به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «فستیوال خنجر» عنوان مجموعه‌ای جدید از سیدحسن حسینی، شاعر و از پایه‌گذاران شعر انقلاب، است که توسط اسماعیل امینی جمع‌آوری و تدوین شده است. در این مجموعه علاوه بر ارائه شعرهای تاکنون منتشر نشده حسینی، تعدادی از مقالات اسماعیل امینی در رابطه با رویکرد سیدحسن حسینی به شعر طنز و چرایی به کارگیری کلام طنازانه در سروده‌های وی مورد بررسی قرار گرفته است.
سیدحسن حسینی از پایه‌گذاران شعر انقلاب بود که بسیاری او را از جمله اساتید شعر در حوزه ادب آیینی می‌دانند. حسینی در کنار شعر آیینی، به شعر طنز نیز اهتمامی ویژه داشت. طی سال‌های گذشته چند مجموعه از اشعار طنز وی به چاپ رسیده‌اند که از این جمله می‌توان به «نوشدارو و طرح ژنریک» و «براده‌ها» اشاره کرد.
امینی پیش از این به بررسی سروده‌های طنز حسینی پرداخته بود و حالا در این مجموعه جدید، علاوه بر اینکه تعدادی از اشعار را برای اولین‌بار منتشر می‌کند، به نقد و بررسی این دسته از اشعار هم پرداخته است. امینی در رابطه با این مجموعه به خبرنگار فرهنگی تسنیم گفت: «فستیوال خنجر» شامل شعرهای طنز تاکنون منتشر نشده از این شاعر است که توسط خانواده وی در اختیار من قرار گرفت. در این اثر علاوه بر مقالات گذشته، مقالاتی جدید نیز ارائه می‌شود که ناظر بر همین اشعار جدید است. در مجموع کتاب 200 صفحه را شامل می‌شود که در ایام نمایشگاه توسط سوره مهر به بازار کتاب می‌آید.
وی ادامه داد: در این مقالات از تکنیک‌های مختلف زنده‌یاد حسینی در خصوص اشعار طنز او صحبت رفته است. بخشی از این مقالات که پیش از این منتشر شده بود، به بررسی کتاب‌هایی مانند «نوشدارو و طرح ژنریک» و «براده‌ها» می‌پردازد. در این بخش شخصیت‌های این آثار مانند عارف، زاهد، عاشق و تاجر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در کنار این شیوه حسینی در شعر طنز و ساختار اشعار نیز مورد بررسی قرار گرفته است. به عنوان نمونه محور مقاله در «براده‌ها» جملات کوتاه اما تأثیرگذار حسینی در قالب این کتاب است. همچنین یکی از وجوهی که در اشعار او بسیار پرتکرار حضور دارد، اما کمتر به آن توجه می‌شود، استفاده از ابیات طنز در خلال اشعارش است که این وجه هم مورد بررسی قرار گرفته است.
«فستیوال خنجر»؛ نیشتری می‌زند به دردهای امروز ما
این شاعر در ادامه به تفاوت میان «فستیوال خنجر»با دیگر آثار حسینی پرداخت و یادآور شد: اساس موضوع سروده‌های کتاب جدید با دیگر آثار متفاوت است. محوریت نظر شاعر در این دسته از سروده‌ها انسان معاصر و وضعیت زندگی اوست. اشعار ملموس هستند و کمتر به موضوعات فلسفی و عقیدتی کار دارد. یکی از ویژگی‌های اشعار طنز حسینی که در این مجموعه هم به خوبی قابل مشاهده و ملموس است، تأکید بر چهارچوب اعتقادی شاعر است که وضعیت انسان را در جهان، چگونگی و بایستگی آن را از این منظر می‌نگرد.
امینی در پاسخ به این پرسش که آیا حسینی همانند حوزه شعر آیینی، در وادی طنز هم تأثیرگذار و الهام‌بخش است یا خیر، گفت: بله، نقش حسینی در این زمینه نیز قابل بررسی است. طی سال‌های اخیر شعر را به دو وجه جدی و طنز تقسیم‌بندی می‌کنند، حال آنکه به نظر می‌رسد که این نوع تقسیم‌بندی در شعر امروز کمی دچار اختلال است. ما در سال‌های اخیر شعرهای طنزی داریم که گرچه لحنی طنزگونه دارند، اما منظور آنها جدی است. در کنار این طنز این روزها زبان جدی‌ای دارد. ظرافت سخن در این حوزه قابل بررسی است. حسینی از جمله شاعران اولیه بود که به این وجه از شعر طنز توجه داشت و زبان را از سخافت به سمت ظرافت و استواری برد. زبان حسینی در عرصه طنز مانند زبان او در دیگر اشعارش است و همین نوع نگاه است که طنز را به سمت جدی‌گویی می‌برد و آن را از حالت تفنن و محفلی جدا می‌سازد.
طنز برای حسینی ابزار نیست، هدفی است فراتر از نگاه‌های معمول
وی یادآور شد: شعریت در سخن طنز حسینی با برخی دیگر از شاعران این حوزه متفاوت است. او در این وادی نظام فکری مشخصی دارد و ناظری است که با هوشمندی نگاه می‌کند. او طنز را به مثابه ابزاری برای تفنن نمی‌نگرد، بلکه خنده را وسیله هدف بزرگ‌تری قرار می‌دهد.
امینی در ادامه به وضعیت شعر طنز در سال‌های اخیر اشاره کرد و افزود: شعر طنز در سال‌های اخیر، دوره حیات رو به رشدی داشته است که عمده این پیشرفت‌ها، به خصوص در میان شاعران جوان، بیشتر معطوف به توجه و تأمل شاعران بر سرروده‌های الگوهای موفقی مانند عمران صلاحی و حسینی است. شعر طنز انقلاب مرهون تلاش‌های افرادی چون حسینی است که توانسته با این حرکت رو به رشد، کم‌کم توجه مجامع علمی را هم به خودش جلب کند. شعر شاعران جوان در این حوزه پویاتر شده و شاعران امروز تجربه کارکردن در قالب‌های جدیدتر هم دارند.
با کمدی‌سازی ذائقه‌ها را تغییر می‌دهیم
گردآورنده کتاب «فستیوال خنجر» افزود: یکی از مشکلاتی که امروزه شعر طنز با آن مواجه است، تغییر ذائقه مخاطب از قبل برخی از فیلم‌ها و برنامه‌های به اصطلاح طنز است که بیشتر در جهت انبساط خاطر تولید می‌شوند. مردم عادی نیز تعریف درستی از طنز ندارند و هر شعر موزون و مقفی که مایه‌هایی از شوخی را در خود داشته باشند، طنز می‌دانند. حال آنکه طنز هدفی بالاتر دارد؛ می‌خواهد نیشتری بزند بر دردهای موجود و خنده در آن تنها چاشنی کلام است. متأسفانه در این میان، با چهره‌سازی‌هایی مواجه هستیم. چهره‌سازی‌هایی که با جنس کار فرهنگی متفاوت است.