رونمایی از رمان «پس از بیست سال» در شیراز

شهرستان ادب به نقل از خبرگزاری مهر:  این اثر که در واپسین ماه‌های سال ۹۷ به بازار کتاب آمد و اولین‌بار به عنوان یکی از تازه‌ترین کتاب‌های مدرسۀ رمان شهرستان ادب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت ۲۰۱۸ رونمایی شده، قرار بود در هفتۀ هنر انقلاب در شیراز رونمایی شود، اما به علت سفر نویسندۀ اثر به مناطق سیل‌زده برای کمک به هموطنانی که از سیل آسیب دیده بودند، آیین رونمایی تا آخرین روزهای اولین ماه بهار به تعویق افتاد. 

اکبر صحرایی که آثار درخشانی چون «حافظ هفت»، «راز اشلو» و «دار و دستۀ دارعلی» را در کارنامه دارد، شنبه‌شب در آیین رونمایی و جشن امضای این اثر، دربارۀ رمان «پس از بیست سال» گفت: در ابتدا به نظر می‌آمد که حجم کار کمی برای مخاطب دافعه ایجاد کند، اما وقتی شروع به خواندن کردم متوجه شدم که این اثر کشش داستانی خوبی دارد و فضاسازی کار خیلی خوب از کار درآمده است.
وی با اشاره به اینکه مطالعه و پژوهش در خوب نوشتن خیلی تأثیرگذار است، ابراز کرد: تحقیقات قوی و تسلط بر موضوع در کنار قلم خوب باعث می‌شود باورپذیری کار افزایش یابد؛ از نظر من به عنوان مخاطبی که دستی در نوشتن دارد، این اثر بسیار باورپذیر شده؛ به‌طوری‌که وقتی اولین بار کتاب را خواندم، فکر می‌کردم شخصیت‌هایی مثل سلیم -که حدوداً ۸۰ درصد داستان را بر دوش دارند - واقعی هستند، درصورتی‌که امروز در گپ و گفتی که با نویسنده داشتیم متوجه شدم سلیم زاییدۀ تخیل نویسنده است و خیلی خوب و هنرمندانه شکل گرفته، تاحدی‌که در نظر مخاطب یک شخصیت تاریخی واقعی به نظر می‌آید.
صحرایی انتخاب موضوع و قلم سلیس و روان و تازگی و نوآوری در داستان‌نویسی را از نقاط قوت این اثر دانست و گفت: پرداختن به نقش زنان در برهه‌های مهم تاریخی نیز یکی از ویژگی‌های این رمان است. وی با خنده ادامه داد: البته اعتراض دارم که چرا بیشتر زنان این رمان شهید شدند.

نمرۀ بیست نویسنده خوش‌آوازۀ فارسی به رمان نو انتشار «پس از بیست سال»
این نویسندۀ توانمند تصریح کرد: این کتاب از نظر کمی و کیفی برای اولین چاپ یک نویسنده محشر است و باید به آن نمرۀ ۲۰ داد. البته در فصل‌بندی از نظر من مشکلاتی داشت. ما معتقدیم هر فصل از یک کتاب مثل قصه باید ابتدا، میانه و پایان داشته باشد؛ اما در این رمان گاهی بخش‌هایی از فصل با چند ستاره جدا می‌شود و بعد از ستاره با یک جهش سراغ بخش بعد می‌رویم. من به این نوع تقسیم‌بندی که نمی‌توان به آن فصل گفت انتقاد دارم. یا از لحاظ زمانی موارد معدودی در رمان بود که با سند تاریخی از نظر زمانی انطباق نداشت. البته در اثر هنری تاحدی طبیعی است.
صحرایی اظهار کرد: این رمان خیلی خوش‌خوان است و چندسال از یکی از برهه‌های مهم تاریخ اسلام و وقایع تاریخی که باعث شکل‌گیری تشیع می‌شود را در ساحت داستان به تصویر کشیده که کار ارزشمندی است. علاوه بر آن ریشۀ انحرافات بعدی که تا امروز در شکل‌گیری داعش هم ادامه دارد را در کتاب می‌شود دید. ما در حوزۀ تاریخ اسلام داستان خوب کم داریم، رمان پس از بیست سال را یکی از کارهای قوی و حجیم این عرصه می‌توان برشمرد؛ حتی به‌جرأت می‌توانم بگویم این رمان یکی از بهترین رمان‌هایی بوده که اخیراً خواندم.

