شهرستان ادب: افتتاحیه‌ی مدرسه‌ی رمان، پنجشنبه مورخ سیزدهم شهریورماه در محل موسسه‌ی شهرستان ادب برگزار شد. این جلسه با قرائت قرآن و سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. چهارده عضوِ این مدرسه، مسئولان موسسه شهرستان ادب و تعدادی از اهالی داستان از جمله خانم بلقیس سلیمانی و آقایان جواد افهمی، حمیدرضا شاهآبادی، محمدحسن شهسواری، یوسف قوجق، محسن مومنیشریف و مهدی قزلی از جمله حاضران در این مراسم بودند.
محمدحسین نعمتی مجری جلسه در اولین بخشِ مراسم افتتاحیه از علی‌محمد مودب دعوت کرد تا سخنان خود را در خصوص مدرسه‌ی رمان آغاز نماید.
مودب پس از سلام و خوشامدگویی و تبریک به مناسبت میلاد مسعود امام رضا (ع)، در سخنان خود خلاصه‌ای از فعالیت‌های شهرستان ادب در حوزه‌ی داستان را ارائه داد: «مقارنت افتتاح مدرسه‌ی رمان با ایام دهه ی کرامت را به فال نیک می‌گیرم و امیدوارم این مدرسه منشا برکات و خیرات فراوان باشد. تجربیاتی که در کارگاه‌های رمان در سراسر کشور به دست آمده‌بود، به همت دفتر داستان شهرستان ادب احصا و مطالعاتی بر روی آن‌ها انجام گرفت و از مجموع این‌ها طرح مدرسه‌ی رمان استخراج شد و امیدواریم آینده‌ی این مسیر با همت عزیزان، روشن‌تر باشد و بماند.»
علی‌اصغر عزتی‌پاک: مدرسه‌ی رمان نتیجه‌ی تلاش مستمر شهرستان ادب در سه سال اخیر است | حضور سی نویسنده مطرح کشور به عنوان منتقد در طی دوره آموزشی مدرسه رمان
پس از این، نعمتی از علی‌اصغر عزتی‌پاک سخنانی در خصوص طرح و فعالیت‌هایی که منجر به شکل‌گیری این مدرسه شده‌است، به مخاطبان ارائه داد. وی در ابتدای سخنان خود پس از ابراز خوشحالی از دیدن نتیجه‌ی فعالیت‌های دفتر داستان، وضعیت مدرسه‌ی رمان را تشریح کرد: «در این سه سالی که ما بر روی این موضوع کار کردیم، از نویسندگان بزرگ مشورت گرفتیم و با اکثر کسانی که در ایران در حوزه‌ی رمان فعالیت می‌کنند هم‌فکری کردیم. پس از این ما وارد حوزه‌ی عملیاتی شدیم و با اساتیدی که در نظر داشتیم صحبت‌های نهایی را داشتیم. به نظر می‌رسد که اولین بار است که در کشور مجموعه‌ای هدف‌دار و هدف‌مند آموزش رمان‌نویسی را به عهده بگیرد. امیدواریم که استانداردهای جدیدی را در رمان‌نویسی نویسندگان جوان بتوانیم در این مدرسه ارائه دهیم. پیش‌بینی ما این است که حداقل سی نویسنده و منتقد در طول دوره‌ی مدرسه‌ی رمان حاضر شوند و به نویسندگان مدرسه درباره‌ی ابعاد مختلف رمان‌نویسی مانند زبان و فلسفه‌ی آن اطلاعات لازم را ارائه دهند. گفتنی است که این نویسندگان بر اساس پیشنهادات هنرجویان و اساتید حاضر در مدرسه‌ی رمان و بر اساس نیازهایی که پیش می‌آید انتخاب خواهند شد و در این دوره‌ها حضور می‌یابند. تلاش ما بر این است که وقتی یک دوره از مدرسه تمام می‌شود، نویسنده‌ای که نویسندگی را پیش از این شروع کرده و رمان‌هایی را به جامعه‌ی ادبی تحویل داده‌است، کاملا بر رمان و سویه‌های آن، اشراف داشته‌باشد و هم با انواع ادبی دیگر و نگاهی عمیق به این ژانر داشته‌باشد و جدیت و تاثیرگذاری آن را دریافته‌باشد. هدف نهایی ما این است که با تلاش اساتید و نویسندگان جوان و پشتیبانی موسسه‌ی شهرستان ادب، رمان‌هایی که با نشان مدرسه‌ی رمان چاپ می‌شوند، با کیفیتی قابل قبول مخاطبان خود را داشته و منجر به اعتماد آن‌ها شود. چشم‌انداز ما این است که گسترش پیدا کنیم؛ البته چندان به گسترش کمی فکر نمی‌کنیم و ارتقای کیفیت مدنظر ما است و امیدواریم از رهگذر مدرسه‌ی رمان، بتوانیم استعدادها و نویسندگان کشورمان را در سطح بین‌المللی معرفی کنیم.»
