وضعیت زبان فارسی در بلغارستان

شهرستان ادب به نقل از تسنیم: سلطه قریب ۵۰۰ ساله دولت عثمانی و غلبه زبان ترکی- عربی و قرابت‌های آن با زبان فارسی موجب شده که حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لغت فارسی در زبان بلغاری یافت شود که مورد استعمال هستند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا،‌سابقه روابط رسمی دیپلماتیک میان ایران و بلغارستان به بیش از 120سال یعنی سال 1276 شمسی مطابق با 1897 میلادی می‌رسد اما قرابت‌های تاریخی و ریشه‌ای میان دو ملت بیش از این دوران است؛ چراکه گستره سرزمینی حوزه تمدنی ایران در قرون گذشته به سواحل مدیترانه و همسایگی با اروپایی جنوب شرقی و حوزه بالکان می‌رسیده که آثار تمدنی و تاریخی آن تا هم‌اکنون نیز نمایان و مشهود است.

تاریخ‌نگاران بلغاری برای هویت تاریخی و موجودیت ملت بلغار ریشه هند و اروپایی قایلند. ضمن آن‌که سلطه قریب 500 ساله دولت عثمانی و غلبه زبان ترکی- عربی و قرابت‌های آن با زبان فارسی موجب شده که حدود 500 تا 1000 لغت فارسی در زبان بلغاری یافت شود که مورد استعمال هستند. تحقیقات باستانی در میان محققان مؤخر بلغاری به ارائه فرضیاتی مبنی بر منشاء ایرانی بودن قوم بلغارها و ریشه‌های ایرانی نژاد بلغارها می‌پردازد، که اخیراً و طی 50 سال گذشته در رسانه‌های عمومی این کشور نیز به آن پرداخته شده است. به این ترتیب بدیهی است که زبان فارسی در کشور بلغارستان مورد توجه ویژه قرار گیرد.

تدریس زبان فارسی در بلغارستان پس از جنگ جهانی دوم و در سال 1959 میلادی برابر با 1337 شمسی به‌صورت واحد درسی اختیاری در رشته ترک‌شناسی در دانشگاه صوفیه آغاز شد و سپس با افتتاح رشته‌های هندشناسی و عرب‌شناسی، زبان فارسی جزء واحد درسی این رشته‌ها نیز قرار گرفت. در سال‌های تحصیلی 1370-1369 شمسی و 1992-1991 میلادی زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان رشته‌ای فرعی در دانشگاه صوفیه ایجاد و زبان فارسی، دستور زبان، تاریخ ایران، ادبیات کلاسیک و ادبیات معاصر ایران جزو برنامه درسی آن قرار گرفت. در همان سال به‌دلیل علاقه زیاد به این زبان، رشته «زبان و ادبیات فارسی» به‌عنوان رشته دوم رسمیت یافت. سپس رشته ایران‌شناسی به عنوان رشته دانشگاهی مستقل در بخش شرق‌شناسی دانشکده زبان‌ها و فرهنگ‌های شرقی دانشگاه صوفیه طی سال‌های تحصیلی 72-1371 شمسی برابر با 1994 میلادی تاسیس شد و از آن پس تاکنون دانشگاه صوفیه هر سال اقدام به پذیرش دانشجویانی در این رشته می‌کند.

زبان فارسی در مراکز  تحقیقاتی و آموزشی:

دانشگاه‌­ها

دانشگاه صوفیه:همان­طور که پیشتر نیز عنوان شد، رشته ایران شناسی در مقطع کارشناسی در سال تحصیلی 1371 در دانشگاه صوفیه راه اندازی شد. ‌اکنون این رشته  در مقطع کارشناسی با 22 واحد اجباری و 40 واحد اختیاری بخشی از کرسی شرق‌شناسی کلاسیک مرکز زبان‌ها و فرهنگ‌های شرقی دانشگاه صوفیه است. در هر سال تحصیلی دانشگاه دولتی صوفیه به‌طور متوسط 10 تا 15 دانشجو از طریق کنکور در رشته ایران‌شناسی و زبان فارسی می‌پذیرد. به همین تعداد نیز در رشته‌های ترک‌شناسی و عرب‌شناسی، دانشجویان زبان دوم خود را زبان فارسی انتخاب می‌کنند. دوره کامل کرسی ایران‌شناسی 4 سال تا دریافت درجه لیسانس است. در سال تحصیلی 2009-2008 میلادی برابر سال تحصیلی 87-1388 شمسی مقطع کارشناسی ارشد رشته ایران شناسی با عنوان درس گسترده تری به نام "جامعه شناسی هند و ایران" راه اندازی شد و مبادرت به پذیرش دانشجو نموده که کماکان ادامه دارد و طی سال های اخیر، فارغ التحصیلان آن که با زبان فارسی آشنایی پیدا کرده‌اند، جهت ادامه تحصیل بصورت بورسیه در مقطع دکترای زبان فارسی در دانشگاه تهران و یا دانشگاه بین المللی امام خمینی(س) در قزوین اشتغال به تحصیل می‌یابند.

مدارس

مرکز آموزش زبانهای شرقی مجتمع تحصیلی 18:  این مجتمع تحصیلی18 از مقطع ابتدایی تا دبیرستان فعالیت کرده و از مراکز آموزشی قدیمی شهر صوفیه است که زبانهای ژاپنی، چینی و فارسی در آن تدریس می‌‌شود. در نهم آذرماه 1385، اتاقِ زبان فارسی این مدرسه،  با حضور میهمانانی از وزارت آموزش و پرورش، شهرداری صوفیه، دانشگاه صوفیه ، سفیر و کاردار جمهوری اسلامی ایران افتتاح شد. زبان فارسی در این مجتمع تحصیلی جزء زبانهای اجباری بوده و آموزش آن از کلاس پنجم تا پایان دوره متوسطه می باشد
مجتمع تحصیلی 144:  آموزش زبان فارسی از سال 1384 در این مجتمع آغاز شده و به­عنوان زبان دوم اجباری توسط دانش آموزان داوطلب انتخاب می گردد. آموزش زبان فارسی در این مجتمع از سوم دبیرستان آغاز می­شود و دوره آن چهار ساله است. همچنین برای سایر دانش آموزان داوطلب نیز کلاس آزاد برگزار می شود.        
دوره­‌های آزاد

1-کلاس­‌های آزاد در محل رایزنی:رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران همه ساله اقدام به برگزاری کلاس ها و دوره­‌های آموزش زبان فارسی در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته می‌­کند.

2-کلاس­‌های آزاد دانشکده زبان­‌های خارجی دانشگاه پلودیف:  به دنبال توافق رایزنی فرهنگی  با مسئولین  دانشگاه شهر پلودیف ، کلاسهای آزاد آموزش زبان فارسی از سال 1389 در دانشکده زبان­های خارجی این دانشگاه آغاز شده و با حمایت های مادی و معنوی رایزنی فرهنگی فعالیت می­کند.

3-برگزاری دوره‌­های آزاد زبان فارسی در دانشگاه اسمولیان: دانشگاه شهر مسلمان نشین اسمولیان، مرکز دیگری است که در آن دوره‌­های آزاد آموزش زبان فارسی با حمایت مادی و معنوی رایزنی فرهنگی انجام می‌شود.

تاکنون گروه های زیادی از دانشجویان و اساتید بخش ایران‌شناسی برای دوره های دانش افزایی زبان فارسی و ایرانشناسی وآشنایی بیشتر با فرهنگ و تاریخ  ایران به ایران سفر کرده‌اند.