 
یک سال نوشتم و دور ریختم، چون قانع نمی‌شدم
سلمان کدیور نویسندۀ کتاب نیز در این آیین توضیح داد: من ۴ سال برای نوشتن این کتاب تلاش کردم؛ در یک سال اول نسخۀ اولیه کار را نوشتم، اما چون از نظر ادبی خودم را قانع نکرد، تمام نوشته‌هایم را دور ریختم و پس از چندین ماه تحقیق بیشتر دوباره شروع به نوشتن کردم.
وی دربارۀ علت انتخاب زاویه دید در این اثر افزود: اکثر رمان‌های تاریخی دنیا معمولاً از زاویۀ دید دانای کل روایت می‌شود؛ چراکه نویسنده می‌خواهد یک قرائت از تاریخ را بگوید.
کدیور تصریح کرد: «رمان تاریخی با کتاب مستند تاریخی تفاوت دارد؛ در کتاب تاریخی نویسنده باید بی‌طرف باشد، اما در رمان تاریخی غالباً نویسنده بی‌طرف نیست و قرائت خودش را از تاریخ می‌گوید.
رمان پس از بیست سال هم برداشت سلمان کدیور از تاریخ امیرالمؤمنین و شخصیت‌ها و جریان‌های فکری ماجرای صفین است؛ این کتاب، یک کتاب تاریخی صرف نیست، بستر کار تاریخی است اما این اثر یک رمان و کتاب ادبی است.
صفین محل تضارب تمام جریان‌های فکری زمان خود بود
این هنرمند خوش‌آتیه در خصوص اینکه چرا واقعۀ صفین را برای نوشتن رمان انتخاب کرده، پاسخ داد: برایم مهم بود روی یک واقعه‌ای تمرکز کنم که محل تضارب تمام جریان‌های فکری زمان خود باشد؛ صفین چنین حالتی دارد. مهمترین نقطه‌ای از تاریخ است که دو نوع قرائت از اسلام با هم درگیر می‌شوند.
وی اضافه کرد: قصدم این بود که درگیری و جدال این دو نوع قرائت را روایت کنم.
کدیور تأکید کرد: به عقیدۀ من صفین از کربلا مهم‌تر است و یکی از اتفاقات جهان اسلام است که جا افتاده و مورد غفلت واقع شده است. اتفاقی که در کربلا می‌افتد ریشه در وقایعی مانند صفین دارد؛ روایت داریم که امام علی (ع) می‌فرماید: در حقانیت این نبرد اگر کسی شک کند در حقانیت خدا و نبی (ص) شک کرده است. یکی از علت‌هایی که به این قسمت از تاریخ اسلام پرداختم این بود که یک پردۀ مغفول از تاریخ تشیع را به زبان داستان روایت کنم.
کدیور یادآوری کرد: من به عنوان یک نویسنده، معترض جهان امروز هستم و تحتِ عنوان این کتاب اعتراضم را به جامعۀ امروز بیان می‌کنم؛ مهم‌ترین انگیزۀ من از نوشتن وقوع انقلاب اسلامی به عنوان یک تجربۀ حکومت دینی است. هر آنچه ما بکنیم، چه بخواهیم چه نخواهیم، به پای امیرالمؤمنین نوشته می‌شود. بنده سعی کردم افراد و جریان‌های سیاسی آن زمان را بشکافم تا آیینۀ عبرت امروز باشد.
این هنرمند دهۀ شصتی که بیش از یک دهۀ قبل، ابتدا با اشعار اجتماعی و عاشقانه به دنیای هنر گام نهاد، دربارۀ تازه‌ترین آثاری که در دست نوشتن دارد، خبر داد: آثار بعدی من هم داستانی است؛ به خاطر خلائی که در عرصۀ داستان حس کردم، بیشتر روی داستان تمرکز کردم. عرصۀ شعر انقلاب غنی شده و کمبود کمتری دارد. هم‌اکنون دو کار جدید در حد طرح دارم. البته هنوز قطعی نیست. یکی کار داستانی دربارۀ امام هادی (ع) قصد دارم انجام دهم -اگر خود حضرت توفیق بدهند- و یک رمان مدرن هم طرح زدم و در مراحل ابتدایی نوشتن هستم.
در پایان اکبر صحرایی و سلمان کدیور به سؤالات حضار دربارۀ این اثر پاسخ دادند و علاقمندان کتاب را با ۲۰ درصد تخفیف و امضای نویسنده از شهر کاغذی خریداری کردند.