محسن مومنیشریف: توجه به ادبیات کهن و غنی ایران در کنار ادبیات جهان، می‌تواند جایگاه رمان را در ایران ارتقا دهد.
سپس محمدحسین نعمتی از مومنی رییس حوزه‌ی هنری، دعوت کرد تا سخنان خود را در مورد مدرسه‌ی رمان به گوش حاضرین برساند. مومنی پس از سلام و عرض ادب به حاضرین در جلسه و تشکر از مسئولین موسسه‌ی شهرستان ادب، ضمن آرزوی موفقیت برای نویسندگان جوان، تاکید کرد: «در قرآن آیه‌ای هست که برای نویسندگانی که برای اسلام و دین، انجام وظیفه می‌کند، می‌تواند در حکم مانیفستی باشد: مَن کانَ یُریدُ العِزَّه، فَللّه العِزَّه جمیعاً. اِلیهِ یَصعَدُ الکَلِمُ الطَّیِّب وَ العَمَلُ الصّالحُ یَرفَعُهُ. از نظر قرآن منشا همه‌ی عزت‌ها خدا است و مهم این است که کلام پاک است که به سوی خدا صعود می‌کند و جاودانه می‌شود؛ به شرط اینکه همراه با عمل صالح باشد. امروزه ادبیات و هنر انقلاب اسلامی، جایگاه بسیار والایی در کشور دارد؛ از نظر مخاطب، یکی از پرمخاطب‌ترین حوزه‌ها است و از تاثیرگذارترین بخش‌های ادبی است.مکتب ادبی و هنری انقلاب اسلامی، ویژگی‌هایی دارد که مشهود است و ویژگی‌ها و مشخصه‌‌هایی دارد که آن را از سایر حوزه‌ها مجزا و جدا می‌کند. هرچند باید قبول کنیم که پس از هر انقلاب اجتماعی و سیاسی، در حوزه‌ی ادبیات هم انقلاب‌هایی رخ می‌دهد، اما این اتفاق در کشور ما در غربت افتاد. عرصه‌ی رمان، عرصه‌ی پرمخاطبی است و آنچه که مکتب ادبی هنری انقلاب اسلامی را متمایز می‌کند، نوع نگاه ما به هستی و انسان است. شاید یکی از عوامل این که رمان ما آن‌طور که باید و شاید هم در کشورمان رشدی نداشته‌است و هم در جهان جایگاهی پیدا نکرده‌است، یکی از دلایل نگاه مدام به خارج از کشور و جدایی از ادبیات درونی و آداب و رسوم کشور است. مزیت مکتب ادبی هنری انقلاب توجه به سنت‌های این کشور است و منجر به استقبال مردم نیز شدند و به همین دلیل توجه به متون کهن و ادبیات غنی ما می‌تواند امکانات بسیاری را برای مخاطبان فراهم کند.»
