شهرستان ادب به نقل از روزنامۀ صبح نو: کتاب «اسماعیل محمدپور» با نام «من میز را برای دونفر می‌چینم» مجموعه‌شعری است که در قالب سپید سروده شده است. در نگاه اول باتوجه به عنوان و طرح جلد کتاب ممکن است این‌طور به نظر بیاید که ما با مجموعه‌شعری عاشقانه طرف هستیم، اما همۀ70 شعری که در این مجموعه گردآوری شده، به‌طورکلی با موضوع جنگ سروده شده‌اند. فارغ از تقسیم‌بندی‌هایی که در رابطه با آثار تولید شده با موضوع جنگ وجود دارد. آن‌چه در این اشعار پررنگ است، احساس مسئولیتی است که شاعر برای دفاع از ارزش‌های انسانی دارد. این تفاوت، در نوع نگاه و بیان شاعر محسوس است. او علاوه‌بر پرداختن به جنگ و اعتراض نسبت به آن، به مسائل سیاسی و اجتماعی مربوط به آن نیز پرداخته است و مظلومیت انسان‌ها، زنان و کودکانی را به تصویر می‌کشد که در پدیدآمدن جنگ نقشی نداشته‌اند، اما قربانیان صف اول آن هستند. مثلاً در شعر «حساب» می‌خوانیم:
«شما به حساب خودتان برسید
حساب‌های ارزی
حساب‌های ریالی
حساب‌های جبری...
ما می‌جنگیم
ما کشته می‌شویم
می‌توانید روی ما حساب کنید». (ص59)
یا در شعر «خط مقدم»:
«ادارۀ ما هم خط مقدم است
آن‌جا آدم‌ها با مین بزرگ می‌شدند
این‌جا با میز...». (ص23)
یا در شعر «تراژدی» که به‌واقع شاعر با استفاده از عناصر ابتدایی و پیش پا افتاده، بخشی از واقعیت تلخ جنگ را به‌گونه‌ای برجسته به تصویر کشیده است:
«لایۀ نازک پوستی خشکیده
قطرۀ خونی خشکیده
خلط خشکیدۀ یک‌سرباز
بند پوتین سربازی دیگر...
چه تراژدی تهوع‌آوری دارد
سیم‌خاردار». (ص22)
در فرهنگ ما واژۀ جنگ همواره با مفهوم «دفاع مقدس» و به‌صورت گسترده‌تر «ادبیات مقاومت» گره خورده است. به‌رغم نگاه معترض و ضدجنگ شاعر، نمی‌توان گفت که نسبت به انگیزه‌‌های دینی، اعتقادی و دفاع از ارزش‌ها منفعل است. شمار زیاد اشعاری که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم و با استفاده از نمادهایی آشنا، به این مفاهیم پرداخته ما را بی‌نیاز از توضیح آن می‌کند. به‌عنوان مثال شعر «ما و شما»:
«سربازان ما از شاهنامه آمده‌اند
سربازان شما از فیلم‌های وسترن
سربازان ما از دلوار و جنگل‌های گیلان
سربازان شما از ویتنام و کامبوج
سربازان ما از خرمشهر
سربازان شما از هالیوود...
برای نبرد
دیواری کوتاه‌تر از خودتان پیدا کنید!».
در شعر سپید، شاعر با وزن، ردیف و قافیه سروکار چندانی ندارد، ولی می‌تواند از سایر ظرفیت‌های زبان استفاده کند و به این وسیله اثری متمایز از نثر ایجاد کند. از جمله ابزارهای شاعر برای ایجاد زبان متمایز، جا‌به‌جایی اجزای جمله، تکرار و ایجاد ترکیب‌های تازه و... است. ازمیان این‌ها آن‌چه که در شعر محمدپور بیشتر به چشم می‌آید، کارکرد دوگانۀ کلمه‌ها و برخی از تکنیک‌های زبانی است. به‌عنوان مثال به کاربرد واژۀ «خط» در شعر«واژه‌های بی‌جان» توجه کنید:
«آن مرد آمد
آن مرد در آتش آمد
آن مرد با تانک آمد
بی‌دست، بی‌پا، بی‌سر، بی‌تن، بی‌رمق، بی‌خانمان
نقطه، سر خط...
خط از واژه‌ای بی‌جان پر شده بود». (ص10)
یا شعر«میز دونفره»:
«از خیابان صدای گلوله می‌آید
صدای حرکت پاها
از خیابان صدای نفربر می‌آید
یک‌نفر برمی‌گردد
یک‌نفر می‌رود...
من میز را برای دونفر می‌چینم». (ص49)
یا مثلاً این بخش از شعر «حسنک1»:
«... بوی خاک و خون مدیترانه
پیچیده در این علف‌زار
زار می‌چرند
گله‌های بی‌چرا
و خاورمیانه چراگاهی است سبز...». (ص83)
تکرار نیز یکی دیگر از روش‌های برجسته‌سازی زبان است که در این مجموعه، مورد استفاده قرارگرفته است:
«دختر در آینه نگریست
گیسوآشفته
آشفته
آشفته
آهی کشید
و به صدای شلیک گوش داد
و پچ‌پچ مردانی که می‌رفتند
کسی برای عاشق‌شدن نمانده بود».
این تکرار علاوه‌بر تأکید بر مفهوم آشفتگی و افزایش میزان تأثیر‌گذاری بر مخاطب، به افزایش موسیقی شعر نیز کمک کرده است.
در کنار این‌ها شاعر از آرایه‌های ادبی چون، ایهام، تناسب، تشخیص، آشنایی‌زدایی و متناقض‌نمایی نیز بهره برده است.
در شعر «قمقمههای خالی»
«...
بی‌سیم‌ها
کالک‌ها
سربازها تشنه
مرگ از قمقمههای خالی آب می‌خورد». (ص16)
در سطر آخر که به مفهوم آب‌خوردن از قمقمۀ خالی اشاره شده، متناقض‌نمایی رخ داده است. عبارت «...خون سربالا می‌رود/ و BBC ابوعطا می‌خواند...» (ص85)، در شعر «حسنک 2» نیز نمونه‌ای از کاربرد آشنایی‌زدایی است. هم‌چنین در شعر« نجات»:
«اروند آرام خاموش
خاموش آرام جاری
سرباز آرام جاری
روی دست اروند،
مرگ او را از غرق‌نشدن نجات داده بود».
علاوه‌بر کاربرد آشنایی‌زدایی در عبارت پایانی شعر، شاعر برای اروند و مرگ، صفات انسانی قائل شده است که سبب شده مخاطب تجسم بهتری از تصویر ارائه‌شده داشته باشد.
به‌رغم طرح‌های ابتکاری، زبان و ساختار منسجم اشعار، به‌نظر می‌رسد که شاعر این مجموعه بیشتر صورت‌گراست و کمتر به جنبه‌های دیگر از جمله عاطفه در شعر توجه داشته است. هم‌چنین برخی از اشعار از نظر مضمون و پرداخت آن چندان قابل توجه نیستند:
«زمین همان زمین است
تنها
تانک‌ها جای اتومبیل‌ها
سربازها جای توریست‌ها
و ویرانه‌‌ها جای موزه‌ها را گرفته‌اند!». (ص20)
شعرهایی با عنوان «آسمان»، «دفتر مشق»، «رؤیا» و «عکس» نیز نمونه‌ای از این اشعار هستند.
گفتنی است این مجموعه به‌تازگی توسط انتشارات شهرستان‌ادب در شمارگان 1000نسخه به چاپ رسیده است.