یادداشتی از امیر سلیمانی در پروندۀ اختصاصی ادبیات کودک و نوجوان
شهرستان ادب: در صفحۀ دیگری از پروندۀ ادبیات کودک و نوجوان، یادداشتی میخوانیم از آقای امیر سلیمانی. ایشان در این یادداشت به معرفی بیست کتاب داستانی در زمینه طنز کودک و نوجوان پرداختهاند.
ذهن خلاق و متفکر کودکان و نوجوانان همیشه دنبال موضوعات تازه است.عصر ارتباطات و فراگیری آن از دسترس کودکان و نوجوانانی که کنجکاو هستند دور نمانده و آن ها این موضوع بکر و تازه را بیش از دیگران دریافته و با آن آشنا شده اند.تشویق این نسل پر جنب و جوش و فعال به کتابخوانی امر مشکلی به نظر می رسد که تنها چاشنی جذابیت و تازگی است که باعث جذب کودکان و نوجوانان به کتاب خواهد بود.یکی از عناصر جذابیت برای کودکان و نوجوانان تخیل و امور خارق العاده است که وقتی با طنز و فکاهی همراه شود ترکیب بی نظیری را خلق خواهد کرد که جذب مخاطب خردسال به کتابخوانی را میسر می سازد.
البته مسلم است که ذات طنز و فکاهی می تواند گیرایی و جاذبه ی مطلوبی داشته باشد که حتی بدون امور خارق العاده و تخیل و صرفا با واقع گرایی در صدد جذب مخاطب بر آید، اما این امر مستلزم طنزی قوی است که کودک بازیگوش و نوجوان سخت پسند را به انتخاب چنین آثاری مجاب کند.
با این توصیفات طنز در ادبیات کودک و نوجوان با موانع و سختی های فراوانی در جذب مخاطب روبرو خواهد بود تا شاهد آثاری مطلوب و خوش خوان در این عرصه از ادبیات باشیم.نویسنده آثار طنز کودک و نوجوان باید ابتدا با مباحث روانشناسی این نسل آشنا شده و از علایق و سلایق خردسالان مطلع باشد تا بتواند با چاشنی تخیل و طنز به تولید اثری مطلوب دست پیدا کند.باید توجه داشت که محدوده سنی 3 تا 18 سال در ادبیات کودک تحت عنوان گروه های سنی به شرح ذیل مشخص گردیده است:
*گروه الف: پیش دبستانی و سال اول دبستان
*گروه ب: سالهای دوم و سوم دبستان
*گروه ج: سالهای چهارم، پنجم و ششم دبستان
*گروه د: هفتم و هشتم و نهم دبیرستان دوره اول
*گروه هـ: دهم و یازدهم و دوازدهم دبیرستان دوره دوم
هر یک از این گروه های سنی از منظر روان شناسی کودک و مبانی ادبیات کودک دارای ظرافت ها و مشخصات خاص خود است که دشواری کار نویسنده را دو چندان می کند.مقبولیت طنز از منظر کودکان و نوجوانان چه در حیطه واقع گرایی و چه در حیطه علمی تخیلی و ادبیات فانتزی وقتی اتفاق می افتد که نویسنده مولفه های ذهنی جامعه هدف خود را بشناسد تا جذابیت و گیرایی طنز و فکاهی به مذاق مخاطب آثارش خوش بنشیند.
با این مقدمه، معرفی کوتاه و اجمالی از آثار داستانی مطلوب طنز کودک و نوجوان را از میان آثار منتشره ایرانی و خارجی پیش رو خواهیم داشت.
1_ غلاغه به خونه اش نرسید:
این کتاب مجموعه داستان های کوتاه طنز از مرحوم ابوالفضل زرویی نصر آباد منتشرشده توسط انتشارات کتاب نيستان است که به صورت روایت های طنز و هجو از افسانه های ماندگار نگارش یافته است. به عبارت دیگر زرویی کوشیده تا دغدغه ها، آرزوها و اشتباهات انسان امروز را به صورتی طنزآمیز و در قالب افسانه هایی مدرن بازنویسی کند.شخصیت های خلق شده در این اثر، توسط زرویی و به شکل و شمایل سنتی و قدیمی انتخاب شده اند؛ با این حال به شدت مدرن و امروزی به نظر میرسند. افسانه ی دختری که با استفاده از اینترنت و «چَت» در «مَسنجر» دنبال شوهر می گردد، شاهزاده ای که به قاچاق کالا مشغول است، شترمرغی که پرواز می کند و جعبه ی سیاه هم دارد، نمونه هایی از این افسانه هاست که می توان روایتی طنز آمیز و البته حکمت آمیز از آن ها در این اثر جستجو کرد.
2_ خواستگار ذلیل مرده:
مجموعه به هم پیوسته از داستان های کوتاه طنز اثر محسن صالحی حاجی آبادی نشر موسسه روایت سیره شهدا که در حال و هوای دهه شصت و دوران دفاع مقدس نوشته شده و ماجراى شیطنت های یک نوجوان در روستای م...
ادامه مطلب