بلقیس سلیمانی: در ایران هنوز از ظرفیت‌های رمان به خوبی استفاده نکرده‌ایم | تمرکز بر «رمان» در انتخاب اسم مدرسه رمان به جای «داستان» تشخیص دقیقی است
پس از این، محمدحسین نعمتی، خانم بلقیس سلیمانی را دعوت کرد تا سخنان خود را به گوش حاضرین در این جلسه برساند. وی در ابتدای سخنان خود پس از تشکر از مسئولین شهرستان ادب، سخنان خود را آغاز نمود: «حقیقت مطلب این است که زمانه‌ها، ژانرهای ویژه‌ی خودشان را تولید می‌کنند. رمان فرزند عصر و زمانه‌ی جدید است و اگر ما این ضرورت را درنیابیم که از ظرفیت‌های آن استفاده کنیم و آن را نشناسیم و این گونه‌ی بیانی را به خوبی درنیابیم، دچار خسران شده‌ایم. با توجه به شرایط ما به عنوان کشوری که در این صد ساله‌ی اخیر دچار تحولات بسیار عمیق و همه‌جانبه شده‌است، ژانری مانند رمان، ظرفیت و استعداد این را دارد که این دگرگونی‌ها و تغییرات را به خوبی بازنمایی کند. علت آن هم این است که رمان از میان گونه‌های بیانی دیگر، گونه‌ای بیانی گشوده و گسترده‌ای است و با می‌توان گفت که توان گستردگی را در خود دارد. به همین دلیل من فکر می‌کنم گاه‌گاهی که صحبت از این می‌شود که رمان در جهان جدید در غرب به بن‌بست رسیده‌است و یا از مرگ رمان صحبت می‌شود، این ویژگی جهان پیرامونی و جهان‌های ما نیست که جهان‌های پویایی هستند و دچار تغییر و تحول می‌شوند. ما هنوز از ظرفیت این گونه‌ی بیانی استفاده نکرده‌ایم و اگر در غزب به بن‌بست رسیده‌است، به نظر می‌رسد در اینجا در آغاز راه باشد. به همین دلیل، شهرستان ادب خیلی خوب به این تشخیص رسید که مدرسه‌ی رمان راه‌اندازی شود. رمان بیش از هرگونه‌ی بیانی دیگری، فرهنگ ایرانی و روح انسان ایرانی را رمان ایرانی می‌تواند به غرب و به جهان‌هایی غیر از ما برساند.»
وی در ادامه‌ی سخنان خود در مقایسه‌ای میان سینما و رمان در خصوص صدور فرهنگ ایرانی به دیگر کشورهای جهان، تصریح کرد: «بعضی معتقدند که رسالت صادرکردن فرهنگ ایرانی بر عهده‌ی سینما است؛ اعتقاد من این است که سینما به دلیل اینکه بیش از اندازه با تکنولوژی سروکار دارد، نمی‌تواند به اندازه‌ی رمان که با زبان فرهنگ و المان‌های فرهنگی را به دیگران معرفی کند، موثر باشد. زبان برخاسته از تاریخ، فرهنگ و روح است و پیوندی ناگسستنی با آن‌ها دارد و به همین دلیل می‌توان این گونه‌ی بیانی را یکی ار تاثیرگذارترین و پرمخاطب‌ترین گونه‌های بیانی در ایران و جهان دانست و آن را وسیله‌ای قرار دهیم تا فرهنگ خود را به کشورهای دیگر صادر کنیم؛ از این رو می‌توان ادعا کرد که این اقدام موسسه‌ی شهرستان ادب، اقدامی کاملا هوشمندانه بوده‌است. از این گونه‌ی بیانی باید برای معرفی «خود ایرانی» که با «خود غربی‌ها» کاملا متفاوت است و علاوه بر این، «خود زمان‌مند» ما هم که در این بستر زمانی در حال رشد است و دچار تحول می‌شود، برای بازتولید و آفریدن خود به گونه‌ی زبانی گسترده و منعطفی مانند رمان نیازمندیم.»
مهدی قزلی: ابتکار شهرستان ادب، آرزوی ما در زمان جوانی بود.
