نقد و بررسی رمان «بی‌کتابی» در اردبیل

شهرستان ادب: باحضور محمدرضا شرفی خبوشان و جمعی از داستان نویسان مطرح اردبیل از جمله رضا کاظمی، محمود مهدوی و امیر رجبی، رییس حوزه هنری استان اردبیل، رمان «بی کتابی» مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان اردبیل، در مراسمی که عصر دوشنبه 23 بهمن ماه 1396 در سالن اجتماعات حوزه هنری استان اردبیل برگزارشد، رمان «بی کتابی» مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
درابتدای این مراسم امیر رجبی، رییس حوزه هنری استان اردبیل ضمن خیرمقدم به حاضران از حضور نویسنده رمان«بی کتابی» در اردبیل ابراز خرسندی کرد و گفت: داعیان فرهنگ و ادب کشور نویسندگان هستند که نقش بسزایی در تعالی فرهنگی جامعه ایفا می کنند.
رجبی با بیان اینکه در همه جوامع حرف آخر را نویسندگان و داستان نویسان می زنند افزود: نویسنده‌ رمان«بی کتابی» دراین رمان منبعی غنی از اطلاعات در زمینه های مختلف را در اختیار خواننده قرار می دهد. و این نشان از عمق پیگیری و سواد و پژوهش محور بودن محمدرضا شرفی دارد. 
رییس حوزه هنری استان اردبیل تاکید کرد: در رمان «بی کتابی» نویسنده توانسته از واژه ها و کلمه ها استفاده درستی کرده و به واسطه آن فضایی جذاب و تاریخی را در رمان خلق کند. 
وی ادامه داد: گاهی در جزئیات این کتاب افراط شده و به نظر می‌رسد از کلمه‌های نامانوس زیاد استفاده شده است. اما روی هم رفته بعد از فصل اول، خواننده بر مدار نویسنده قرار گرفته و با لذت داستان را پی می‌گیرد. داستان مشروطه و به توپ بستن مجلس شورا از یک سو و غارت کتاب‌های نفیس از کتابخانه ناصری و مظفری از سوی دیگر توانسته داستان پرکششی را خلق کند.
درادامه این نشست حاضران نقدها و نظرات خود درباره رمان را با نویسنده درمیان گذاشتند و از تجربه های  نویسنده در خلق این اثر بهره مند شدند.
محمدرضا شرفی خبوشان، نویسنده رمان«بی کتابی» دراین نشست با بیان اینکه موفقیت یک اثر و نویسنده فرآیندی جمعی است و اگر یک اثر موفق به نظر می رسد درواقع نشان از همراهی مردم دارد، گفت: درکشورهای توسعه یافته در یک اقدام پسندیده برای خرید کتاب صف می بندند و این نه به خاطر آن است که راهها و شیوه های آسان دیگری برای خرید کتاب وجود ندارد، بلکه هدف از این مراسم و آیین دلگرمی دادن به نویسنده و حمایت همه جانبه از یک اثر هنری است، که متاسفانه در ایران ازاین فرهنگ فاصله داریم. 
خالق رمان«بی کتابی» در جواب نقدی به این مضمون که کلمات و واژه های به کار رفته در رمان صقیل و دشوار است و این کار درک برای خوانندگان عام را سخت می کند، گفت: یک نویسنده نباید مخاطب خود را دست کم بگیرد، هدف من از کاربرد کلمات و واژه های سنگین نه این بود که خواننده به دنبال کلمه باشد، بلکه می خواستم حس ندانستن را به خواننده القا کنم.
شرفی خبوشان افزود: دراین رمان سعی کردم انگشتم به رگ های حسی خوانندگان بگذارم، چرا که اگر خواننده یک اثر هنری در قالب رمان از خواندن اثر به وجد نیامده و احساساتی از خود بروز ندهد می توان با جرات گفت که آن اثر در القای معنا و مفهوم موفق عمل نکرده است، بنابراین به نظرم رمان «بی کتابی» در القای حس نمی دانم در مخاطب موفق بوده است.
نویسنده رمان«بی کتابی» اضافه کرد: دغدغه من دراین رمان القای درد بی سامانی و بی کتابی گذشته است.
وی تاکید کرد: قشر عظیمی از مردم به کلام ارزش قائلند بنابراین یک نویسنده باید سخت بنویسد تا خواننده مجبور شود با وجود دشواری خود را به جریان نوشته بسپارد.
این نویسنده با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته رمان عامل توسعه است گفت: رمان در جامعه مدنی نقش تاثیرگذاری دارد، چرا که به مردم واژه و کلام می آموزد، فرهنگ و آیین در اختیار خواننده خود قرار می دهد.
خالق رمان«بی کتابی» در پاسخ به این نقد که شاید این اثر قابل استفاده در کشورهای دیگر نباشد گفت: من نویسنده ای هستم که برای ایران می نویسم، برای مردمانی که با نَقل خو گرفته اند. و کاری با خارج از کشور ندارم که اگر هدفم نوشتن برای آنها بود باید به گونه دیگری می نوشتم.
این نویسنده گفت: روایت، ملت ها و کشورها را درست می کند و هرکشوری که کهن تر است، روایت کهن تری دارد و ایران جزو کشورهای کهن با روایت های ناب و ارزشمند است.
شرفی خبوشان اضافه کرد:داستان نویسان و رمان نویسان ناجیان روایت در کشور هستند چرا که امروزه به واسطه توسعه ابزارهای نوین ارتباطی روایت ها غبار فراموشی گرفته اند.
وی تاکید کرد: سابق براین در مهمانی ها بزرگترها نَقل می گفتند ولی امروز متاسفانه این رشته های ارتباطی سنتی پاره شده و افسار در اختیار وسایل ارتباطی نوین و فضای مجازی قرار گرفته است.
نویسنده رمان«بی کتابی» گفت: یک نویسنده خوب باید پژوهشگری قابل باشد، چرا که تحقیق برای نوشتن می تواند در پیدا کردن حس و انتقال مناسب آن به خواننده اثر، کمک شایانی بکند.