم به دست نااهلان و کسانی که عقایدشان در تضاد با ارزش‌های اصیل یک جامعه است بیفتد، می‌تواند بنیان‌های فکری و اعتقادی مردم را به خطر بیندازد.

با توجه به اهمیت انکار ناپذیر حضور اهالی قلم در جامعه، تأمین و حمایت فکری و اعتقادی و حتی معیشتی از این قشر باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های کلان هر نظام حکومتی باشد، زیرا در صورت ولنگاری و بی‌قیدی در عرصۀ قلم و بی‌اعتنایی به آن تبعات منفی‌اش گریبانگیر تمام جامعه خواهد شد.

گاه انتشار یک مطلب از سوی اصحاب قلم با ایجاد طوفانی عظیم به بیان معضلی می‌پردازد و جامعه را در رفع آن پیشتاز می‌کند و گاه انعکاس مطلبی باعث ایجاد تشنج در جامعه می‌شود.

حمایت بیش از پیش از اهالی قلم باید در دستور کار قرار بگیرد، اما مسلما منظور از حمایت، خرید تعدادی از کتاب‌های آن‌ها و انبار کردنش به شکل کتابخانه‌ای نیست...

امروزه «کتاب نخواندن» معضلی‌ست که حتی دامن‌گیر بسیاری از باسوادها هم شده است، هر چند در سال‌های اخیر نوع مطالعه مردم به دلیل ورود شبکه‌های اجتماعی مجازی تغییر یافته است.

اما یکی از دلایل اصلی اقبال نداشتن مردم به مطالعه، ریشه در نبود احساس نیاز به کتاب‌خوانی دارد. در واقع تا زمانی که لزوم مطالعه در جامعه فرهنگ‌سازی نشود، هر چقدر هم کتاب رایگان به مردم داده شود، جامعۀ کتاب‌خوانی نخواهیم داشت. شاید بتوان گفت در شرایط حال حاضر اقدام‌های زیر بنایی فرهنگی - حتی چند ساله - برای ایجاد این انگیزه در مردم به شدت مهم‌ است و البته نمی‌توان به سیستم معیوب پخش کتاب هم بی‌توجه بود.

وضع نامناسب توزیع کتاب از یک سو سبب استقبال نکردن مخاطبان از کتاب می‌شود و از سوی دیگر انگیزۀ نویسندگان و ناشران را برای ادامه کار کم کرده است.

و اما به عنوان یک زن اهل قلم باید بگویم که ظرفيت‌های زنان فعال در این حوزه بسيار بيشتر از فرصت‌هايي است که آن‌ها در اختيار دارند. هرگز به زنان فرصت‌های برابر با مردان داده نمی‌شود. شاید یکی از دلایل آن درگیری جامعه با نگرش‌های ذاتی و سنتی خود است و این‌که هنوز جامعۀ ما فرایند مردسالارانه دارد. برای همین وقتی در جایی هم حرکتی در جهت به جلو راندن حضور زنان و مسائل آن‌‌ها صورت می‌گیرد. خواه ناخواه این حرکت در ذات خودش ناقص می‌ماند. در نظام کارگزاری هم نگاه به زنان ابزاری است و زنان پایین‌تر از مردان در نظر گرفته می‌شوند، در صورتی که واقعا این‌گونه نیست. لذا مطالبۀ من، برنامه‌ریزی  دولت برای حضور قدرتمند زنان اهل قلم در عرصه‌های فرهنگی- اجتماعی جامعه است که مطمئناً بدون حمایت دولت توانمندی‌های آن‌ها به گفتمان تبدیل نمی‌شود. شاید بهره‌گیری از راهکارهای نخبگان و صاحب‌نظران در این زمینه و همچنین استفاده از حداکثر ظرفیت دستگاه‌های اجرایی بتواند تا حد زیادی برای حل این مشکلات کارآمد باشد.

در حالی‌که برخی فکر می‌کنند مشکلات معیشتی و اقتصادی مهم‌تر از سایر مسائل است از نظر من اولویت نخست کشور اصلاح مسایل فرهنگی‌ست.