پس از این، مجری برنامه‌ی افتتاح مدرسه‌ی رمان، ضمن تایید سخنان سرکارخانم سلیمانی، از مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی دعوت کرد تا به سخنرانی بپردازد. مهدی قزلی، پس از سلام و عرض ادب به حاضرین در جلسه، سخنان خود را آغاز نمود: «در نسل ما، کسانی که علاقه‌ای به نویسندگی داشتند، دسترسی به این امکانات تقریبا آرزویی شبیه به محال بود. ابتکار دوستان ما در شهرستان ادب، باعث شد انرژی‌ای که ما در آن سال‌ها هدر می‌دادیم حداقل در مورد نویسندگان جوانی که قرار است در این دوره شرکت کنند هدر نرود. آموزش ادبیات خلاق در کشورهای انگلیسی زبان و به خصوص امریکا، مبتنی بر گفتگو با کسانی است که کتاب دارند و یا اهل جدی حوزه‌ی نوشتن هستند. اما محافل ادبی این‌چنینی آفت‌هایی دارند که به استاد محدود می‌شود و نویسنده‌ی جوان، اجازه‌ای ندارد که از حد استاد فراتر برود. این اتفاق بیشتر در شهرستان‌ها رخ می‌دهد و مدرسه‌ی رمان باید مراقب باشد که به این آفت دچار نشود؛ هرچند که انتخاب اساتید به حدی دقیق و حرفه‌ای بوده‌است که احتمال بروز این مورد نزدیک به محال است.»
قزلی در ادامه‌ی سخنان خود، با اشاره به شرایطی که پس از این مدرسه‌ی رمان طی خواهد کد، افزود: «آنچه که باعث می‌شود نویسنده‌ای، یک نویسنده‌ی حرفه‌ای شود، این نیست که چطور بنویسد، این است که چه چیز را بنویسد. در این سوال که چه چیزی در داستان‌ها گنجانده‌شود، یک بخشف بخش فکری است و بخش دیگر، با آموزش اتفاق می‌افتد؛ در واقع به نظر می‌رسد تجربه‌ی زیسته‌ی کسانی که به دنبال تاثیر بر جامعه‌ی مخاطبان جدی و گسترده هستند، باید تجربه‌ی زیسته‌ی فربه و چگالی باشد. به همین دلیل است که افرادی که از جنگ برگشته‌اند، با حداقل استعداد و استمرار در نوشتن توانسته‌اند آثار خوبی را به جامعه‌ی ادبی عرضه کنند.»
پس از این، نعمتی آقای پارسا را به عنوان نماینده‌ی نویسندگان جوانی که در دوره‌ی نخست مدرسه‌ی رمان حضور خواهند داشت دعوت کرد تا سخنان خود را در خصوص مدرسه‌ی رمان به سمع حاضرین در جلسه برساند. وی پس از سلام و عرض ادب، سخنان خود را بدین صورت آغاز نمود: «ایده‌ی مدرسه‌ی رمان، ایده‌ای کاملا تجربی است و این برای من که قرار است در این دوره‌ها شرکت کنم، ایده‌ای کاملا جذاب است. بر اساس جمله‌ای که باختین دارد رمان تنها ژانری است که فرجام‌نیافته است و از این جهت است که مکالمه‌گراترین ژانر ادبی است؛ به این معنا که در رمان همه‌ی قواعد از ابتدا مشخص نیست و از این جهت هم هست که تعریفی از رمان نمی‌شود ارائه داد، بیشتر توصیف از رمان ارائه شده‌است و به همین دلیل است که انعطاف و تجربی‌بودن در آموزش رمان خیلی مهم است و به نظر می‌رسد یکی از مواردی است که مدرسه‌ی رمان در برنامه‌ی خود می‌تواند آن را لحاظ نماید.»
در پایان این جلسه، نعمتی به نمایندگی از مسئولین شهرستان ادب، از حاضرین در جلسه تشکر کرد و آرزوی موفقیت روزافزون برای آن‌ها داشت. این جلسه با گرفتن عکس یادگاری، پایان پذیرفت و کلاس‌های مدرسه‌ی رمان به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
