روایتی داستانی از یک غزل سعدی | یادداشتی بر «به نام یونس»

شهرستان ادب به نقل از خبرگزاری فارس:‌ طلبه‌های داستان‌نویس طی سال‌های اخیر حضور پررنگی در فضای داستان‌نویسی کشور داشته‌اند و اگر اهل دنبال کردن داستان‌های این گروه داستان‌نویس در فضای ادبیات باشید، پیشنهادهای بسیاری وجود دارد که حاصل قلم و ذوق یک طلبۀ داستان‌نویس است. نکتۀ جالب اینجاست که در کنار مردان نویسنده، زنان نویسنده که در مدارس علمیۀ دینی مشغول تحصیل هستند نیز در میان آنها دیده می‌شوند.

علی آرمین یکی از نویسنده‌هایی است که سال قبل اثری از او روانۀ کتابفروشی‌ها شد؛ «به نام یونس» اثری است که در آن با شخصیت طلبه‌ای روبه‌رو هستیم که برای تبلیغ عازم روستایی می‌شود و... . اتفاقاتی که در این اثر شخصیت با آنها روبه‌رو می‌شود، آنقدر کشش دارد که خواننده را دنبال خود وارد کتاب کند. به همین خاطر اگر به یک قصه در دل روستایی که برف آن را سفیدپوش کرده و شخصیت‌هایی که هیچ‌کدام سر همراهی با شخصیت طلبۀ قصه ندارند علاقه دارید، این کتاب شما را راضی خواهد کرد.

یکی از ویژگی‌های «به نام یونس» تعدد شخصیت‌های فرعی در داستان است که هرکدام به یک موضوع در کتاب شناخته می‌شوند که البته در بخش‌هایی تبدیل به پاشنۀ آشیل قصه شده‌اند، ولی درمجموع دلیل بر ضعف اثر نیست؛ اگرچه می‌توانست بهتر از این باشد. نویسنده آن‌قدر شخصیت در کتابش دارد که بتواند با هرکدام از آنها سر خواننده را گرم کند و قصه را آرام آرام پیش ببرد و این برای آنهایی که دوست دارند قصه‌های فرعی بخوانند، می‌تواند جذاب باشد.

اگر از رمان‌های آپارتمانی و شهری خسته شده‌اید و دلتان می‌خواهد در دل داستان سفری تجربه کنید با «یونس» رمان علی آرمین همسفر شوید و به روستایی در نقطه‌ای برف‌گیر بروید تا او برای شما قصه ساز کند. لباس‌های محلی و لهجۀ شخصیت‌ها سبب می‌شود این حس در خواننده تقویت شود و او لحظه به لحظه در دل ماهی داستان فرو برود.

ارجاعات دینی این کتاب هم در نوع خود جذاب است و اگر خواننده‌ای هستید که دنبال لذت کشف و رمزگشایی هستید، «به نام یونس» شما را جذب می‌کند و وامی‌دارد تا دست به کشف و رمزگشایی بزنید. علاوه بر این موقعیتی که شخصیت اول داستان در آن قرار دارد، خواننده را نیز متحول می‌کند و سیر تحول شخصیت «یونس» و قطع ارتباط با وابستگی‌های دنیا سبب می‌شود که خواننده نیز این تجربه را کسب کند. از آنجا که این اثر از نظر زمانی در ماه مبارک رمضان روی می‌دهد، می‌تواند پیشنهاد مناسبی برای روزهای ماه مبارک رمضان که سی روز تا رسیدن آن فاصله داریم باشد و با توجه به حالات شخصیت یونس، این کتاب می‌تواند در آن برهه خواننده را با حقیقت ماه میهمانی خدا بیشتر آشنا کند.

همان‌طور که تا اینجا روشن شده، شخصیت اصلی این کتاب یک روحانی است که برای سفری تبلیغی به یک روستا آمده است. در این داستان تصویری از روحانیت می‌بینیم که شاید نشان داده نشده باشد آن هم گرفتار شدن در آزمون‌های الهی است. تصور بخشی از جامعه این‌گونه است که روحانیت به دلیل کسوتی که در لباس روحانیت دارند، کمتر مورد ابتلا هستند و ابتلائات بیشتر برای مردم عامی است؛ ولی در این کتاب شاهد استیصال یک طلبه هستیم. علاوه بر این می‌بینیم که یک طلبه هم مشکلاتی دارد و این‌طور نیست که هرکس که لباس روحانیت به تن دارد، بی‌مشکل باشد. یک آشنازدایی دیگر در این کتاب این است که برخی گمان می‌کنند که روحانیت همواره به حاکمیت متصل است و از این راه امورات خود را می‌گذارند، ولی اینجا می‌بینیم که چنین نیست و سفرهای تبلیغی و دشواری‌های آن بخش اعظم زندگی طلاب را در بر گرفته و عدۀ قلیلی هستند که به دلیل نزدیکی به قدرت تصویر غالب از روحانی را در ذهن جامعه شکل می‌دهند، در صورتی که غالب روحانیون این‌طور نیستند.

«به نام یونس» درواقع تلاش کرده نشان دهد که طلبگی تنها به لباس نیست و آنچه فردی را طلبه می‌کند ورای لباس و درسی است که خوانده و از این منظر این اثر را باید اثری موفق در نمایش واقعیت طلبگی دانست. به عبات دیگر این اثر خواننده را یاد شعر مشهور سعدی می‌اندازد که «تن آدمی شریف است به جان آدمیت/ نه همین لباس زیباست نشان آدمیت» و یونس داستان نیز در ادامه مصداق این مصرع همین غزل می‌شود که «رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند» و او در موقعیتی قرار می‌گیرد که فقط خدا را می‌بیند.

رمان «به نام یونس» را علی آرمین نوشته و نشر شهرستان ادب آن را در ۲۰۷ صفحه منتشر کرده است.